تاریخ انتشار:
سهراب اشرفی از سرنوشت سرمایه‌گذاری در بازار طلا می‌گوید
خداحافظی موقت با طلا
تبعیت قیمت طلا از قیمت بازارهای جهانی و پیروی قیمت این فلز گرانبها از قیمت دلار، جزو موارد موثر در تعیین قیمت طلا در بازارهای داخلی است. البته در برخی موارد این قاعده نقض شده و طلا در داخل راهی را که همجنس‌اش در بازارهای خارجی در پیش‌گرفته، نمی‌رود.
سرمایه‌گذاری در بازار طلا آیا به پایان راه رسیده است؟ این موضوع با سقوط پی‌درپی قیمت طلا در ماه‌های اخیر در کانون توجه تحلیلگران بازار جهانی طلا قرار گرفته است. مخالفان سرمایه‌گذاری طلا معتقدند سرمایه‌گذاران باید با طلا خداحافظی کنند چراکه ممکن است به‌زودی کانال هزار‌دلاری قیمت جهانی طلا شکسته شود اما در مقابل طرفداران سرمایه‌گذاری طلا می‌گویند طلا در کانال هزار‌دلاری درجا می‌زند اما بعید است این خط مقاومت شکسته شود. به‌زعم آنها شاید در کوتاه‌مدت طلا بازدهی نداشته باشد اما در بلندمدت برد با سرمایه‌گذارانش است. به هر شکل بازار ایران نیز از حال بد طلای جهانی اثر می‌پذیرد. تبعیت قیمت طلا از قیمت بازارهای جهانی و پیروی قیمت این فلز گرانبها از قیمت دلار، جزو موارد موثر در تعیین قیمت طلا در بازارهای داخلی است. البته در برخی موارد این قاعده نقض شده و طلا در داخل راهی را که همجنس‌اش در بازارهای خارجی در پیش‌گرفته، نمی‌رود. دلیل این موارد و چشم‌انداز این بازار در سال جاری موضوع گفت‌وگوی تجارت فردا با سهراب اشرفی، تحلیلگر سرشناس بازار طلاست. در ادامه شرح آن را می‌خوانید.
در یک برداشت وضعیت بازار طلا را با توجه به اینکه فرودی بی‌سابقه داشته بیان کنید، البته طرفداران سنتی افزایش طلا، همیشه بر باور خود پافشاری می‌کنند اما واقعیت این بازار چیست؟
قیمت طلا در بازارهای جهانی با توجه به شاخص‌های اقتصادی، عرضه-تقاضا و اتفاقات مهمی که در دنیا می‌افتد، در مقاطعی با هجوم خریداران یا فروشندگان مواجه می‌شود، که این موارد در قیمت این فلز گرانبها نوسان ایجاد می‌کند. روی‌هم‌رفته، در دنیا، به طلا به عنوان سرمایه مطمئن و قابل‌اتکا نگریسته می‌شود که با استفاده از آن سرمایه‌گذاران و معامله‌گران می‌توانند، بحران‌های مالی و اقتصادی دنیا را با کمترین تاثیرپذیری بگذرانند. اگر از سال 2001 به بعد را مورد بررسی قرار دهیم که ببینیم قیمت طلا در این سال‌ها و در بازارهای جهانی، چه روندی داشته است، می‌بینیم در سال‌های 2001 تا 2012، هر سال به نسبت سال گذشته‌اش، در متوسط قیمت طلا در آن سال میلادی، افزایش قیمت را داشتیم. تحلیلگران بازارهای جهانی، علت این افزایش هر ساله قیمت طلا را بحران‌های اقتصادی آمریکا و رکود اقتصادی که در دنیا وجود داشت می‌دانند. همین‌طور بحران مالی سال 2008 آمریکا این وضعیت را تشدید کرد و باعث شد سرمایه‌گذاران بازارهای جهانی برای مقابله با کاهش قیمت سهام، نقدینگی خود را به سمت بازار فلزات گرانبها و در راس آنها، طلا هدایت کنند. این موضوع و افزایش تقاضا برای
طلا، باعث شد تا همه‌ساله شاهد افزایش قیمت این فلز گرانبها باشیم.
سیاست آمریکایی‌ها در این زمان چه بود و چگونه با این تقاضای رو به گسترش مقابله کردند؟
سیاستگذاران اقتصادی آمریکا، برای خروج از این بحران اقتصادی که در سال‌های گذشته در آمریکا به وجود آمده بود، سیاست انبساط پولی در پیش گرفتند و به سمت کاهش هر چه بیشتر نرخ بهره رفتند. از سوی دیگر، نگرانی معامله‌گران از بدهی‌های آمریکا و کاهش هر چه بیشتر ارزش دلار، باعث شد تقاضای آنها برای طلا بیشتر شود. حتی بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف هم به‌صف خریداران طلا پیوستند و این افزایش قیمت را تشدید کردند، به طوری که طلا در سال 2011 در حدود ماه سپتامبر در نقطه اوج خودش، یعنی 1920 دلار معامله شد. البته از سال 2001 تا 2012، متوسط قیمت طلا 271 دلار بود، در سال 2002، متوسط قیمت طلا، 309 دلار بود. در سال 2003، 363 دلار، در سال 2004، 409 دلار، در سال 2005، 444 دلار، در سال 2006، 603 دلار، در سال 2007، 695 دلار، در سال 2008، 872 دلار، در سال 2009، 972 دلار، در سال 2010، 1224 دلار، در سال 2011، 1571 دلار و در سال 2012، 1668 دلار بود. همان‌طور که مشخص است، متوجه می‌شویم هر سال این متوسط قیمت طلا در حال رشد بوده است. به طوری که در سال 2013 متوسط قیمت طلا 1411 دلار، در سال 2014 متوسط قیمت طلا 1266 دلار و در سال 2015 تاکنون
متوسط قیمت طلا به 1196 دلار رسیده است.
تغییری در سال 2012 دیده می‌شود که این روند را درهم می‌ریزد. دلیل آن چیست؟
پس از این سال، یعنی پس از سال 2012، بهبود نسبی شاخص‌های اقتصادی و کاهش تقاضای واردات در کشورهای پرمصرف دنیا، مثل هند و چین و همین‌طور کاهش تقاضای بانک‌های مرکزی دنیا در این سال، باعث شد تا با کم شدن تقاضای فیزیکی طلا روبه‌رو شویم و شاهد کاهش تدریجی قیمت طلای جهانی و رسیدن آن به کانال هزار‌دلاری در جولای 2015 یعنی در هفته گذشته باشیم. از سمت دیگر این روزها، به دنبال بهتر شدن وضعیت اقتصادی و همین‌طور وضعیت اشتغال در آمریکا، سیاستگذاران پولی این کشور اعلام کردند به زودی ممکن است نرخ بهره این کشور (نرخ بهره فدرال) را افزایش دهند و یکی از مهم‌ترین عوامل کاهش قیمت طلا در روزهای گذشته، قوی شدن احتمال افزایش نرخ بهره بانک فدرال و در نتیجه افزایش ارزش دلار آمریکا در مقابل سایر ارزهای بین‌المللی بوده است که معامله‌گران به دلیل نگرانی از کاهش هر چه بیشتر قیمت طلا، برای فروش هر چه بیشتر طلا اقدام کردند که این مساله باعث شده بازار طلا با اضافه عرضه مواجه شود و همچنان در مسیر کاهش خودش قرار گیرد.
پیش‌بینی کارشناسان بازار طلا بازگشت‌پذیری این فلز به کانال 1300دلاری است؟
تحلیلگران در بازارهای جهانی می‌گویند در حال حاضر، علت مهمی که بتواند باعث برگشت قیمت طلا و رسیدن آن به کانال‌های 1300 و 1400دلاری باشد، وجود ندارد. از سمت دیگر، برخی دیگر از تحلیلگران کاهش بیشتر قیمت طلا و رسیدن آن به کانال‌های 900 و 800دلاری را بسیار ناممکن می‌دانند، چرا که طلا برای استخراج از معادن هزینه‌هایی دارد که در طول این سال‌ها به دلیل افزایش تورم در سطح جهانی، هر سال این هزینه استخراج افزایش پیدا کرده است، در صورتی که قیمت طلا بیشتر از این کاهش پیدا کند، باعث تعطیلی معادن طلا به دلیل عدم صرفه اقتصادی و بیکاری کارگران معادن طلا می‌شود، همچنین به علت کم شدن تولید و استخراج، در سطح دنیا، مجدداً به سمت قیمت‌های بالا باز خواهد گشت.
قیمت طلا در کانال بیش از هزار دلار را بعید می‌دانید؟
الان در کانال هزار دلار هست، اینکه بخواهیم کمتر از هزار دلار باشد و مثلاً به 900 دلار برسد، خیلی سخت است. به این دلیل که هزینه استخراج طلا از معدن بالاست و در حال حاضر بانک‌های دنیا، پیش‌بینی خودشان را در مورد آینده قیمت طلا و متوسط قیمت آن در سال جاری میلادی، هر روز پایین‌تر می‌آورند.
چشم‌انداز سرمایه‌گذاری در بازار طلا، حتی در کوتاه‌مدت را چقدر محتمل می‌دانید؟
به این دلیل که در حال حاضر جو بازار جهانی رو به کاهش است، در کوتاه‌مدت سرمایه‌گذاران ممکن است تمایلی به سرمایه‌گذاری در بازار طلا نداشته باشند.
اگر بخواهیم کوتاه‌مدت به طلا فکر کنیم و زمان خیلی کوتاهی را برای سرمایه‌گذاری در نظر بگیریم و انتظار داشته باشیم که سود قابل توجهی را کسب کنیم، ممکن است موفق نباشیم.
در بازار داخلی این روند را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
در بازارهای داخلی، قیمت طلا متاثر از چند فاکتور است که البته مهم‌ترین آنها همین قیمت جهانی طلاست. به طور دقیق‌تر قیمت یک اونس طلا در بازارهای جهانی است. فاکتور بعدی که بسیار مهم و تاثیرگذار است، قیمت دلار آزاد در بازار تهران است، که در سال‌های قبل به دلیل ثبات قیمت دلار در بازارهای داخلی، یعنی بین سال‌های 2001 تا 2012 که در بخش ابتدایی گفتم که هر سال متوسط قیمت در بازارهای جهانی افزایش نشان می‌داد، به دلیل اینکه نرخ دلار در بازارهای داخلی، ثابت مانده بود و در محدوده هزار تومان قرار داشت، علت اصلی افزایش قیمت طلا و سکه در بازارهای داخلی، افزایش قیمت جهانی طلا بود.
اما پس از نوسانات شدید قیمت دلار در بازار آزاد، در چند سال گذشته، یعنی بعد از سال 1390 و رسیدن آن به قیمت دو هزار و سه هزار تومان به طوری که در خرداد سال 1392 به 3700 تومان رسید، یکی از فاکتورهای بسیار مهم در نوسانات قیمت داخلی، قیمت دلار آزاد بود. در سال 2011 طلا به اوج قیمت خودش رسید، در سال 2011، قیمت طلای جهانی تقریباً به رکورد 1920 رسید که طلای 17 عیار، در حدود 236 هزار تومان معامله می‌شد. یعنی سکه حدود 560 هزار تومان بود. اما در این روزها، با توجه به اینکه نسبت به آن زمان، طلای جهانی حدود 40 درصد کاهش قیمت را تجربه کرده، ما در قیمت طلای داخلی، 65 درصد افزایش قیمت به نسبت آن زمان را شاهد هستیم.
این نابرابری و عدم پیروی از قیمت جهانی را در چه می‌بینید؟ چه چیزی باعث می‌شود این طفل ناخلف از سلف خود پیروی نکند؟
هرچند قیمت طلا کاهش نشان می‌دهد و قیمت آن 40 درصد کاهش پیدا کرده است، اما از سوی دیگر، دلار در بازار آزاد که در آن مقطع 1200 تومان بود، در این روزها، حول و حوش 3300 تومان معامله می‌شود. قیمت دلار چند برابر شده و به این دلیل که قیمت دلار افزایش داشته، در قیمت داخلی می‌بینیم که قیمت‌های طلا و سکه، به نسبت آن زمان، 65 درصد، افزایش را نشان می‌دهد.
یکی از فاکتورهای دیگر که در این خصوص تاثیرگذار است و در قیمت داخلی طلا، موثر است، فاکتور عرضه و تقاضاست. این عرضه و تقاضا، باعث می‌شود با وجود ثبات نسبی قیمت طلای جهانی و قیمت داخلی طلا، شاهد نوسان در قیمت طلا و سکه باشیم. به همین دلیل، در بعضی از اوقات مثل محرم و صفر تقاضا در بازار داخلی برای طلا کمتر است اما در بعضی از ماه‌ها مثل ربیع‌الاول یا در اعیاد، ممکن است تقاضا بیشتر باشد. این تغییر در ترکیب عرضه و تقاضا باعث می‌شود در بعضی اوقات سال، قیمت طلا در بازارهای داخلی، بیشتر از قیمت جهانی باشد و در شرایط خاص و در بعضی از ماه‌های سال، قیمت طلا در بازار داخلی، از قیمت جهانی پیروی نکند.
در خصوص قیمت سکه هم تحلیل‌تان منطبق بر همین روند است؟
قیمت سکه، همیشه به دنبال قیمت طلا حرکت می‌کند. به این خاطر که سکه، قدری طلا در خود دارد و وزن واقعی‌اش طلاست. معمولاً قیمت سکه، بالاتر از قیمت طلای موجود در سکه است. البته در سال‌های گذشته در معاملات سکه، شاهد وجود یک حباب قیمتی برای سکه بوده‌ایم. معمولاً گاهی اوقات، قیمت سکه با قیمت واقعی طلا، تفاوت خیلی زیادی داشته است، پاییز سال 1391 که سکه قیمتش از یک میلیون و 500 هزار تومان گذشته بود که البته یک حباب قیمتی داشت. اما در این سال‌ها و این چند وقتی که ما شاهد روند کاهشی قیمت طلا هستیم، قیمت سکه هم در این مدت کمی بیشتر از قیمت طلای آن معامله می‌شود. گاهی هم البته به اندازه قیمت طلا معامله می‌شود. باید بر این نکته تاکید کنم، در این مدت حبابی را که در خصوص قیمت سکه گفتم، به‌کلی از بین رفته و دیگر آن حباب قیمتی را نداریم.
در خصوص سرمایه‌گذاری در بازار طلای ایران و چشم‌انداز پیش‌رو چه نظری دارید؟ این فضا در شرایط فعلی تغییر خواهد کرد؟
این موضوع به دیدگاه ما بستگی دارد. اگر بخواهیم کوتاه‌مدت به ماجرا فکر کنیم و مثلاً یک زمان خیلی کوتاهی را برای سرمایه‌گذاری در نظر بگیریم و انتظار داشته باشیم که سود قابل توجهی را کسب کنیم، ممکن است موفق نباشیم. اما به هر صورت، در طولانی‌مدت، طلا همواره جایگاه خودش را به عنوان کالای سرمایه‌ای در سال‌های گذشته داشته است و سال‌های بعد هم چنین جایگاهی را حفظ خواهد کرد. اما اگر بخواهیم در زمان‌های خیلی کوتاه بررسی کنیم، ممکن است به این نتیجه برسیم که دلار، طلا و سکه به اندازه بقیه بازارها سودده نباشند و در کوتاه‌مدت سوددهی نداشته باشیم.
تحلیل‌تان در خصوص بازار آتی چیست؟ به هر حال بازار آتی در این مدت، دستخوش نوساناتی شده است.
معاملات بازار آتی در بورس کالا انجام می‌شود و معمولاً فعالان این بازار به دنبال معاملات طلا و سکه در بازار تهران و قیمت‌های جهانی معاملات خود را انجام می‌دهند.
دیدگاه تان را بنویسید