تغییرات مختصات بازارها با اظهارات یلن

پس از سخنرانی جانت یلن، رئیس فدرال‌رزرو آمریکا مبنی بر اینکه در صورت تداوم بهبود اقتصاد، بانک مرکزی آمریکا می‌تواند نرخ بهره را افزایش دهد، مختصات بازارها نسبت به هفته‌های قبل تغییر کرد. این اظهارنظر باعث شد طلای جهانی در هفته گذشته تا مرز 1200 دلار کاهش یابد و بزرگ‌ترین سقوط هفتگی خود را از ماه نوامبر تجربه کند. از سوی دیگر، این روند شاخص دلار را به بالاترین سطح جهانی خود طی دو ماه اخیر رساند. به گزارش خبرگزاری‌ها، نسبت دلار در مقابل ین طی 18 ماه گذشته بی‌سابقه بوده است. بهای نفت در هفته گذشته چشم‌انتظار نشست انتهای هفته اوپک بود، هر چند که خبر افزایش عرضه توسط برخی از این اعضا، باعث شد طلای سیاه از صعود به کانال 50 دلاری باز بماند. در ابتدای هفته گذشته، نرخ آزاد دلار در بازار داخل افزایش نسبی داشت، اما این روند در ادامه تغییر جهت داد. بازار بورس تهران نیز با کاهش یک‌درصدی شاخص کل مواجه شد و همچنان در کانال 76 هزار واحدی باقی ماند.

افزایش نرخ بهره در دستور کار
به گزارش رویترز در روز جمعه 7 خرداد (27 می) جانت یلن در سخنرانی خود در بوستون اعلام کرد اقتصاد به بهبود خود ادامه می‌دهد، به نظر رشد اقتصادی افزایش یافته است. اگر این رشد ادامه داشته باشد و بازار نیروی کار نیز تقویت شود (چیزی که من حدس می‌زنم رخ دهد) در ماه‌های آینده افزایش نرخ بهره اقدامی مناسب خواهد بود. در همین خصوص بارت ملک، رئیس مرکز کالای TD در تورنتو اعلام کرد: «شما نمی‌توانید با قطعیت بگویید که نرخ بهره افزایش می‌یابد، اما این سخنرانی مسیر افزایش نرخ بهره در ماه جولای را هموار کرده و موجب نگرانی طلا شده است.» در هفته گذشته، اظهارنظرها که از افزایش احتمال نرخ بهره صحبت می‌کردند روی اکثر سایت‌های تحلیلی قرار داشتند. به عنوان نمونه دیگر، جروم پاول، رئیس یکی از بانک‌های منطقه‌ای آمریکا نیز اظهار کرده بود از نظر او اقتصاد در مسیر محکمی گام برمی‌دارد و بانک مرکزی را به رسیدن به هدف تورم دودرصدی نزدیک می‌کند. مجموع این عوامل باعث شده است که احتمال افزایش نرخ بهره بیش از پیش قوت بگیرد، هر چند که هنوز اظهارنظر دقیقی در خصوص زمان اجرای این سیاست از سوی مقامات منتشر نشده است. در تازه‌ترین صحبت‌ها، جیمز بولارد، رئیس یکی از 12 شعبه بانک مرکزی آمریکا در گفت‌وگو با یورونیوز تاکید کرد: «با توجه به افزایش نرخ بهره در ماه دسامبر گذشته و نظر به سیاست پولی بانک مرکزی که شامل افزایش تدریجی و آرام نرخ بهره است، این اقدام غافلگیرکننده نیست. بنابراین احتمال دارد در تابستان سال جاری این رویداد عملی شود.» برخی از کارشناسان پیش‌بینی کردند که احتمال عملی شدن افزایش نرخ بهره در ماه ژوئن ضعیف خواهد بود. از سوی دیگر، در انتهای هفته مورد بررسی آمار اشتغال بخش غیرکشاورزی آمریکا و گزارش تولیدات کارخانه‌ای این کشور توسط موسسه مدیریت عرضه، منتشر می‌شود. در صورت مطلوب بودن گزارش اشتغال آمریکا، انتظارات پیرامون افزایش نرخ‌های بهره آمریکا در ماه‌های آتی افزایش خواهد یافت.

کمترین قیمت طلا در سه ماه و نیم اخیر
در هفته گذشته، طلا در بازار جهانی تحت تاثیر اظهارات جانت یلن، تا مرز 1200 دلار پایین آمد، اما در انتهای هفته بالاتر از مرز روانی روزهای قبل بازار ایستاد. اونس طلا در روز دوشنبه به قیمت 1205 دلار رسید، اما با پایین آمدن هیجانی بهای طلا، برخی از خریدها در زمان‌هایی رشد داشت تا فلز زرد را از سقوط به کانال 1100 نجات دهد. در روز چهارشنبه این روند بهبود تداوم یافت و بهای آن تا لحظه تنظیم این گزارش در محدوده 1215 تا 1220 دلار قرار گرفت. به نظر می‌رسد بازار طلا نیز چشم‌انتظار انتشار گزارش اشتغال‌زایی آمریکا و نشست روز پنجشنبه بانک مرکزی آمریکاست. این امید در بازار طلا وجود دارد که با به تعویق افتادن انقباضی‌تر شدن سیاست پولی فدرال‌رزرو، کمی از فشار خارج شود. آمارها نشان می‌دهد که با این روند قیمت طلا به کف سه ماه و نیم گذشته رسیده است. تازه‌ترین تحلیل فنی «اف ایکس استریت» و «فیبوناچی» حاکی از آن است که قیمت جهانی طلا در کوتاه‌مدت بین 1175 تا 1242 دلار در هر اونس در نوسان خواهد بود. به گزارش سایت طلا به نقل از این پایگاه اینترنتی، تحلیل تکنیکال فیبوناچی و تحلیلگران اف ایکس استریت نشان می‌داد سطح حمایتی قیمت طلا در کوتاه‌مدت ابتدای 1205 دلار خواهد بود و اگر این سطح شکسته شود، قیمت طلا تا 1200 دلار و در نهایت تا 1175 دلار کاهش خواهد یافت. سطح مقاومتی قیمت طلا نیز در کوتاه‌مدت 1215 دلار خواهد بود و اگر این سطح شکسته شود قیمت این فلز زرد تا 1242 دلار افزایش خواهد یافت. برخی از تحلیلگران اقتصادی معتقدند با بیشتر شدن گمانه‌زنی‌ها مربوط به افزایش نرخ بهره فدرال‌رزرو آمریکا طی ماه‌های آینده، روند نزولی قیمت طلا ادامه می‌یابد و قیمت این فلز زرد به کمتر از 1200 دلار نیز خواهد رسید. به اعتقاد تحلیلگران، قیمت جهانی طلا در شرایط کنونی در حالت تدافعی قرار دارد و گمانه‌زنی‌ها نسبت به افزایش نرخ بهره آمریکا فشار زیادی را بر قیمت این فلز گرانبها وارد می‌کند.

رکوردشکنی دلار جهانی
در حالی که با گزارش‌های منتشر‌شده در خصوص سیاست‌های پولی آمریکا، طلا در مسیر نزولی حرکت می‌کند، اما شاخص بهای دلار به بیشترین میزان در دو ماه اخیر رسیده است. البته در روز دوشنبه هفته گذشته بازار نیویورک به مناسبت «روز یاد بود کشته‌شدگان جنگی» تعطیل بود. اما در بازار لندن، تشدید انتظارات پیرامون افزایش زودهنگام نرخ بهره آمریکا، شاخص دلار را 2 /0 درصد نسبت به روز قبل افزایش داد و باعث شد این رقم به 6 /95 برسد. همچنین به گزارش مارکت واچ، نسبت دلار به ین در روز سه‌شنبه هفته گذشته به بیشترین مقدار طی 18 ماه گذشته رسیده است. در روز چهارشنبه نسبت دلار به ین ژاپن معادل 93 /109 ثبت شد و نسبت به روز قبل 7 /0 درصد رشد کرده بود. البته تحولات سیاسی توکیو نیز بر تقویت نرخ دلار در برابر ین موثر بود. به گزارش بانک مرکزی، یک مقام ارشد به نقل از شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن اظهار کرد: «او قصد دارد برنامه افزایش مالیات بر فروش برای آوریل سال آینده را 5 /2 سال به تعویق بیندازد. به اذعان معامله‌گران، این امر بازار سهام ژاپن را تقویت کرده و تمایل سرمایه‌گذاران را به ین به عنوان مامن ارزی کاهش داده است. به طور کلی پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که در صورت مطلوب بودن گزارش اشتغال آمریکا در ماه می که روز جمعه منتشر می‌شود، انتظارات پیرامون افزایش نرخ‌های بهره آمریکا در ژوئن افزایش یافته و دلار تقویت خواهد شد.»

نفت چشم‌انتظار نشست اوپک
در هفته گذشته بهای نفت، نوسان قابل توجهی نداشت و بیشتر چشم‌انتظار نشست اوپک در انتهای هفته بود. بهای هر بشکه نفت برنت در هفته گذشته در سطح 49 دلار نوسان می‌کرد و همچنان منتظر این است که به سطح 50 دلاری وارد شود. این در حالی است که تردید پیرامون تاثیر نشست اوپک در روز پنجشنبه باعث شد تقویت بهای نفت با مشکل روبه‌رو شود. اعضای اوپک در آستانه این اجلاس، میزان تولید خود را افزایش داده‌اند. به گزارش رویترز عراق، دومین تولیدکننده بزرگ عضو اوپک، صادرات روزانه 47 /3 میلیون بشکه نفت از پایانه‌های جنوبی خود در ماه آینده را هدف‌گذاری کرده است. عربستان، بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان نیز همانند ایران، کویت و امارات قصد دارد عرضه نفت خود را در سه‌ماهه سوم امسال افزایش دهد تا در بزرگ‌ترین منطقه مصرف نفت جهان، یعنی آسیا سهم خود از بازار را به رقبا واگذار نکند. این در حالی است که بهای نفت اوپک در هفته گذشته با ثبت رقم 45 دلار در هر بشکه به بیشترین قیمت خود در سال 2016 رسید. علاوه بر رشد عرضه، میزان تقاضا نیز در ماه‌های اخیر رشد کرده است. در هفته گذشته، موسسه مشاوره جی‌بی‌سی انرژی در وین اعلام کرد: میزان تقاضای جهانی نفت در ماه‌های ژانویه تا آوریل سال جاری 5 /1 میلیون بشکه در روز رشد داشته است. این افزایش ناشی از مصرف قوی در آمریکا، چین و هند بوده و فراتر از پیش‌بینی‌هاست. به‌رغم افزایش قیمت نفت خام در هفته‌های اخیر، میزان تولید نفت آمریکا در 10 هفته متوالی گذشته، به پایین‌ترین سطح از سپتامبر 2014 تاکنون افت پیدا کرده است. همچنین شرکت سانکور انرژی پس از اجبار به تعطیلی حوزه‌های نفتی منطقه آلبرتای کانادا به سبب وقوع آتش‌سوزی‌های مهیب، قصد دارد میزان تولید نفت ماسه‌ای این منطقه را افزایش دهد. این روند باعث می‌شود که به قیمت نفت آمریکا فشار نزولی وارد کند. روندی که در پایان هفته گذشته نیز مشاهده ‌شد و بهای هر بشکه نفت برنت در روز چهارشنبه تا 49 دلار و 21 سنت نیز کاهش یافت. شاید لحظه‌ای که این گزارش منتشر می‌شود، بهای نفت از این سطح نیز پایین‌تر آمده باشد.

رشد 60‌درصدی صادرات نفت
در هفته گذشته خبرگزاری رویترز به نقل از منابع غیررسمی اعلام کرد کل صادرات نفت ایران به آسیا در ماه می به 3 /2 میلیون بشکه در روز رسیده و نسبت به مدت مشابه سال قبل 60 درصد افزایش یافته است. به گزارش این خبرگزاری، این آمارها که با داده‌های بارگیری نفت که پیشتر رویترز به دست آورده بود همخوانی دارد، تایید می‌کند ایران سریع‌تر از آنچه پیش‌بینی می‌شد، بعد از لغو تحریم‌ها در حال بازپس‌گیری سهم خود از بازار نفت است.این گزارش می‌افزاید: اگر ژاپن در ماه مارس بارگیری‌ها از ایران را به دلیل نگرانی‌های بیمه‌ای متوقف نمی‌کرد، واردات نفت مشتریان آسیایی از ایران در ماه آوریل بیشتر از این رقم می‌بود. ظاهراً نگرانی‌های بیمه‌ای ژاپن اکنون حل شده است. در سال‌های قبل از 2012، ایران روزانه حدود 5 /2 میلیون بشکه نفت صادر می‌کرد که بیش از نیمی از آن به آسیا و عمدتاً کشورهای چین، کره جنوبی، هند و ژاپن می‌رفت. در انتهای این گزارش تاکید شده است: «با توجه به اینکه دیگر رقبای ایران در خاورمیانه نیز در تلاش برای به دست آوردن سهم بیشتر از بازار هستند، احتمالاً حفظ روند افزایشی صادرات نفت ایران در ماه‌های آینده دشوار خواهد بود.»

بازگشت هیجان به بازار ارز
در ابتدای هفته گذشته بهای آزاد دلار در بازار داخل تا نزدیکی 3500 تومان بالا رفت، اما نتوانست در این سطح باقی بماند و به سطح 3470 تومان بازگشت. برخی از کارشناسان معتقدند در ابتدای هفته هیجانات معامله‌گران ارزی باعث شد که دامنه نوسانات دلار کاهش یابد. در میانه هفته بیشتر بازیگران فنی بازار معتقد بودند کف قیمت دلار بالا آمده است و پیش‌بینی می‌کردند پس از چند هفته ثبات در قیمت‌ها، حالا روند بازار به نحوی است که می‌توان شاهد افزایش قیمت‌ها بود. در بازار نیز معامله‌گران بیشتر روی تحلیل‌های فنی معطوف شدند. به گفته فعالان، زمانی که فضای بازار از فاز هیجانی خود خارج شود، تحلیل‌های فنی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. در میانه هفته گذشته نرخ حواله درهم به زیر 950 تومان رفت تا یک نشانه کاهشی از بازار همسایه به بازار داخلی منعکس شود. در حالی که دلار بازاری به طور کلی نسبت به مدت مشابه هفته قبل افزایش قیمت را پشت سر گذاشت، نرخ دلار در بازار رسمی نیز با شیب بسیار کمی رشد کرد. در روز چهارشنبه بهای دلار رسمی معادل 3048 تومان ثبت شد و نسبت به ابتدای هفته دو تومان رشد کرد. این نرخ نسبت به مدت مشابه ماه قبل معادل 17 تومان رشد کرده است. برخی از مسوولان بانک مرکزی اعلام کردند احتمال یکسان‌سازی نرخ ارز در نیمه دوم سال جاری وجود خواهد داشت.
در هفته گذشته، بهای سکه و طلا در کشور، تحت تاثیر افزایش بهای دلار در بازار داخل و کاهش اونس جهانی قرار داشت، اما طی هفته نوسان قابل توجهی نداشت. در انتهای هفته، بهای سکه بهار آزادی در حدود یک میلیون تومان قرار داشت که نسبت به ابتدای هفته تغییر قابل توجهی نداشت.

کم‌تحرکی در بازار بورس تهران
طی معاملات هفته گذشته در بورس تهران، شاخص کل با کاهش 768 واحدی به رقم 76 هزار و 84 واحد رسید که در طول یک هفته افت یک‌درصدی را رقم زد. همزمان شاخص کل هم‌وزن نیز با افت یک‌درصدی مواجه شد و سطح 13 هزار و 780 را تجربه کرد که این کاهش نشان از ادامه‌دار بودن رکود در بازار سهام تهران است. شاخص کل فرابورس نیز در طول هفته گذشته با افت 3 /0‌درصدی به سطح 814 واحدی رسید. در طول هفته گذشته،10 صنعت از 30 صنعت حاضر در بازار با رشد شاخص مواجه بودند که در این میان محصولات کاغذی، صنایع غذایی و ابزار پزشکی بیشترین بازدهی هفتگی را به خود اختصاص دادند. در مقابل سه گروه خودرو، ماشین‌آلات و فنی مهندسی کمترین بازدهی هفتگی را رقم زدند.
ارزش معاملات بورس و فرابورس طی معاملات هفته گذشته با رشد سه‌درصدی همراه شد و به یک میلیارد و 253 میلیون تومان رسید و همانند هفته‌های گذشته بیشترین ارزش معاملات به گروه خودرو اختصاص یافت. این افزایش ارزش معاملات با افت 6 /5‌درصدی شاخص این گروه همراه شده است. سرمایه‌گذاری مسکن الوند که هفته گذشته برای اولین بار در فرابورس عرضه شد، در تمام روزهای معاملاتی پس از عرضه با صف خرید بسته شده تا با رشد 3 /27‌درصدی، بهترین بازده هفتگی را در میان تمامی شرکت‌ها به ثبت برساند.

عقبگرد ارزش معاملات به قبل از برجام
بررسی‌ها نشان می‌دهد تعداد و ارزش معاملات در هفته گذشته به ارقام پیش از تاریخ اجرایی شدن برجام رسیده است. این دو متغیر، عموماً به‌عنوان شاخصی از فعالیت سهامداران خرد در نظر گرفته می‌شود. طولانی شدن زمان اثر رفع تحریم‌ها، انتشار گزارش‌های سالانه شرکت‌ها در مجامع و همچنین برخی توقف‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت نمادها در کنار برخی ابهامات در بازار جهانی از جمله دلایل قهر سرمایه‌گذاران خرد با بازار سهام به شمار می‌رود. از سوی دیگر نیز اصلاحات قیمتی منجر به کاهش فعالیت سرمایه‌گذاران خرد در بازار شده است. این موضوع از یک‌سو موجب بی‌اعتمادی فعالان تالار شیشه‌ای نسبت به خرید و از سوی دیگر موجب کاهش میل سرمایه‌گذاران به فروش شده است. این دو عامل در کنار هم یکی دیگر از دلایل شکل گرفتن فضای رکودی بازار سهام بوده است. کارشناسان معتقدند با تمام شدن فصل مجامع، انتشار گزارش‌های سه‌ماهه و شش‌ماهه شرکت‌ها به تدریج می‌تواند وضعیت مناسب‌تری از صنایع فعال بورس در سال 1395 را به بازار مخابره کند و یک‌بار دیگر توجه سهامداران را به این بازار جلب کند. این کارشناسان همچنین معتقدند قیمت‌ها در بازار نفت و بازارهای کالایی در صورت افزایش یا حداقل در صورت ثبات به‌عنوان یک عامل حمایتی از معاملات بازار می‌تواند، زمینه آشتی سهامداران خرد را با بورس تهران فراهم کند.

بازگشایی خساپا
در شروع هفته کاری گذشته، بورس اوراق بهادار تهران شاهد بازگشایی نماد سایپا بعد از 20 روز توقف بود، موضوعی که در نهایت منجر به افت شاخص کل نیز شد. در پی درخواست سازمان بورس از مدیران سایپا درباره تعدیل 126‌درصدی سود هر سهم (از 45 به 102 ریال) و ارائه توضیحات معاون مالی و اقتصادی سایپا، نماد این شرکت بازگشایی شد. سایپا پس از بازگشایی افت حدود 14‌درصدی را تجربه کرد و به قیمت اواسط اسفندماه سال گذشته (تعدیل‌شده با در نظر گرفتن آخرین افزایش سرمایه) رسید. این در حالی است که این سهم بیشترین ارزش معاملات در هفته گذشته را به خود اختصاص داده و با کاهش 8 /16‌درصدی بیشترین کاهش را در بین تمامی شرکت‌ها داشته است.
در بازار هفته گذشته در کنار بازگشایی نماد سایپا، معامله‌گران شاهد تاثیرات مثبت تقویت بازار مواد خام به‌ویژه نفت بودند. با نزدیک شدن به زمان برگزاری اجلاس سران اوپک در وین اتریش، بهای طلای سیاه در بازار جهانی افزایش پیدا کرده است به گونه‌ای که بهای هر بشکه نفت خام اوپک به حدود 5 /45 دلار رسیده که بالاترین قیمت در سال ۲۰۱۶ محسوب می‌شود.

عرضه اولیه سهام به بازار
این هفته بازار سرمایه شاهد عرضه اولیه سهام دو شرکت بوده است. روز شنبه تعداد پنج میلیون، معادل پنج درصد از سهام شرکت حمل و نقل ریلی پارسیان عرضه شد. شرکت توسعه حمل و نقل ریلی پارسیان «حپارسا» سومین عرضه اولیه فرابورس ایران از آغاز سال جاری تاکنون بوده که در فرآیند کشف قیمت این سهم ابتدا سه میلیون سهم از مجموع سهام قابل عرضه روی تابلوی معاملات این بازار رفت و به قیمت 1270 تومان به ازای هر سهم کشف قیمت شد. علاوه بر این، روز چهارشنبه نیز تعداد 80 میلیون، معادل 10 درصد از سهام شرکت واسپاری ملت در بورس و با نماد وبملت به قیمت 106 تومان برای اولین‌بار عرضه شد.

تعدیل منفی گریبانگیر صنایع
در گروه غذایی مدیرعامل کشت و صنعت پیاذر درباره کاهش ۳۹‌درصدی سود هر سهم سال مالی ۹۴ توضیح داد. مدیرعامل این شرکت در گزارشی به سازمان بورس کاهش درآمد را عامل این تعدیل دانست. در گروه پتروشیمی دو شرکت پتروشیمی شیراز و فن‌آوران درباره دلایل کاهش 22 و 28‌درصدی سود هر سهم سال مالی 94 توضیح دادند. وضعیت بازار جهانی و قیمت خوراک و کاهش تولید برخی از محصولات دلیل این تعدیل‌های منفی عنوان شده است.
در گروه کانی غیرفلزی دیروز مدیر مالی شرکت شیشه همدان در خصوص علت کاهش سودآوری شرکت توضیح داد: به ازای هر سهم برای سال مالی آتی مبلغ 1274 ریال سود برآورد شده که این کاهش نسبت به سال مالی منتهی به 31 خرداد 95 به دلیل کاهش درآمدهای غیرعملیاتی شرکت مثل درآمد تسعیر ارز است.

بازارهای موازی
سایر بازارهای موازی هنوز چشم‌اندازی رکودی دارند. در هفته‌های گذشته روند ارز و طلا نزولی بوده است و در بازار پول نیز هر روز خبری از کاهش عنقریب نرخ سود سپرده‌های بانکی مخابره می‌شود. تنها تهدید مهم این روزهای بازار، احتمال قرار گرفتن دوباره قیمت نفت در مدار نزولی است. به نظر می‌رسد فعالان بازار تمایلی به نشان دادن واکنشی محسوس به افزایش بهای نفت ندارند. اغلب کارشناسان در تحلیل بازار نفت، ادامه رشد بهای نفت و حتی ماندن نفت در محدوده‌های نزدیک 50دلاری را مبهم می‌دانند. نکته دیگری که بخشی از بازار را مورد تهدید قرار می‌دهد، احتمال تک‌نرخی شدن ارز در آینده نزدیک است.