غم نفت

21 مهرماه امسال حسن روحانی در یک گفت‌وگوی تلویزیونی گفته بود: «امسال پیش‌بینی ما برای درآمدهای نفتی حدود 25 میلیارد دلار است. شما ببینید در سال 90، درآمد نفتی کشور 119 میلیارد دلار بوده است، امسال 25 میلیارد دلار است. تقریباً کمترین درآمد نفتی کشور در طول 10 سال گذشته با کمترین قیمت نفت است.» این سخنان روحانی 46 روز پس از این اعلام سخنگوی دولت بیان می‌شد که گفته بود کشور با 24 میلیارد دلار درآمد نفتی در حال اداره شدن است.
به هر ترتیب به نظر می‌رسید دولتمردان حداقل تا پایان نیمه نخست امسال این‌گونه ارزیابی می‌کردند که دولت می‌تواند در سال 1394 حدود 25 میلیارد دلار درآمد نفتی داشته باشد. با این حال یک ماه پس از آن سخنان روحانی، این بار محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت در سفری به بندرعباس از کاهش شدید درآمدهای نفتی خبر داد و گفت: «وقتی درآمد 17 تا 18 میلیارد‌دلاری امسال با درآمد 118 میلیارد‌دلاری نفت در سال 1390 مقایسه شود، می‌بینیم که درآمدهای نفتی 100 میلیارد دلار کاهش یافته و این به معنای آن است که ما درآمد بسیار کمی داریم و سال سختی خواهیم داشت.» چند روز پس از آن، وقتی قرار شد معاون اول رئیس‌جمهور در همایش روز ملی صادرات سخن بگوید، آمارهای سخنگوی دولت را تایید و بیان کرد: «امسال درآمد نفتی کمتر از 20 میلیارد دلار است، بنابراین معلوم است که کشور با مشکل مواجه می‌شود اما ما نگذاشتیم ثبات اقتصادی کشور به هم بخورد.» در اولین روز زمستان نیز وقتی معاون اول رئیس‌جمهور به کیش سفر کرد از غصه نفتی دولت سخن گفت و اینکه این کاهش درآمدهای نفتی برای اقتصاد ایران مشکل‌ساز است. اسحاق جهانگیری یکی از مشکلات امروز اقتصاد کشور را کاهش درآمدهای نفت عنوان کرد و افزود: در دهه گذشته قیمت نفت بین 100 تا 140 دلار بوده و اقتصاد کشور در این دهه بر اساس این میزان درآمد نفتی تنظیم شده، اما امروز به یکباره با کاهش غیرمنتظره قیمت نفت مواجه شده‌ایم و بهای نفت به حدود 30 دلار کاهش یافته است.
آن‌طور که خبرگزاری‌ها گزارش داده‌اند، او سپس به غیرمنتظره بودن این کاهش قیمت نفت اشاره کرد و توضیح داد: وقتی می‌گوییم این کاهش غیرمنتظره قابل پیش‌بینی نبوده است عده‌ای تصور می‌کنند که سخن عجیبی است. اگر کسی چنین کاهش قیمتی را پیش‌بینی کرده است، مقاله و مطلب خود را در این خصوص ارائه دهد. هیچ‌یک از موسسات معتبر علمی و بین‌المللی در حوزه نفت، کاهش قیمت تا این حد را پیش‌بینی نکرده بودند. او سپس به مشکل‌ساز بودن این کاهش درآمدهای نفتی اذعان و تصریح کرد: کاهش بهای نفت برای اقتصاد کشورهایی نظیر ایران بسیار مشکل‌ساز خواهد بود. اقتصاد ما به درآمدهای نفتی متکی است و بخش زیادی از بودجه دولت نیز به درآمدهای نفتی وابستگی دارد.