قاب شاخص‌ها

زمانی که سال 91، با عنوان سال «تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی»، توسط مقام معظم رهبری نامگذاری شد، توجه برخی رسانه‌ها به ویژه رسانه ملی به موضوع اقتصاد نیز به شکل چشمگیری افزایش پیدا کرد. همچنان که از بهار همان سال بود که برنامه اقتصادی پر‌سر و صدای پایش به روی آنتن شبکه یک رفت و در ادامه نیز برنامه‌هایی از قبیل «الفبای بورس»، «حرف حساب» و... شکل گرفتند تا استارت تهیه برنامه‌های اقتصادی صدا و سیما در شکل‌ها و قالب‌های مختلف زده شود.
صدا و سیما در ادامه در گامی بزرگ‌تر در جهت تبدیل شبکه تهران به یک شبکه اقتصادی اقدام کرد که این شبکه نیز در سری جدید برنامه‌های خود برنامه‌هایی از قبیل «روزآمد»، «اقتصاد ایران»، «توقف ممنوع» و «مثبت و منفی 5» را که همه موضوعات اقتصادی دارند، گنجاند تا بتواند علاقه‌مندان اقتصاد را از چهره‌های علمی گرفته تا فعالان کسب و کار و همچنین عموم مردم به خود جلب کند.

جذب مخاطب در اولویت
به گفته تهیه‌کنندگان اغلب این برنامه‌های اقتصادی صدا و سیما، از مهم‌ترین اولویت‌های این برنامه‌ها، جذب مخاطب بود که در این مورد نیز، این برنامه‌ها از نظر جذب مخاطب متفاوت عمل کرده‌اند. شاید معروف‌ترین این برنامه‌ها را در این زمینه بتوان پایش معرفی کرد. زمانی انتظار می‌رفت این برنامه به دلیل توانایی‌اش در جذب مخاطب که در نمونه‌ای از نظرسنجی‌هایش توانست یک میلیون و 400 هزار پیامک از مخاطبان دریافت کند، به برنامه 90 اقتصادی تبدیل شود. اتفاقی که نیفتاد چون به گفته سازندگان این برنامه دست برنامه‌سازان این برنامه به قدری بسته بود که زمانی که مردم تشنه دانستن برخی اطلاعات بودند، امکان اطلاع‌رسانی از آنها سلب شد.
البته در این میان، برنامه‌هایی هم بودند که به دلیل ناتوانی‌شان در جلب توجه مخاطب در مدت کوتاهی اجرا شده و پس از چند قسمت، اجرای آنها متوقف شد.
شاید بعد از تجربه توقف این برنامه‌ها دیگر زمان آن رسیده است که صدا و سیما تکلیف خود را با برنامه‌های مختلف کارشناسی و گفت‌وگو‌محور تلویزیون از جمله برنامه‌های اقتصادی که این روزها ساعت‌های زیادی به آنها اختصاص داده است، مشخص کند.
اینکه چقدر می‌تواند به این برنامه‌ها میدان دهد که بتوانند به مسائل مورد نیاز مردم بپردازند، موضوعی است که مستقیماً می‌تواند در جذب مخاطب تاثیر‌گذار باشد. باید به این نکته توجه کرد که به اذعان برخی مسوولان از جمله ﻣﻌﺎﻭﻥ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺳﭙﺎﻩ پاسداران اکنون نزدیک به 60 درصد مردم ایران، مخاطبان شبکه‌های ماهواره‌ای هستند. مخاطبانی که تقریباً تمامی نیازهایشان به رسانه از قبیل اخبار روز، تحلیل مسائل اقتصادی، سریال و موسیقی از طریق بیش از 150 کانال فارسی‌زبان که در خارج از ایران هدایت می‌شوند، پاسخ داده می‌شود.
به نظر می‌رسد اکنون نیز به‌رغم آگاهی نسبت به از دست دادن بیش از نیمی از مخاطبان ایرانی در رسانه ملی هنوز اصراری وجود دارد مبنی بر ادامه سیاستگذاری‌های پیشین صداوسیما که ایجاد محدودیت درباره بحث در مورد مسائل مورد نیاز مردم را می‌توان یکی از آنها دانست.
همچنان که عقیم کردن برنامه‌ تحلیلی و تاثیرگذاری مثل پایش که مخاطبان قهر‌کرده با تلویزیون ایران را توانست در مقطعی، ولو ساعتی در شبکه‌های درون‌مرزی کشور متوقف کند، مصداق یکی از این پافشاری‌هاست که همچنان به کندن مخاطبان از رسانه ملی و سوق دادن آنها به سوی کانال‌های رنگارنگ ماهواره‌‌ای کمک می‌کند.