اقتصاد بلوف‌زنی

آیا یونان بدهی‌هایش را نکول و اروپا را ترک می‌کند؟ آیا بریتانیا از اتحادیه اروپا خارج می‌شود؟ سیاستمداران هر دو کشور بارها به طور ضمنی و آشکار تهدید کرده‌اند اگر همکاران اروپایی انگیزه لازم را برای ماندن فراهم نکنند به چنین اقدامی دست خواهند زد. بسیاری از مردم این تهدیدها را نوعی بلوف می‌دانند. آنها اعتقاد دارند یونان واقعاً نمی‌خواهد از حوزه یورو خارج شود و دیوید کامرون نخست‌وزیر انگلستان قصد ندارد کشورش را از اتحادیه اروپا بیرون ببرد. وقتی فشارها و تهدید نتیجه داد یونان با دیگران توافق می‌کند و آقای کامرون رای‌دهندگان بریتانیایی را متقاعد خواهد ساخت تا در همه‌پرسی برنامه‌ریزی‌شده به ماندن در اتحادیه اروپا رای دهند. اما این خطر وجود داردکه هیچ‌کدام از این نتایج حاصل نشود. در هر دو حالت رهبران سیاسی یک شرط‌بندی پرمخاطره انجام داده‌اند. تحلیل مالی این کار همانند نوشتن (فروش) یک گزینه است. در بازارهای مالی یک گزینه (آپشن) حق خرید یا فروش یک دارایی با قیمت خاص است: به عنوان مثال فروش سهام اپل با بهای 130 دلار. در مقابل اعطای این حق به خریدار، نویسنده (فروشنده) مبلغی را دریافت می‌کند، رهبران سیاسی یونان و بریتانیا در عمل گزینه‌ای برای خروج نوشته‌اند. حقی که آنها دریافت می‌کنند محبوبیت سیاسی است. این محبوبیت در مورد یونان به خاطر مخالفت با درخواست‌های طلبکاران بین‌المللی و در مورد دیوید کامرون به خاطر به کرسی نشاندن حق حاکمیت بریتانیا به دست می‌آید.
اما در بازارهای مالی نوشتن گزینه راهبردی بسیار پرخطر است مگر اینکه از قبل فرآیند تامین به درستی انجام شده باشد. مشکل رهبران بریتانیا و یونان آن است که نمی‌توانند تصمیم بگیرند آیا گزینه به اجرا درخواهد آمد یا خیر. شاید کشورهای دیگر منطقه یورو و اتحادیه اروپا تصمیم بگیرند بلوف یونان یا بریتانیا را بپذیرند. رای‌دهندگان بریتانیا نیز این حق را دارند تا گزینه خروج را به اجرا گذارند. این انتخاب ممکن است به خاطر اعتراض آنها به کل سیاست‌های دولت صورت گیرد و به طور خاص ربطی به مزایای عضویت در اتحادیه اروپا نداشته باشد. در اینجاست که محاسبات پیچیده می‌شوند. برخلاف ارزش سهام اپل، قیمت خروج یونان یا بریتانیا کاملاً نامشخص است. رهبران سیاسی در مورد هزینه‌ها و مزایا هیچ اطمینانی ندارند. اما اگر این کار مزیتی برای دولت‌های بلوف‌زن باشد آنها را با بده‌بستان دشواری نیز مواجه می‌کند. هرچه درخواست‌های آنها سختگیرانه‌تر باشد رای‌دهندگان خود را بیشتر راضی می‌کنند (یعنی حق گزینه‌ای که دریافت می‌کنند بالاتر است). با وجود این سرسختی بیش از حد احتمال اجرای گزینه را افزایش می‌دهد. رهبران اروپا ممکن است احساس کنند که اعطای امتیازات بیشتر به یونان یا بریتانیا کشورهای دیگر را تشویق خواهد کرد تا تقاضاهای مشابهی را مطرح سازند و به این ترتیب پروژه اروپا ناکام بماند. احتمال دارد در بریتانیا شکاف میان‌ انتظاراتی که در طول مذاکرات مطرح می‌شوند و اصلاحاتی که بعدها ظهور می‌کنند بسیار بزرگ باشد. این شکاف می‌تواند القاکننده این باشد که دولت شکست خورده است بنابراین مردم به راحتی برای خروج رای می‌دهند. تناقض بین ماهیت جاه‌طلبانه وعده‌های سیاسی و واقعیت نامطلوب نتایج سیاسی عامل اصلی نارضایتی اخیر رای‌دهندگان است. شاید وعده‌ها به پیروزی کوتاه‌مدت در انتخابات منجر شوند اما این کار به بهای افزایش بی‌اعتمادی در درازمدت تمام می‌شود. مهم‌ترین عوامل کوتاه‌مدت تاثیرگذار بر رشد یعنی بهای نفت، سیاست فدرال‌رزرو و موفقیت چین در مدیریت رشد اقتصادی از کنترل سیاستمداران اروپایی خارج هستند. اگر رهبران کشورها بگویند سیاست‌هایشان باعث ایجاد تفاوت زیاد می‌شود در حقیقت آنها بلوف می‌زنند.
منبع: اکونومیست