سبک بی‌رحم زندگی

سونامی، موج یا رشته‌ای از امواج است که با سرعتی بیشتر از یک هواپیمای جت پهنه اقیانوس را می‌پیماید، به ساحل کوبیده می‌شود و تخریب وسیعی به وجود می‌آورد. همین توضیح کوتاه در ابعاد جغرافیایی تاثیرات سونامی به خوبی نشان می‌دهد که وقتی متخصص یا کارشناسی در رشته‌های دیگر مثلاً پزشکی از آن استفاده می‌کند چه قصدی دارد.
در آخرین روز از فروردین‌ماه وقتی نهادها و سازمان‌های مردمی فعال در درمان و پیشگیری دیابت به وزارت بهداشت دعوت شدند، در کنار متولیان بهداشت ایران از احتمال وقوع سونامی دیابت در کشور خبر دادند. به گزارش خبرگزاری ایسنا علیرضا استقامتی، متخصص غدد داخلی و متابولیسم در این نشست با اشاره به سه مطالعه بزرگ کشوری در زمینه آمار شیوع دیابت، از افزایش 35‌درصدی جمعیت افراد دیابتی طی هفت سال خبر داد و ایران را در آستانه سونامی این بیماری دانست. نگرانی‌ای که به گفته او و دیگر متخصصان در این امر با تغییر سبک زندگی مردم ایران و گرایش به تغییر نحوه پخت غذاها یا کم‌تحرکی شدت این بیماری در سال‌های آینده بیش از برآوردها و اعداد و ارقام کنونی خواهد بود.
گرچه در این نشست معاون آموزشی وزارت بهداشت از اختصاص بخشی از فضای کلینیک‌های جامع به درمان دیابت حرف زد، اما واقعیت این است که داستان اعداد و ارقام نگران‌کننده از شرایط زندگی مردم ایران نشان از آن دارد که راه، پرپیچ و خم‌تر از تجویز یا توصیه مراکز درمانی به پذیرش مناسب بیماران دیابتی یا شناسایی آنهاست. همزمان با هفته سلامت، وزیر بهداشت در جمع اعضای خانه هنرمندان ابعاد نگران‌کننده تغییر سبک زندگی ایرانیان و تاثیر آن بر سلامت عمومی را تشریح کرد. به گفته حسن هاشمی 60 درصد مردم پایتخت و 40 درصد مردم کشور چاق هستند و به دلیل مصرف بی‌رویه و بدون کنترل چربی و شیرینی‌ها با اضافه‌وزن هم به بدن و هم به سلامت روانشان آسیب وارد می‌کنند. 10 میلیون نفر نیز فشارخون بالا دارند. در کنار این افراد 5 /5 میلیون نفر مبتلا به دیابت هستند. 50 درصد از آنها اصلاً نمی‌دانند به دیابت مبتلا هستند و بدتر از آن 70 درصد آنها نیز درمان را جدی نمی‌گیرند و موضوع دیابت را پیگیری نمی‌کنند.
جمع‌بندی گفته‌های وزیر بهداشت نشان می‌دهد نه‌تنها دیابت بلکه افزایش میزان بیماری‌های غیرواگیردار در سطح کشور موجی سهمگین را به دنبال دارد که با نگاهی به وضعیت سنی جمعیت کشور می‌توان حدس زد که برخورد موج چه فاجعه‌ای را به دنبال می‌آورد.
وضعیت سنی کشور، آینده پیری را برای مردم کشور رقم می‌زند. جمعیت رو به پیر شدن است و سالمندی و مشکلات موجود در آن دوران در کنار این بی‌توجهی‌ها حکایت خوبی را تعریف نمی‌کند. به گفته وزیر بهداشت تا 36 سال آینده جمعیت بالای 60 سال ایران سه برابر می‌شود در حالی که اگر برنامه‌ریزی و هدفگذاری انجام نشود امکانات و توانایی کشور ممکن است دو برابر هم نشده باشد.
شرایط زندگی امروز ایرانیان از توصیف بیماری‌ها را می‌توان این‌گونه تصویر کرد: مصرف بی‌رویه سیگار و قلیان، استفاده متناوب از روغن‌های چرب و داغ‌شده (ترانس) در تغذیه و همچنین استفاده مداوم از خودرو و فرار از ورزش و تحرک. از همین سه عامل اگر یکی از آنها هم در زندگی روزمره وجود داشته باشد بر اساس آمار، موجب سرطان، بروز بیماری‌های قلبی، گرفتگی عروق و در نهایت سکته می‌شود. یعنی با یک حساب سرانگشتی، چاقی، عدم تحرک و بی‌توجهی به نوع تغذیه در صدر سبک زندگی ایرانی‌هاست که تاکنون نه برنامه‌ای برای تغییر آن اجرا شده و نه رسانه‌های تاثیرگذار همچون تلویزیون یا نهادهای تبلیغاتی برای آن فکری کرده‌اند. موج‌ها لحظه به لحظه سهمگین‌تر می‌شوند و بار آنها برای رسیدن به ساحل بیشتر می‌شود. موج سنگین هم مخرب است و نابودگر. بی‌تردید اگر سدی جلوی این موج‌ها را نگیرد و مسیر آنها تغییر نکند، سونامی بیماری ما را با خود خواهد برد!