بازخوانی بزرگ‌ترین سانحه ریلی ایران

در سال 82 دو اتفاق بزرگ در دی و بهمن‌ماه روزهای تلخی را برای جامعه ایرانی رغم می‌زند. یکی وقوع زلزله در شهر بم بود که در 5 دی‌ماه رخ داد و بیش از 50 هزار کشته، ۳۰ هزار مجروح و بیش از صد هزار نفر بی‌خانمان بر جای گذاشت. دیگری انفجار قطار نیشابور بود که در 29 بهمن سال 82 رخ داد و 295 نفر کشته و حدود 430 نفر زخمی شدند. این سانحه قطار که بزرگ‌ترین سانحه حمل‌ونقل ریلی در کشور و یکی از 15 سانحه بزرگ ریلی جهان است در نزدیکی ایستگاه خیام در ۱۷ کیلومتری نیشابور رخ داد. انفجار قطار نیشابور تا شعاع ۲۰ کیلومتری محل سانحه صدمات وارد کرد و گودالی به عمق 25 متر در محدوده‌ای وسیع ایجاد کرد.

در آن زمان روزنامه‌های کشور نوشتند انفجار مهیب واگن‌های حامل گوگرد و مواد سوختی در نزدیکی روستای دهنو هاشم‌آباد نیشابور در حدود 750 کشته و زخمی برجای گذاشت. روزنامه کیهان در همان مقطع در گزارشی با تیتر آخرین خبرها از انفجار قطار در ایستگاه نیشابور نوشت: شکل‌گیری این حادثه از زمانی آغاز شد که در اوایل بامداد روز چهارشنبه واگن‌های متوقف‌شده و بدون لوکوموتیو حامل مازوت، بنزین و پنبه در ایستگاه خیام نیشابور به روی ریل به سمت مشهد به حرکت در‌آمدند و پس از مسافتی با قطار باربری دیگری که حامل گوگود بود در محل روستای دهنو هاشم‌آباد برخورد کردند. در بدو این حادثه هیچ گونه تلفات و حادثه انفجاری روی نداد و روستاییان از محل خارج شدند و گروه‌های اطفای حریق و امداد در محل کنترل حادثه تا ساعت 9:30 صبح اوضاع را عادی تلقی کرده بودند که ناگهان واگن‌های حامل گوگرد و مواد سوختی آتش گرفت و انفجار مهیب منطقه را فرا گرفت و حدود 50 واگن به کوهی از آتش تبدیل شد. بر اثر این انفجار بیش از 90 درصد روستای دهنو هاشم‌آباد که در کنار ریل قطار قرار داشت به کلی تخریب شد. در این انفجار تعدادی از نیروهای نظامی، انتظامی و امدادی کشور نیز کشته شدند. در پی حضور مسوولان در محل حادثه و هنگامی که همه وضعیت را عادی می‌دانستند بر اثر انفجار مدیرکل وقت راه‌آهن خراسان و فرماندار وقت نیشابور و تعداد بسیاری از مردمی که برای تماشای حادثه آمده بودند، کشته می‌شوند. اگرچه پس از 11 سال دلایل فاجعه انسانی رقم‌خورده در نیشابور هنوز مشخص نیست و مانند رازی سر به مهر باقی‌مانده است تنها در مقطعی در مجلس ششم قرار شد ابعاد این حادثه در قالب تحقیق و تفحص پیگیری شود اما با پایان عمر مجلس ششم هیچ‌گاه این موضوع در دستور کار نمایندگان در مجلس‌های بعدی از هفتم تا نهم قرار نگرفت. به‌طوری که حسین انصاری‌راد نماینده مردم نیشابور در مجلس ششم به تجارت فردا در این باره می‌گوید: سانحه قطار نیشابور صرف‌نظر از اینکه یک حادثه بزرگ ریلی بود صدمه بزرگی به نیشابور در آن مقطع وارد کرد که هنوز هم آثار آن وجود دارد. این سانحه در نوع خود بی‌سابقه بود و به یاد ندارم اتفاقی در بخش ریلی کشور در این ابعاد وسیع رخ داده باشد. بنده آن زمان در مجلس بودم و به‌عنوان نماینده نیشابور از دولت وقت درخواست کردم پیگیر علل وقوع این حادثه باشند و خسارت مربوطه را جبران کنند. حتی قرار شد مجلس ششم ابعاد این حادثه را در قالب تحقیق و تفحص پیگیری کند اما با توجه به پایان عمر مجلس ششم دیگر در مجلس هفتم موضوع تحقیق و تفحص مطرح نشد. من نیز به مجلس هفتم راه نیافتم و پس از آن این حادثه به فراموشی سپرده شد و کسی پیگیر نشد علت این حادثه بزرگ چه بود که تعداد زیادی از مردم و مسوولان نظامی و انتظامی و نیروهای امداد و آتش‌نشانان کشته شدند.