حباب هنر

نوامبر را ماه رکوردشکنی قیمت آثار هنری نامیده‌اند و بسیاری کارشناسان این بازار اعتقاد دارند افزایش قیمت‌ها تازه در حال آغاز است. تنها یک حراج هنرهای معاصر در اوایل ماه نوامبر در حراج‌خانه کریستی در مجموع 691 میلیون دلار ارزش داشت. برجسته‌ترین بخش این حراج، تابلوی «سه اتود از لوسین فروید» فرانسیس بیکن بود که به مبلغ عجیب 142 میلیون دلار فروخته شد. بیشترین رقم پرداخت‌شده برای یک اثر هنری در طول تاریخ! همچنین در حراج ساتبی، اثری از اندی وارهول با عنوان «تصادف ماشین نقره‌ای» با قیمت بیش از 105 میلیون دلار به فروش رسید. در واقع بسیاری عقیده دارند پول‌های هزینه‌شده در بازار آثار هنری، سرریز ثروت افرادی است که به رغم وجود بحران اقتصادی، هر روز ثروتمندتر می‌شوند و حالا به رقابت در خرید آثار هنری علاقه‌مند شده‌اند. این رقابت، اگرچه حداقل برای گردانندگان حراج‌ها، درآمدزاست اما آیا تداوم این وضعیت باعث شکل‌گیری حباب در بازار آثار هنری خواهد شد؟ پاسخ اکثریت به این سوال منفی است. اما تعداد نه چندان کمی نیز اعتقاد دارند حباب، حداقل در مورد آثار بعضی از هنرمندان، در حال شکل‌گیری است. در واقع بسیاری از این خریداران، تابلوها را نه به دلیل علاقه شخصی یا هنرمندشناسی و ... که تنها به عنوان غنیمت و نشانی از ثروت خود خریداری می‌کنند. مسلماً نشان دادن ثروت به دیگرانی که به احتمال زیاد آنها نیز هنرشناس نیستند، آثار هنرمندان معروفی را نیاز دارد که در میان عوام شناخته شده‌اند. به همین جهت حتی آثار هنرمندان زنده مورد اقبال عامه، با قیمت‌های بالای 50 میلیون دلار خرید و فروش می‌شود. اما همچنان که گفتیم اکثریت اعتقادی به ایجاد حباب ندارند. آنها اعتقاد دارند بیشترین علت افزایش قیمت، بالا رفتن تقاضای آثار هنری است. هم به دلیل مساعدتر شدن وضعیت اقتصادی جهان و هم شرکت کردن مشتریان جدید در بازار. عمده این مشتریان جدید، ثروتمندان نوظهور چینی هستند که تنها در چند سال اخیر وارد این بازار شده‌اند و از قضا، آنقدر ثروتمند هم هستند که هر قیمتی را پرداخت کنند. در همین راستا، سایت آمازون در اقدامی جالب و در جهت رفاه حال مشتریان بین‌المللی آثار بسیار ارزشمند هنری، اقدام به عرضه آنلاین این آثار کرده است. این مجموعه شامل بیش از 40 هزار اثر هنری از حدود 150 گالری و دلال آثار است. در این مجموعه حتی آثاری از کلود مونه و اندی وارهول هم به چشم می‌خورد. این آثار در صورت اصل بودن، هر یک حداقل یک میلیون دلار ارزش دارند. اما این مجموعه همچنین شامل کپی آثار و عکس‌هایی هم هست که گاهی حتی تنها 25 دلار قیمت‌گذاری شده‌اند.