سلامتی دود
آلودگی هوای کلانشهرها ما را به کجا می‌برد؟
آلودگی هوای شهرهای بزرگ از جمله تهران، اصفهان، مشهد، تبریز و... در پاییز امسال چنان شدید و غیرقابل انتظار بود که بسیاری از روزها محدودیت‌های ترافیکی سفت و سخت‌تری اعمال شد یا مدارس برای حفظ سلامت کودکان تعطیل شد و البته فراتر از آن کل شهر تعطیل شد. اما آلودگی هوا قصد نداشت فروبنشیند چراکه روش‌های فنی با شیوه‌های اجرایی و مدیریتی دیگر کارایی نداشت و تنها باید دل به ناپایداری‌های جوی می‌بستیم و البته چنین هم شد و تنها مدیریتی که آلودگی هوا و وارونگی را در شهرهای بزرگ برطرف کرد تا دوباره در یک ایستایی تازه روز از نو و روزی از نو باشد، باد و باران بود.
جواد حیدریان: آلودگی هوای شهرهای بزرگ از جمله تهران، اصفهان، مشهد، تبریز و... در پاییز امسال چنان شدید و غیرقابل انتظار بود که بسیاری از روزها محدودیت‌های ترافیکی سفت و سخت‌تری اعمال شد یا مدارس برای حفظ سلامت کودکان تعطیل شد و البته فراتر از آن کل شهر تعطیل شد. اما آلودگی هوا قصد نداشت فروبنشیند چراکه روش‌های فنی با شیوه‌های اجرایی و مدیریتی دیگر کارایی نداشت و تنها باید دل به ناپایداری‌های جوی می‌بستیم و البته چنین هم شد و تنها مدیریتی که آلودگی هوا و وارونگی را در شهرهای بزرگ برطرف کرد تا دوباره در یک ایستایی تازه روز از نو و روزی از نو باشد، باد و باران بود.
در میانه روزهای خاکستری پاییز که مراجعات مردمی به مراکز درمانی و اورژانسی کشور به دلیل فشار آلودگی هوا بیشتر بود، بوی آزارنده‌ای در تهران نیز منتشر می‌شد. نگرانی از مخاطرات این آلودگی و بوی آمیخته به زباله، گوگرد، فاضلاب، فعل و انفعالات شیمیایی و... در میان مردم افزایش یافت. بسیاری مثل یک دهه قبل مقصر را سوخت تولید پتروشیمی‌ها عنوان کردند. سوختی که مرگبار بود و قربانیان زیادی در شهرهایی مثل تهران گرفت. اما به سرعت آلودگی خطرناک ناشی از بی‌کیفیت بودن سوخت تکذیب شد اما بسیاری متقاعد نشدند. از سویی عضو کمیسیون انرژی مجلس گفت که «هنوز بخشی از نیروگاه‌های قدیمی کشور، متمرکز بر سوخت مایع بوده و از مازوت به‌عنوان سوخت اصلی خود استفاده می‌کنند و منشأ اصلی آلودگی هوای تهران را باید در کیفیت و استاندارد بنزین جست‌وجو کرد. احمد صفری تاکید کرده است که در تولید بنزین خودکفا شدیم اما کیفیت فدای کمیت شده است. نقش اداره استاندارد نیز در تایید کیفیت بنزین‌ها بسیار ناچیز است. به مسوولان پالایش و پخش پیشنهاد می‌شود برای تایید صحبت‌هایشان در مورد کیفیت مطلوب بنزین، بنزین چند جایگاه تهران در حضور نهادهای مستقل غیردولتی و خبرنگاران تست کیفیت شود».
با این حال به نظر می‌رسد مساله تنها بی‌کیفیت بودن سوخت نیست. بلکه سوءمدیریت و بخشی‌نگری از مهم‌ترین چالش‌های آلودگی هوای تهران و شهرهای بزرگ است. نهادهایی که هیچ‌کدام مسوولیت خود را انجام نمی‌دهد و تنها منافع بخش مورد نظر خود را جست‌وجو می‌کند و در میانه این ولنگاری مدیریتی مردم سلامتشان قربانی می‌شود. اگر به تجربه کشورهای دیگر نگاهی بیندازیم متوجه می‌شویم که مدیریت آلودگی هوا با یک نهاد و یک سازمان نیست و اساساً تا زیرساخت‌های توسعه حمل‌ونقل عمومی گسترده و مدرن نشود، فرهنگ استفاده از خودرو ارتقا نخواهد یافت و با شیوه‌های قجری و عقب‌مانده در مدیریت نمی‌توان مصرف سوخت را کاهش داد و از سوی دیگر ما با شرایط اقلیمی فعلی و سوءمدیریت غالب توان مقابله با ایستایی هوا را نداریم وقتی حتی نمی‌توانیم از تردد غیرضروری خودروها جلوگیری کنیم و سیستم حمل‌ونقل عمومی را ارتقا دهیم، پس آنچه اهمیت ندارد سلامتی مردمی است که دود می‌شود و به هوا می‌رود.
