کشور برگزیده سال

جایزه بهترین کشور برگزیده سال ما به بهبود کشورها تعلق می‌گیرد. بنابراین ما هر دسامبر موضوعی را مطرح می‌کنیم که شاید در آینده جنجال‌آفرین شود. کشورهایی که بیشترین پیشرفت را دارند معمولاً آنهایی هستند که از پایین‌ترین سطوح آغاز کرده‌اند. آنها فقیر، بی‌ثبات و دارای حکومتی ضعیف هستند. دموکراسی و آرامشی که تازه به دست آمده باشد معمولاً زیاد دوام نمی‌آورد. به عنوان مثال دیدیم که آنگ سان سوکی رهبر میانمار (کشور برگزیده نشریه اکونومیست در سال 2015) به تازگی در دادگاه بین‌المللی عدالت در لاهه حضور یافت و اقدام سربازان کشورش را در پاکسازی قومی روهینگیا، اقلیت مسلمان میانمار، توجیه کرد. در سال 2019 مهم‌ترین روند سیاسی جهان یک پدیده منفی یعنی ملی‌گرایی خصومت‌آمیز بود. هند تابعیت مسلمانان را از آنها گرفت؛ چین مسلمانان را در اردوگاه زندانی کرد؛ و آمریکا اقدامات تخریبی را علیه نهادهای جهانی به اجرا گذاشت. این موج جهانی آنقدر شدید بود که مشاهده برخی از کشورهایی که در جهت مخالف حرکت می‌کردند باعث آرامش و شادمانی می‌شد. نیوزیلند به خاطر واکنش مناسب به قتل عام در مساجد توسط یک ملی‌گرای سفیدپوست شایسته احترام است. جاسیندا آردن نخست‌وزیر نیوزیلند روسری پوشیده و اعلام کرد که هرگونه حمله به مسلمانان حمله به نیوزیلندی‌ها تلقی می‌شود. دولت او سلاح‌های نیمه‌خودکار را ممنوع و هزاران قبضه سلاح را از مردم خریداری کرد.

رویداد مقدونیه شمالی از آن هم تاثیرگذارتر بود. این کشور نام خود را تغییر داد تا به تقویت صلح با همسایه خود یونان کمک کند. یونان نام سابق آن یعنی مقدونیه را برنمی‌تابید و آن را ادعای مالکیت بر منطقه‌ای در یونان با همان نام تلقی می‌کرد. این نارضایتی سیاسی یونان مانع از پیوستن مقدونیه به ناتو یا شروع مذاکرات آن برای پیوستن به اتحادیه اروپا می‌شد. بنابراین قانونگذاران اسکوپی (پایتخت مقدونیه) غرورشان را زیر پا گذاشتند و تصمیم گرفتند نام کشور را عوض کنند. این تغییر در ماه فوریه اتفاق افتاد. اکنون روابط مقدونیه شمالی با یونان گرم‌تر از گذشته است. منبع اختلاف در این منطقه ناآرام برداشته شد و مقدونیه شمالی در مسیر پیوستن به ناتو قرار گرفت. البته امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه (کشور برگزیده اکونومیست در 2017) مانع ورود آن به اتحادیه اروپا می‌شود. او نگران است که پذیرش یک کشور دیگر از بالکان در اتحادیه رای‌دهندگان فرانسوی را آزرده‌خاطر سازد.

در سال 2019 در دو کشور به میزان زیادی از شدت استبداد کاسته شد. در سودان اعتراضات گسترده به سقوط عمر البشیر یکی از بی‌رحم‌ترین دیکتاتورهای جهان انجامید. رژیم او تعداد بسیار زیادی از آفریقایی‌های سیاهپوست را به قتل رساند یا به بردگی کشید. به گونه‌ای که یک‌سوم از جمعیت اعلام استقلال کردند و در سال 2011 سودان جنوبی را تشکیل دادند. عمر البشیر در 14 دسامبر به اتهام فساد در یک دادگاه سودانی محاکمه شد اما به نظر نمی‌رسد که او را به خاطر هدایت نسل‌کشی در دارفور به دادگاه‌های بین‌المللی تحویل دهند. دولت مشارکتی جدید وعده داد ظرف سه سال انتخابات را برگزار کند. این دولت مذاکرات صلح با دارفور را آغاز کرد و قانون پوشش زنان را برداشت. با این حال هنوز این نگرانی شدید وجود دارد که مزدوران رژیم سابق کشتی اصلاحات را سوراخ کنند.

بنابراین برنده ما کشوری است که هرمان کین یکی از نامزدهای ریاست‌جمهوری آمریکا زمانی به مسخره آن را «اوبکی - بکی - بکی - ستان - ستان» نامید. سه سال قبل ازبکستان یک دیکتاتوری برجای‌مانده از شوروی سابق بود. جامعه‌ای بسته که تحت قساوت و بی‌لیاقتی منحصر به فردی اداره می‌شد. رژیم کشور متهم بود که دگراندیشان را زنده زنده در آب می‌جوشاند و همه جهان شاهد آن بودند که گروه‌های بزرگی از زنان، مردان و کودکان در فصل برداشت محصول مجبور می‌شدند در مزارع پنبه به سختی کار کنند.        

وقتی اسلام کریم‌اف دیکتاتور ازبکستان پس از 27 سال حکومت در سال 2016 درگذشت، نخست‌وزیرش شوکت میرزایوف جای او را گرفت. تغییرات در ابتدا اندک بودند اما آقای میرزایوف پس از کنار گذاشتن رئیس خدمات امنیتی در 2018 اصلاحاتی را آغاز کرد که در سال گذشته سرعت گرفتند. دولت او به کار اجباری پایان داد. بدنام‌ترین اردوگاه زندانی‌ها بسته شد. خبرنگاران خارجی اجازه ورود به کشور یافتند. دیوانسالاران از تماس با کسب‌وکارهای کوچک منع شدند. کاری که آنها در گذشته مرتباً با هدف ارعاب و رشوه‌گیری انجام می‌دادند. امکان عبور از مرزها فراهم شد و خانواده‌هایی که به خاطر مرزبندی احمقانه آسیای مرکزی از یکدیگر دور مانده بودند توانستند به یکدیگر برسند. از فن‌سالاران خارجی دعوت شد تا به بازسازی اقتصاد دولتی و ویران کشور کمک کنند.

قرار است ازبکستان قبل از سال جدید انتخابات مجلس را برگزار کند. این کشور هنوز با دموکراسی فاصله دارد. تمام احزاب از آقای میرزایوف حمایت می‌کنند و هنوز تعدادی از منتقدان پشت میله‌های زندان هستند. با این حال، برخی از نامزدها انتقادات ملایمی را از دولت به عمل آوردند که در گذشته حتی تصور آن نمی‌شد. مردم عادی ازبکستان احساس می‌کنند می‌توانند آزادانه از کارزارها انتقاد و بدون ترس از بازداشت‌های نصف شب از طبقه سیاسی شکایت کنند. ازبکستان هنوز راه درازی در پیش دارد اما هیچ کشور دیگری در سال 2019 تا این اندازه در مسیر بهبود پیش نرفت.

منبع: اکونومیست