والدین سرراهی

در روزهای پایانی شهریور دمای هوای تهران و بسیاری از نقاط کشور با کاهش قابل توجهی مواجه شد. بارش باران نیز برای بسیاری از شهروندان این سرزمین خشک پیام‌آور پاییزی پربارش بود. با همه این احوال اما این رحمت الهی برای برخی از شهروندان به نقمت بدل شد. «شهروند» در این‌باره نوشت: «باران و سیل و برف همسفر مسافران دقیقه نودی تابستان شد. با ورود موج شدید باران در اکثر شهرهای کشور، ۲۹ استان و شهرستان کشور در محاصره سیل قرار گرفتند. جریان شدید آب، چهار تن از اعضای یک خانواده را در منطقه بالادست رودخانه رودبار شهر رویدر از توابع غرب هرمزگان با خود برد.» در بخش دیگری از این گزارش تاکید شده بود: «استان‌های تهران، البرز، زنجان، خراسان شمالی، سمنان، اصفهان، مازندران، گلستان و چهارمحال و بختیاری در محاصره سیل و آبگرفتگی قرار گرفتند و باران‌های سیل‌آسا به شهرستان‌های کرج، شهریار، کوهپایه، نوشهر، نور، بندرعباس، سرخه، زنجان، کوهرنگ، بجنورد، اسفراین، مانه، گرگان، آزادشهر، بندرگز، بندپی، سوادکوه، آمل و علی‌آباد به همراه ۲۰ روستا تاخت.» طبق گزارش‌ها در استان تهران نیز 8 نفر از شهروندان در اثر سیل قربانی شدند.

هفته پیش حسن روحانی رئیس‌جمهوری پیش از سفر به نیویورک در مراسم آغاز سال تحصیلی حضور یافت. رئیس‌جمهوری به سبک و سیاق دو دهه گذشته پرسشی را نیز با دانش‌آموزان در میان گذاشت. او گفت: «به نظر شما دانش‌آموزان عزیز که سرمایه اصلی کشور ما هستید بعد از انجام توافق هسته‌ای با شش قدرت بزرگ دنیا چه فرصت‌های تازه‌ای پیش روی ما گشوده شده است؟.» باید دید دانش‌آموزان این سرزمین تا پایان سال به این پرسش‌ها چه پاسخی خواهند داشت. پرسش‌هایی که استادان فن نیز در پاسخ به آنها احتمالاً دچار لکنت شوند.

والدین سرراهی

بحث سالمندان به یکی از مباحث اصلی جامعه ایرانی بدل شده است. «شرق» در این‌باره گزارشی تدوین کرده و نوشته است: ... به مدد کارتون‌ها و فیلم‌های تلویزیونی دهه ۶۰ خیلی‌ها با موضوع کودکان سرراهی آشنا هستند؛ نوزادانی که توسط والدین فقیرشان در سبدی کوچک با یک یادداشت پشت در خانه فردی پولدار یا گوشه خیابانی گذاشته می‌شدند تا آینده‌ای احتمالاً مطلوب‌تر برایشان رقم بخورد. حالا اما آن‌طور که مسوولان سازمان بهزیستی استان تهران خبر داده‌اند، جامعه ما با پدیده «والدین سرراهی» مواجه است. خبر اولیه در این‌باره را احمد دلبری، مدیرکل سازمان بهزیستی تهران اعلام کرد و گفت: «به‌دلیل مشکلات مالی، تعداد سالمندان مجهول‌الهویه افزایش یافته است و پیشنهاد می‌شود مراکزی که از سالمندان نگهداری می‌کنند در بخش‌هایی معاف از مالیات شوند تا دست آنها برای حمایت از سالمند بازتر شود.» طبق گفته مدیرکل سازمان بهزیستی تهران در حال‌ حاضر ۶۴ آسایشگاه شبانه‌روزی نگهداری از سالمندان در تهران وجود دارد که چهار هزار و ۵۰۰ سالمند در این مراکز زندگی می‌کنند. از این تعداد ۹۰۰ نفر، سالمندان مجهول‌الهویه هستند. آقای دلبری همچنین گفته است: «ما نگران مساله این سالمندان هستیم چراکه تعداد سالمندان مجهول‌الهویه در حال افزایش است.» سالمندان مجهول‌الهویه طبق تعریف به افرادی گفته می‌شود که در گوشه ‌و کنار شهر، مانند مبادی ورودی شهر، کنار ترمینال‌ها، امامزاده‌ها، پارک‌ها و... رها شده‌اند و به دلایل مختلف هیچ اطلاعی از هویت‌شان در دست نیست، اینکه نام‌شان چیست، چند سال دارند و اهل کجا هستند. به نظر می‌رسد در سال‌های آینده این روند رشدی مضاعف خواهد داشت. به همین دلیل منطقی است که از همین حالا به فکر چاره‌ای برای این مشکل باشیم.

اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی

نمایندگان مجلس، با دو فوریت طرح اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی و فرزندان شهدای غیرایرانی با ۱۴۰ رای موافق، ۳۶ رای مخالف و هفت رای ممتنع از مجموع ۲۰۳ نماینده حاضر در صحن موافقت کردند. این مصوبه با استقبال بسیاری از نهادهای مدافع حقوق کودکان مواجه شد و روزنامه‌ها نیز به صورت ویژه به آن پرداختند. «اعتماد» در یادداشتی در این‌باره نوشت: «... اگر کسی واجد تابعیت نباشد، به معنای آن است که واجد مهم‌ترین ویژگی هویتی نیست و انسانی که فاقد هویت ملی باشد، به عنصری خطرناک تبدیل خواهد شد و مسوولیت آن به عهده جامعه‌ای است که عنصر هویتی را برای او تعریف نکرده و به رسمیت نشناخته است. این طرح ناظر به مشکلات کودکانی است که پدران آنان همسران‌شان را ترک کرده‌اند و از ایران رفته‌اند. در حالی که اگر آنان زنان خود را ترک هم نمی‌کردند، شایسته بود که چنین کودکانی را اصالتاً ایرانی تعریف کنیم، زیرا ایرانی بودن یا تابعیت هر کشوری را داشتن، نه صرفاً خون است و نه صرفاً خاک، بلکه یک نوع تعلق‌خاطر به این سرزمین است و اینکه فرد خود را ایرانی حس کند، حال اگر از طریق تولد در ایران یا تولد از سوی مادر چنین تعلق‌خاطری ایجاد می‌شود، چه جای نگرانی وجود دارد که آن کودک را ایرانی بدانیم؟»

مترو تهران کی تکمیل خواهد شد؟

هابیل درویش مدیرعامل شرکت مترو هفته پیش در جمع خبرنگاران، از تکمیل مترو تهران تا پایان سال ۹۵ خبر داد. به گفته وی، تا پایان سال ۹۵، دو خط ۶ و ۷ مترو نیز تکمیل شده و به بهره‌برداری خواهند رسید و بدین ترتیب پرونده مترو تهران بسته خواهد شد؛ پرونده‌ای که تاریخچه طراحی آن به سال ۱۳۵۰ می‌رسد. با وجود این نقطه آغاز عملیات اجرایی مترو را باید سال ۱۳۷۷ دانست. «اعتماد» در این‌باره نوشت: بدین ترتیب بنا بر ادعای مدیرعامل مترو، سال آینده بعد از ۱۸ سال پرونده مترو تهران بسته خواهد شد. با این وجود، هنوز سوالاتی در مورد این پرونده وجود دارد که بی‌پاسخ مانده یا حداقل افکار عمومی از آن بی‌اطلاع است.

جعفر هاشمی‌تشکری، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری چند روز قبل در مقاله‌ای اعلام کرده بود که در صورت تکمیل خط ۳، طول مترو تهران به ۱۷۰ کیلومتر خواهد رسید. از سویی به گفته ابوالفضل قناعتی، عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر، طول مترو مصوب در برنامه اول شهرداری حدود ۱۵۰ کیلومتر بوده و در دوره این شورا نیز ۱۸۰ کیلومتر به آن اضافه شده است. به بیانی کل خطوط مترو تهران حدود ۳۳۰ تا ۳۴۰ کیلومتراست. همچنین به گفته وی، مجموع طول خطوط ۶ و ۷ مترو حدود ۶۵ کیلومتر است. بدین ترتیب حتی در صورت تکمیل خط ۶ و ۷ مترو باز هم مترو تهران بیش از ۱۰۰ کیلومتر از طرح تصویب‌شده آن کمتر خواهد بود (۳۶۵-۱۷۰-۶۵ =۱۳۰ کیلومتر). به بیانی الان تهران باید ۱۳۰ کیلومتر مترو داشته باشد که این رقم با رقم ۱۷۰ کیلومتر اعلامی معاونت حمل و نقل و ترافیک تفاوت دارد اما هرچه که هست به نظر نمی‌رسد مترو تهران با تکمیل خطوط ۷ و ۶، تکمیل شود. قناعتی در این زمینه می‌گوید: «تکمیل خطوط ۶ و ۷ مترو منوط به تامین اعتبارات لازم است که آن هم با توجه به وضعیت کنونی و رکود ساخت و ساز بعید است که شهرداری بتواند شش هزار میلیارد تومان لازم برای تکمیل این خطوط را تامین کند.» با این وجود در طرح اولیه مترو تهران، ۹ خط طراحی شده است. به این ترتیب به نظر می‌رسد خطوط ۸ و ۹ مترو تهران عملاً از چرخه احداث خارج شده است. همان‌گونه که قناعتی هم به آن اذعان دارد: هنوز طرحی برای احداث خطوط ۸ و ۹ مترو به شورا نیامده است. با این اوصاف و احوال بعید به نظر می‌رسد که به این زودی‌ها پرونده مترو در پایتخت بسته شود.

افزایش 5 /2 برابری اشعه ماوراء بنفش در دریاچه ارومیه

سایه کوچ اجباری، وحشتناک‌ترین سایه‌ای بود که می‌توانستند بر سر خود ببینند. سایه‌ای که با روند رو به خشکی دریاچه ارومیه هر سال به آن نزدیک‌تر می‌شدند و نگرانی‌هایشان از آینده بیشتر. حالا سایه‌های دیگری را هم بر سر خودشان می‌بینند. سایه سرطان، مشکلات پوستی و ناراحتی‌های چشمی و در یک کلام، سایه بیماری. آمارهای رسمی خبری از افزایش بیماری‌های پوستی، سرطان و... نمی‌دهند، هر‌چه هست، گزارش‌هایی است که برخی مسوولان و مردم محلی با توجه به افزایش موارد ابتلا به بیماری‌ها در اطراف‌شان یا مشکلاتی که برای دام‌های منطقه همچون سقط جنین پیش آمده، از افزایش بیماری در منطقه و مشکلاتی حکایت می‌کنند که سلامتی ساکنان حاشیه‌ای دریاچه ارومیه را تهدید می‌کند، آن هم بدون اینکه گزارشی رسمی از این افزایش‌ها و نگرانی‌ها خبر بدهد.
نیمه خرداد سال گذشته بود که نخستین خبرها از افزایش سقط جنین دام در این روستاهای حاشیه‌ای دریاچه ارومیه و سوختن برگ درختان به دلیل برخاسته‌ای نمکی از سوی مسعود تجریشی دبیر کمیته راهبری ستاد احیای دریاچه ارومیه، داده شد. او به «شهروند» گفته بود که «غبارهای نمکی، مطمئناً بر سلامت اثر دارد. این نگرانی که به‌عنوان سرطان از آن یاد می‌شود، نگرانی است که در «دریاچه آرال» هم تجربه شد. در آرال دیدیم که نرخ زاد و ولد کاهش یافت و بیماری‌های پوستی و سرطانی افزایش پیدا کرد... در پی این نگرانی‌ها،‌ هادی بهادری نماینده استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی، چندی پیش از افزایش 5 /2 برابری اشعه ماوراء بنفش در اطراف دریاچه ارومیه خبر داد و گفت: «این میزان افزایش می‌تواند پاسخی برای بالا رفتن آمار سرطان در اطراف دریاچه ارومیه باشد.»

او، پس از اعلام این خبر درباره دلایل افزایش این اشعه در اطراف دریاچه ارومیه و اتفاقاتی که در این منطقه به دلیل این افزایش افتاده است، گفت: «این موضوع پدیده‌ای است فیزیکی به نام آلبدو یا سپیدایی. این پدیده به بازتاب نور اشاره دارد که چه مقدار از نوری که به سطح یک جسم می‌تابد، بازتاب می‌شود. این بازتاب در اجسام مختلف متفاوت است که در خاک، آب و برف رخ می‌دهد. کمترین بازتاب نور در آب و بیشترین در برف است. در حال حاضر به دلیل اینکه دریاچه ارومیه خشک شده و بلورهای نمکی جای آب دریاچه را گرفته است، بازتاب نور از حدود پنج درصد به ۱۵درصد رسیده. یعنی 5 /2 تا سه برابر شده است.»

ماشین‌های عروس با قیمت‌های نجومی

این روزها برگزاری یک مراسم عروسی باشکوه بدل به دغدغه اصلی زوج‌های جوان شده است، تا جایی که گاهی همین شکوه به‌تنهایی تبدیل به انگیزه‌ای برای ازدواج می‌شود. از جمله ملزوماتی که موجب هر چه بیشتر شیک و مجلسی شدن جشن عروسی می‌شود، مرکبی است که عروس و داماد با آن به خانه بخت می‌روند. به همین منظور شرکت‌های کرایه خودرو بخش جداگانه‌ای را به اجاره ماشین عروس اختصاص می‌دهند. این شرکت‌ها بنا به محلی که در آن واقع می‌شوند و نوع ماشین و شرایط اجاره، قیمت‌های متفاوتی دارند. نرخ برخی از آنها به صورت ساعتی حساب می‌شود، برخی روزانه و برخی به همراه راننده از ابتدا تا انتهای عروسی در خدمت هستند.
«فرهیختگان» در گزارشی به این پدیده پرداخته است. در بخشی از این گزارش آمده است: «...یک موسسه اتومبیل کرایه در خیابان فاطمی برای اجاره مازراتی 2013 در یک روز (یعنی از زمانی که ماشین برای گل زدن می‌رود تا انتهای شب) چهار میلیون تومان دریافت می‌کند. قیمت همین شرکت برای اجاره پورشه 2011 دو میلیون تومان است. البته هردو این قیمت‌ها با راننده همراه در نظر گرفته شده است. برای حضور نداشتن راننده باید به میزان نصف مبلغ خودرو وثیقه نقدی امانت گذاشته شود. موسسه‌ای دیگر در محدوده غرب تهران خودرو بی‌ام دبلیو x6 و مازراتی را با راننده ساعتی 140 هزار تومان و بدون راننده 180 هزار تومان اجاره می‌دهد. این شرکت خودروهای کلاسیک قدیمی را نیز ساعتی 50 هزار تومان در اختیار زوج‌ها می‌گذارد.» در همین حال «عصرایران» در خبری از تشکیل کمپین «نه به ازدواج پرهزینه» خبر داد. بعید به نظر می‌رسد که با این کمپین‌ها بساط عزیزان کرایه‌دهنده ماشین کساد شود.