گردش مالی شبکه نمایش خانگی چقدر است؟
درآمد ۱۰۰میلیاردی سینما در سوپرمارکت‌ها
شبکه نمایش خانگی در سال‌های اخیر از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار شده است.
شبکه نمایش خانگی در سال‌های اخیر از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار شده است. همین که تعدادی از کارگردانان مطرح سینما همانند کمال تبریزی، حسن فتحی، داوود میرباقری و.... تصمیم به ساخت سریال برای شبکه نمایش خانگی گرفته‌اند نشان از اهمیت این شبکه دارد. حالا سال‌هاست که سوپرمارکت‌ها کنار بسته‌های چیپس و اقلام خوراکی به اصلی‌ترین فروشندگان فیلم‌های شبکه نمایش خانگی تبدیل شده‌اند، آنها با عرضه فیلم‌ها و سریال‌های این شبکه در هر کوچه و بن‌بستی تجارتی را به راه انداخته‌اند که فعلاً نه‌تنها پرسودترین بخش در عالم سینمای ایران است، بلکه به لحاظ گردش مالی کاملاً قابل توجه است.
حقایقی درباره شبکه نمایش خانگی
محمدرضا عباسیان مدیرعامل سابق موسسه رسانه‌های تصویری می‌گوید: در دنیا و در ایران، در حوزه سینما و تلویزیون، سه رسانه تاثیرگذار هستند: تلویزیون که شامل ماهواره هم می‌شود، شبکه نمایش خانگی و اکران سینمایی. میزان تاثیرگذاری این رسانه‌ها هم به همان ترتیبی که اسم بردم، کاهش پیدا می‌کند. شبکه نمایش خانگی، در سال 72 طبق مصوبه مجلس ایجاد شد. تا سال‌ها، موسسه رسانه‌های تصویری به عنوان موسسه انحصاری تکثیر و توزیع فیلم‌های سینمایی فعالیت می‌کرد. از سال 80 شرکت‌های خصوصی کم‌کم وارد این بخش شدند، اما تحول اصلی زمانی اتفاق افتاد که نوار ویدئویی جای خودش را به سی‌دی داد. با این اتفاق، شبکه نمایش خانگی رشد و قدرت زیادی نسبت به گذشته پیدا کرد؛ فضای رقابتی ایجاد شد و شرکت‌های دیگر هم توانستند با موسسه رسانه‌های تصویری رقابت کنند. در نتیجه تعداد مخاطبان بیشتر و کپی‌برداری غیرمجاز هم آسان‌تر شد.
چه شرکت‌هایی بیشتر فعال‌اند؟
اکنون حدود 28 شرکت در این شبکه وجود دارند. البته 20 شرکت تقریباً تعطیل هستند و عملاً شرکت‌های فعال در شبکه، چهار، پنج شرکت بیشتر نیستند. به گفته عباسیان از ابتدای فعالیت شبکه نمایش خانگی تا چند سال پیش، تولیدات این شبکه فقط در ویدئوکلوپ‌ها عرضه می‌شدند. برخی از شرکت‌ها تصمیم گرفتند فیلم‌ها را وارد سوپرمارکت‌ها کنند. با این تصمیم، یک رشد بادکنکی و کاذب در شبکه نمایش خانگی به وجود آمد. به این ترتیب، فیلم به سبد خرید خانواده‌ها اضافه شد، تیراژ فیلم‌ها به شدت افزایش پیدا کرد و بالطبع قیمت رایت فیلم هم بالا رفت. عدم کنترل و مدیریت این فضا، که وظیفه موسسات ویدئو‌رسانه است، باعث شد این فرصت به یک تهدید تبدیل شود؛ چون تعداد نسخه‌های تکثیرشده از فیلم‌های سینمایی زیاد شد، توقع مالی تهیه‌کنندگان این فیلم‌ها از شرکت‌های تکثیر و توزیع فیلم هم بالا رفت و شرکت‌ها تصمیم گرفتند خودشان فیلم‌های ویدئویی کم‌‌هزینه را با حضور کمدین‌های تلویزیونی تولید کنند و از این کار سودهای بسیار هنگفتی هم نصیب خود کردند؛ چون مخاطبان هنوز به این شبکه اعتماد داشتند و از همه
فیلم‌هایی که توزیع می‌شد، استقبال می‌کردند.
اگر فیلمی در اکران بفروشد در شبکه نمایش خانگی هم موفق است
از سوی دیگر ورود فیلم به سوپرمارکت‌ها کنترل نشد و هر شرکتی، هر تعداد فیلم که می‌توانست و می‌خواست، تولید و توزیع کرد. این رشد بادکنکی به مرور کاهش پیدا کرد و امروز به یک شرایط نامطمئن، اما منطقی رسیده است. منطق فروش در شبکه نمایش خانگی، امروز با منطق اکران تقریباً برابری می‌کند و اگر فیلمی در گیشه خوب بفروشد، در شبکه نمایش خانگی هم فروش خوبی دارد.
گردش مالی شبکه نمایش چقدر است؟
سوال مهمی که شاید بسیاری در ذهن خود داشته باشند این است که گردش مالی شبکه نمایش خانگی چقدر است؟ در سال‌های اخیر تعدادی از افراد صاحب‌نظر آمار تقریباً مشابهی در این مورد اعلام کرده‌اند. سعید رجبی‌فروتن کارشناس شبکه نمایش خانگی و مدیر سابق همکاری‌های سمعی بصری سازمان سینمایی از جمله افراد صاحب‌نظر در زمینه شبکه نمایش خانگی است که سایت فعالی نیز در این زمینه دارد.
رجبی‌فروتن درباره گردش مالی شبکه نمایش خانگی می‌گوید: در گفت‌وگوهایی که با رسانه‌های گروهی داشته‌ام، معمولاً یکی از سوالات درباره میزان گردش مالی شبکه نمایش خانگی است. بر اساس اطلاعات آماری در یک نظر کلی گردش مالی شبکه نمایش خانگی در سال 90 حدود ۱۱۸ میلیارد تومان برآورد شده است که با توجه به تقریبی بودن داده‌ها و اطلاعات است. به گفته این کارشناس شبکه نمایش خانگی این مبلغ بر اساس عرضه و فروش حدود ۴۷ میلیون نسخه فیلم و سریال به دست می‌آید.
یک اشتباه در تخمین گردش مالی شبکه نمایش خانگی
به نظر سعید رجبی‌فروتن اشتباهی که معمولاً در تخمین گردش مالی شبکه نمایش خانگی ایران صورت می‌گیرد، آن است که مبنای محاسبه بر اساس تیراژ ۳۰۰ میلیون دی‌وی‌دی خام تولید‌شده در واحدهای صنعتی یا واردات لوح فشرده خام صورت می‌گیرد. نکته جالب این است که دوسوم لوح‌های فشرده خام تولیدی یا وارداتی صرف تکثیر غیرقانونی آثار مجاز یا رایت و کپی فیلم‌های غیرمجاز می‌شود. درآمد ناشی از این اقتصاد سیاه باید در گردش مالی شبکه زیرزمینی و غیرمجاز کشور منظور شود.
30 در صد مرجوعی
البته این واقعیت را باید در نظر گرفت که به دلیل عدم برآورد درست موسسات از نیاز بازار، حدوداً ۳۰ درصد محصولات‌شان به انبارهای پخش مرجوع می‌شد. به این ترتیب رقم تخمینی ناشی از فروش تمام نسخه‌های تکثیرشده به رقمی بالغ بر ۸۰ میلیارد تومان تنزل می‌یابد. برآورد و پیش‌بینی موسسات از کشش بازار در سال‌های اخیر واقع‌بینانه‌تر شده است. همچنین به یاد داشته باشیم که سرمایه ثابت موسسات با یکدیگر متفاوت است؛ آن دسته از موسسات که دارای واحد صنعتی تکثیر یا پخش مویرگی هستند، وضع به مراتب متفاوتی از موسسات فاقد یک یا هر دوی این ظرفیت‌ها دارند.
زیان انباشته موسسات ویدئویی
به گفته سعید رجبی‌فروتن، الزام موسسات به خرید رایت فیلم‌های سینمایی ایرانی-تا سال ۱۳۹۰- اگر چه سبب تقویت بنیه اقتصادی سینما شد و فیلم ایرانی در سبد شبکه تثبیت شد، مع‌الوصف تن دادن به قیمت‌های پیشنهادی تهیه‌کنندگان از یک‌سو و رقابت‌های تخریبی موسسات با یکدیگر، سبب زیان انباشته موسساتی شد که بی‌پروا اقدام به خرید حق رایت فیلم ایرانی کردند و از کشش و تقاضای موثر بازار، غفلت ورزیدند.
تضمین کف فروش
نتایج ناشی از چنین رخدادی سبب شد در اواخر دهه ۸۰ تراز مالی سالانه اغلب موسسات منفی شود و از آن پس به جز فیلم‌های پرمخاطب ایرانی، موسسات به عقد قرارداد توزیع و پخش روی آورده یا با دادن تضمین کف فروش به تهیه‌کنندگان، از خرید حق رایت ویدئویی خودداری ورزند.
کاهش مخاطبان سینما به پایین‌ترین سطح در سه دهه اخیر
جالب است بدانید در یکی دو سال پایانی دولت احمدی‌نژاد به خاطر سیاست‌های نابودکننده جواد شمقدری، رئیس سازمان سینمایی، تعداد مخاطبان سینما به شدت کاهش یافت. به گفته امیرحسین علم‌الهدی کارشناس توزیع و پخش در سینما، آمار مخاطبان سینماهای کشور در سال ۹۱ به پایین‌ترین میزان خود در سه دهه اخیر رسیده است.
رونق نسبی شبکه نمایش خانگی در دوران رکود سینما
به گفته امیرحسین علم‌الهدی با وجود بالا رفتن هزینه‌های سینما رفتن که به طور جدی سدی است برای رونق این شاخص توسعه اجتماعی، و فقدان زیرساخت‌های حوزه نمایش یعنی سالن‌های سینما در بیش از ۱۰۸۱ شهر کشور، خب تعجبی ندارد که این حوزه نمایش خانگی رونق نسبی داشته باشد و سینماها دچار رکود باشند.
هر ایرانی در سال 10 دقیقه فیلم در سینما می‌بیند
ایران در میان کشورهای دارای صنعت سینما از لحاظ تولید جزو 15 کشور جهان است و از لحاظ سرانه سینما رفتن در میان کشورها پایین‌ترین میزان را در اختیار دارد (هر ایرانی در سال ۱۳۹۰ فقط ۱۰ دقیقه فیلم در سینما دیده است؛ یعنی هر ایرانی هر 9 سال یک‌بار به سینما می‌رود!) و از لحاظ سرانه سالن‌های سینما به ازای هر ۳۳۰ هزار ایرانی یک سینما وجود دارد. از هزار شهر ایران فقط 60 شهر سینما دارند و کمتر از پنج درصد سینماها به شکل مجتمع‌های سینمایی است.
گردش مالی نمایش خانگی 10 برابر سینمای ایران
به گفته علم‌الهدی، ایران به دلیل عدم وجود زیرساخت‌های نمایش سینمایی، نگاه ویژه‌ای به حوزه نمایش خانگی دارد. گردش مالی این شبکه در کشور بیش از ۳۰۰ میلیون دلار (سال ۱۳۸۹) در سال است و این در حالی است که در سال ۲۰۰۹ سینمای ایران فقط توانسته 30 میلیون دلار (با دلار هزار تومانی) در نمایش سینمایی درآمد داشته باشد!
اوضاع سینما در کشورهای دیگر چگونه است؟
شاید جالب باشد بدانیم که اوضاع سینما در کشورهای دیگر چگونه است. جالب است بدانید که در اکثر کشورهای اروپایی، دوسوم فیلم‌های اکران‌شده، آمریکایی هستند و یک‌سوم آن را فیلم‌های وطنی تشکیل می‌دهند. جدول پرفروش‌ها نیز تقریباً از چنین نسبتی برخوردار است. در ادامه بد نیست نگاهی به آمار سینماروها در کشورهای مختلف داشته باشیم تا به تفاوت فاحش آمار سینماروها در ایران با دیگر کشورها پی ببریم.
اروپایی‌ها سالی دو بار به سینما می‌روند
اتحادیه اروپا بیش از 500 میلیون نفر جمعیت دارد که در سال ۲۰۰۹ حدود ۹۸۱ میلیون نفر در این کشورها به سینما رفته‌اند یعنی هر اروپایی تقریباً دو بار در طول سال به سینما رفته است. نزدیک به 30 هزار سالن سینما در این اتحادیه است که ۴۱ درصد از این سالن‌ها در مولتی پلکس‌ها قرار دارند. میانگین قیمت بلیت در این اتحادیه ۵/۶ یورو (حدود ۹/۸ دلار) است. ۶۷ درصد بازار فیلم اتحادیه اروپا مربوط به آمریکا، ۲۷ درصد تولیدات مستقل اروپایی، چهار درصد تولیدات مشترک اروپا و آمریکا و دو درصد در اختیار سایر کشورهای جهان است.
آسیا
جمعیت بیش از سه میلیارد و ۲۶۵ میلیون نفر / در سال ۲۰۰۹ سه میلیارد و ۷۳۹ میلیون نفر به سینما رفته‌اند یعنی تقریباً هر نفر بیش از یک‌بار. نزدیک به ۲۵ هزار سینما در این قاره وجود دارد.
آمریکا
جمعیت ۳۰۷ میلیون نفر/ سرانه تولید ناخالص ملی ۴۵۵۵۰ دلار/ یک میلیارد و ۳۶۴ میلیون مخاطب سینما/ ۳۷ میلیون بلیت سینما با میانگین قیمت ۱۸/۷ دلار / ۳۹۰۲۸ سالن سینما دارد. ۹۲ درصد بازار داخلی در اختیار تولیدات خود و هشت درصد در اختیار سایر کشورهاست. تولید ۶۷۷ فیلم در سال ۲۰۰۹. از بازار نمایش سینمایی آمریکا ۵۱ درصد متعلق به تولیدات داخلی و ۴۹ درصد متعلق به کشورهای دیگر بوده است. جالب اینکه از ۲۰ فیلم پرفروش این سال، فیلم فرانسوی ربوده‌شده با ۱۴۵ میلیون دلار رده ۱۹ فروش را داشته است.
هند
جمعیت یک میلیارد و ۲۰۷ میلیون نفر/ سرانه تولید ناخالص ملی ۹۸۲ دلار/ دو میلیارد و ۹۰۰ میلیون بلیت سینما با میانگین قیمت ۵۷/۰ دلار/ ۱۰۱۲۰ سینما دارد. تولید ۸۱۹ فیلم در سال ۲۰۰۹. از بازار نمایش سینمایی هند ۹۲ درصد متعلق به تولیدات داخلی و هشت درصد متعلق به کشورهای دیگر بوده است. هر 10 فیلم پرفروش سال ۲۰۰۹ این کشور از تولیدات هندی هستند.
آمریکای لاتین و آمریکای جنوبی
جمعیت بیش از ۴۷۶ میلیون نفر/ در سال ۲۰۰۹ حدود ۴۰۷ میلیون نفر به سینما رفته‌اند یعنی تقریباً هر نفر یک‌بار در طول سال/ ۳۷ میلیون بلیت سینما با میانگین قیمت ۳۴/۲ دلار/ ۹۱۷۴ سالن سینما دارد. از بازار نمایش سینمایی این منطقه ۵۴ درصد متعلق به تولیدات بومی و ۴۶ درصد متعلق به کشورهای دیگر بوده است.
ایران
جمعیت ۷۵ میلیون نفر/ سرانه تولید ناخالص ملی ۵۵۰۰ دلار/ ۱۴ میلیون بلیت سینما با میانگین قیمت سه دلار۲۵۰ سالن سینما دارد. تولید 100 فیلم در سال ۲۰۰۹. ۱۰۰ درصد بازار سینمایی این کشور در اختیار تولیدات داخلی است. این کشور می‌خواهد در سال ۲۰۱۰ تولید فیلم خود را به ۳۰۰ فیلم افزایش دهد و همچنان دولت در تمام امور سینمایی حضوری جدی دارد.
انتقادات تند و غیرمنتظره از قهوه تلخ
اما همان‌طور که گفته شد بازار سریال‌های ایرانی در سال‌های اخیر در شبکه نمایش خانگی پررونق بوده است. این پررونقی که از سریال قهوه تلخ آغاز شد با سریال شاهگوش داوود میرباقری ادامه داشت و استقبال از شاهگوش باعث شد تا کارگردانانی چون تبریزی و حسن فتحی به دنبال ساخت سریال برای این شبکه باشند؛ شبکه‌ای که از سانسور بسیار کمتری نسبت به تلویزیون برخوردار است.
جالب است بدانید پس از ارائه قهوه تلخ در شبکه نمایش خانگی، نشستی آسیب‌شناسانه درباره شبکه نمایش خانگی با حضور تهیه‌کنندگانی چون حسین فرح‌بخش و سید‌ضیا هاشمی به همراه مدیرعامل رسانه‌های تصویری برگزار شد که در آن این افراد انتقاد تندی را از قهوه تلخ مطرح کرده و مدعی شدند توزیع این سریال به ضرر سینمای ایران است!
فرح‌بخش: قهوه تلخ به سینمای ایران ضربه زد
فرح‌بخش توزیع سریال قهوه تلخ در شبکه نمایش خانگی را موجب ضربه زدن به سینمای ایران دانسته و گفته بود: متاسفانه شبکه نمایش خانگی، اکنون آثار بسیار سطحی و ضعیفی را به مخاطبان ارائه می‌کند و هزینه ارائه این نوع فیلم‌های ویدئویی با آثار سینمایی حرفه‌ای برابر است در حالی که در دنیا آثار ویدئویی با قیمت کمتری نسبت به فیلم‌های سینمایی عرضه می‌شود.
کاهش حق پخش فیلم‌های سینمایی
عباسیان مدیرعامل پیشین موسسه رسانه‌های تصویری نیز در اظهارنظری توزیع سریال قهوه تلخ و در اختیار قرار دادن بخش بزرگی از توانایی شبکه نمایش خانگی به این سریال را از علل کاهش حق پخش فیلم‌های سینمایی در شبکه نمایش خانگی دانسته بود.
انتقاد سید ضیا هاشمی از توزیع قهوه تلخ
سید‌ضیا هاشمی از تهیه‌کنندگان سینما نیز از توزیع سریال قهوه تلخ در شبکه نمایش خانگی انتقاد کرده و گفته بود: متاسفانه پس از عدم پذیرش قهوه تلخ از سوی صدا و سیما، این سریال به شبکه نمایش خانگی آمد و بخش بزرگی از ظرفیت‌های شبکه نمایش خانگی به توزیع این اثر اختصاص یافت.
هاشمی ادامه داده بود: پخش سریال در شبکه نمایش تعریف دارد، بسیاری از سریال‌های خارجی همچون 24 رقبای خوبی برای آثار حاضر در شبکه نمایش خانگی هستند اما ما قهوه تلخ را رقیبی بد می‌دانیم و کیفیت این سریال روزبه‌روز در حال کاهش است.
وقتی سلحشور هم به مدیری انتقاد می‌کند
در همان زمان فرج‌الله سلحشور هم با انتقاد از سریال مدیری می‌گوید: «مهران مدیری در تولید سریال «قهوه تلخ» هفته‌ای دو میلیارد تومان درآمد کسب می‌کند، اما هنرمندان انقلاب ما به دلیل نداشتن بودجه باید از ساخت کار صرف‌نظر کنند.»
ماجرای جالب فیلم‌هایی با زیرنویس فارسی
از سوی دیگر در سال‌های اخیر، هرازگاهی خبر جمع‌آوری فیلم‌های خارجی با زیرنویس فارسی از سوی رسانه‌ها منتشر می‌شود. از نظر کارشناسان، بازار خرید و فروش این محصولات، بزرگ‌ترین بازار غیررسمی محصولات فرهنگی در ایران محسوب می‌شود.
بازار غیررسمی فروش فیلم‌ها
اگر بخواهیم مروری کوتاه بر پروسه شکل‌گیری بازار غیررسمی فروش فیلم‌های سینمایی در کشور داشته باشیم ناگزیر باید تا سال‌های ابتدایی پس از انقلاب سال 57 به عقب بازگردیم. سال‌هایی که سینماهای کشور در سیطره چند فیلم خارجی خاص با مضامین انقلابی همچون زد و عمرمختار بود. آن سال‌ها به دلیل حال و هوای خاص مردم کمتر کسی سراغ سالن‌های سینما را می‌گرفت و تلویزیون نیز جز دو شبکه‌ای که تنها از ساعت 5 تا 11 شب برنامه داشت، پیشنهاد دیگری برای اوقات فراغت مردم نداشت. در همین بستر پدیده‌ای به نام ویدئو زیر پوست شهرها متولد و به‌رغم برخی ممانعت‌ها به یکی از تفریحات جمعی مردم بدل شد. در همان مقطع برخی مدیران ارشاد به فکر ساماندهی این پدیده افتادند و این‌گونه بود که مغازه‌هایی تحت نظارت اداره اماکن با تابلوی ویدئوکلوپ عرضه رسمی فیلم‌های ویدئویی را با در نظر گرفتن استانداردهای لازم برای استفاده این محصولات در جمع‌های خانوادگی بر عهده گرفتند.
از فیلم فارسی تا فیلم‌های روز جهان
فروش غیرمجاز فیلم اگر چه در آغاز بیشتر محدود به فیلم‌های پیش از انقلاب سینمای ایران به ویژه فیلم‌فارسی‌های مخاطب‌پسند و برخی تولیدات سینمایی کشورهای منطقه همچون سینمای هند بود اما در ادامه و با پیشرفت تکنولوژی صورتی متفاوت به خود گرفت تا به امروز که تبدیل به مهم‌ترین حلقه اتصال مخاطبان ایرانی با تولیدات روز سینمای جهان شده است.
گردش مالی؛ 10 برابر سینمای ایران!
شاید جالب باشد بدانید بر اساس آمار رسمی گردش مالی همین بساط‌های پیش پا‌افتاده و ساده، چیزی حدود 8 تا 10 برابر کل گردش مالی سینمای ایران در هر سال است. طبق آخرین آمار رسمی اعلام‌شده از سوی ستاد صیانت از آثار فرهنگی و هنری وزارت ارشاد گردش مالی بازار فروش غیرمجاز فیلم‌های سینمایی در ایران بیش از 300 میلیارد تومان در سال است و با در نظر گرفتن گردش سالیانه 30 تا 35 میلیارد‌تومانی سینمای ایران در سال‌های اخیر رقمی قابل تامل است.
تولید سریال برای شبکه نمایش خانگی یک خیانت است
از نظر محمدرضا عباسیان مدیرعامل سابق موسسه رسانه‌های تصویری، اولویت برای شبکه نمایش خانگی این است که در اختیار سینمای ایران باشد. با توجه به اینکه تعداد سالن‌های سینما در کشور ما کم است، اولویت توزیع فیلم در شبکه نمایش خانگی باید با فیلم‌های سینمایی ایرانی باشد. به این معنی که ورود هر نوع محصول دیگر مثل فیلم خارجی، انیمیشن خارجی و سریال به این محیط، باعث می‌شود این امکان برای سینمای ایران محدود شود. جای سریال در تلویزیون است. تولید سریال به طور خاص برای شبکه نمایش خانگی در هیچ جای دنیا مرسوم نیست و در کشور ما هم یک آسیب و آفت و یک خیانت است.
سه سریال شبکه خانگی، 50 میلیارد تومان به سینمای ما ضرر زد
به گفته عباسیان، در یک دوره یک سال و چند ماهه، سه سریال وارد شبکه نمایش خانگی شدند که مجموعاً حدود 50 میلیون نسخه از این سریال‌ها فروش رفت. معنی حرفم این است که قرار بوده مردم 50 میلیون نسخه فیلم سینمایی ایرانی بخرند، اما نخریدند و به جایش سریال خریدند. فروش این 50 میلیون نسخه، حدود 50 میلیارد تومان درآمد ایجاد کرد. این درآمد باید عاید سینمای ما می‌شد که هنر ملی ماست و باید حفظ شود.
انحلال موسسه رسانه تصویری به صلاح دولت نیست
حسین مسافرآستانه با اشاره به برداشت‌های نادرست از سخنان اخیر وزیر ارشاد در خصوص انحلال موسسه رسانه‌های تصویری، به جام‌جم آنلاین گفت: موسسه رسانه‌های تصویری رقیب بخش خصوصی نیست، بلکه همراه آن حرکت می‌کند. این موسسه تنها نهاد دولتی در شبکه نمایش خانگی است و سایر موسسات غیردولتی هستند و در بخش خصوصی فعالیت می‌کنند. او وجود موسسات بخش خصوصی را بسیار ضروری دانست و گفت: فعالیت بخش خصوصی می‌تواند قسمت زیادی از بار سنگین شبکه نمایش خانگی را به دوش بکشد. رسانه‌های تصویری اتفاقاً از موسسات بخش خصوصی که همراه با سیاست‌های تعیین‌‌شده از طریق موسسه و دولت اعلام می‌شود، حمایت می‌کند. مسافرآستانه ادامه داد: به زودی در قالب یک نشست رئوس فعالیت‌های انجام‌شده و برنامه‌های پیش روی موسسه رسانه‌های تصویری را به اطلاع مردم خواهم رساند. او همچنین در خصوص انحلال احتمالی موسسه رسانه‌های تصویری نیز توضیح داد: انحلال غیرممکن نیست و اتفاقاً جزو اختیارات وزارت ارشاد است، اما به صلاح سیاست‌های فرهنگی دولت نیست. آقای جنتی هم بنا بر انحلال این موسسه ندارد و
معتقدم از صحبت‌های ایشان سوءبرداشت شده است. شورای مدیران معاونت سینمایی تحت نظر رئیس سازمان سینمایی به‌طور مرتب جلساتی را برگزار و سیاست‌های ارائه‌شده از سوی وزیر محترم ارشاد را دریافت و لحاظ می‌کند.
ضرورت تغییرات بنیادین در رسانه‌های تصویری
امیرحسین علم‌الهدی، کارشناس سینما نیز، انحلال یا ادامه فعالیت موسسه رسانه‌های تصویری را مستلزم آسیب‌شناسی درست دانست و گفت: عمده توجه ما در شاکله سینمای ایران باید به سمت سینمای فرهنگی باشد، چون سینمای تجاری مشکلی در اکران و شبکه نمایش خانگی ندارد. سینمای فرهنگی هم از منظر گردش سرمایه باید از ضمانت‌های لازمی توسط دولت برخوردار باشد و هرکس که فیلم فرهنگی تولید می‌کند بتواند آن را در شبکه نمایش عرضه کند. او اضافه می‌کند: عمده موسسات بخش خصوصی ترجیح می‌دهند به سمت فیلم‌های با ضریب ریسک سرمایه‌گذاری کمتری بروند یا خودشان مستقیماً فیلم تولید کنند. حالا با توجه به اینکه 20 سال از شکل‌گیری موسسه رسانه‌های تصویری به عنوان اهرم سیاست‌های نمایش خانگی دولت می‌گذرد باید دید چه مقدار فیلم از منظر فرهنگی مورد حمایت و تولید این نهاد قرار گرفته است. علم‌الهدی ادامه داد: به نظر می‌رسد به دلیل توجیه اقتصادی نداشتن و تا زمانی که موسسات بخش خصوصی ضمانتی برای گردش و بازگشت سرمایه در خصوص فیلم‌های فرهنگی نداشته باشند، موسسه رسانه‌های تصویری تنها نهادی است که می‌تواند
این مسوولیت را بر عهده بگیرد. تنها در شرایطی که مکانیسمی برای ورود بخش خصوصی به این چرخه طراحی شود، دیگر حضور موسسه رسانه‌های تصویری لازم نیست.
ماجرای تلخ کپی‌های غیرمجاز
عرضه کپی فیلم‌ها به شکل غیرمجاز از مشکلات مهم سینمای ایران بوده است. فرشته طائرپور تهیه‌کننده سینما در این باره می‌گوید: «آینه‌های روبه‌رو» وقتی توسط موسسه رسانه‌های تصویری وارد شبکه خانگی ایران شد ظرف همان ۴۸ ساعت اول توسط چندین سایت خلافکار یا کانال‌های تلویزیونی فارسی‌زبان مستقر در کانادا و آمریکا و اروپا، بدون اعتنا به ثبت کپی‌رایت جهانی آن توسط یک دفتر حقوقی در واشنگتن به نمایش درآمد. خوشبختانه فیلم با اقدام جدی و به‌موقع IMVbox از روی بسیاری از این سایت‌ها پایین کشیده شد و روند برخورد با سایر متخلفان ادامه داشت.
کمتر از یک بسته آدامس خارجی
طائرپور ادامه می‌دهد: در شرایطی که قیمت یک جلد دی‌وی‌دی باکیفیت اصل، برای خریدار فقط سه هزار تومان، یعنی کمتر از یک بسته آدامس خارجی خرج برمی‌دارد، واقعاً خریدن نسخه قاچاق یا تماشای فیلم از یک سایت یا کانال تلویزیونی متخلف چه منطقی دارد؟ اگر مشکل ایرانیان خارج از کشور عدم دسترسی به نسخه‌های مجاز فیلم‌هاست که به آسانی می‌توان برای آن هم راهکار عملیاتی تعریف کرد. طائرپور می‌گوید: من بعید می‌دانم که معرفی مرکزی در ایران برای ارسال کپی‌های فیلم با پست، کار سختی باشد. من از همین‌جا به‌عنوان رئیس کانون تهیه‌کنندگان فیلم ایران اعلام می‌کنم که این تشکل صنفی آمادگی دارد از ایرانیان خارج از کشور سفارش خرید بگیرد و با قیمتی به مراتب کمتر از آنچه فروشندگان مستقر در خارج دریافت می‌کنند و هیچ سهمی هم به صاحبان فیلم‌ها نمی‌دهند، نسخه‌های دی‌وی‌دی را برایشان ارسال کنند. ضمن آنکه در حال حاضر سایت‌هایی مانند IMVbox در رفتاری کاملاً قانونی و عقد قرارداد با تهیه‌کنندگان فیلم‌ها، شرایط تماشای مجموعه کاملی از فیلم‌های سینمایی و مستند و کوتاه و سریال‌های ایرانی را
به صورت VOD برای ایرانیان خارج از کشور در هر جای جهان فراهم کرده و منصفانه‌تر آن است که هموطنان مقیم خارج از این طریق به نیاز خودشان پاسخ دهند.
عبور فیلم‌های ایرانی از سه مرحله آتش‌سوزی
طائرپور ادامه می‌دهد: در حال حاضر تولیدات سینمای ایران از سه مرحله آتش‌سوزی عبور می‌کنند. در مرحله اول، جان‌شان می‌سوزد با شعله‌های شرایط اکران، در مرحله دوم امنیت‌شان خاکستر می‌شود با هیزم افروخته شبکه قاچاق، و در مرحله سوم امیدشان دود می‌شود با آتش حسرت و محرومیت از سهمی که باید از آنتن رسانه ملی داشته باشند و ندارند. مضایق تبلیغات میدانی و رسانه‌ای هم که نفت‌پاشی‌های نوبتی بر روی همه این آتش‌هاست.
دیدگاه تان را بنویسید