تاریخ انتشار:
پازل ناقص پلاسکو، نماهای نادیده زلزله خراسان
«بیا درباره افسردگی حرف بزنیم»
«بیا درباره افسردگی حرف بزنیم» شعاری است که سازمان بهداشت جهانی امسال برای روز جهانی سلامت انتخاب کرده است. به همین مناسبت مسوولان بخش سلامت کشور هفته گذشته با ارائه آمارهایی تکان‌دهنده از وضعیت بیماری‌های روانی و به‌ویژه افسردگی در ایران، درباره این بیماری صحبت کردند.
«بیا درباره افسردگی حرف بزنیم» شعاری است که سازمان بهداشت جهانی امسال برای روز جهانی سلامت انتخاب کرده است. به همین مناسبت مسوولان بخش سلامت کشور هفته گذشته با ارائه آمارهایی تکان‌دهنده از وضعیت بیماری‌های روانی و به‌ویژه افسردگی در ایران، درباره این بیماری صحبت کردند. احمد حاجبی، مدیرکل سلامت روان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در مراسمی که با موضوع سلامت روان برگزار شد، گفت: «شش میلیون و 400 هزار نفر در کشور به بیماری افسردگی مبتلا هستند.» در چنین شرایطی وضعیت دسترسی مردم به خدمات سلامت روان قابل دفاع نیست. به گفته حاجبی، با وجود افزایش تعداد کارشناسان سلامت در شبکه بهداشتی کشور و افزایش دسترسی مردم به خدمات سلامت، در یک سال گذشته تنها «حدود 20 درصد افراد نیازمند به خدمات سلامت» با مراجعه به این مراکز از خدمات سلامت روان برخوردار شده‌اند. مدیرکل سلامت روان وزارت بهداشت اضافه کرده است: «طرح تحول سلامت دستاوردهای بزرگی برای حوزه سلامت روان داشته است، تا قبل از اجرای این طرح در بسیاری از شهرهای زیرمجموعه دانشگاه‌های علوم پزشکی حتی یک نفر کارشناس سلامت روان نداشتیم اما امروز بیش از 1100 کارشناس سلامت
روان در سیستم بهداشتی و درمانی کشور مستقر هستند، کافی و ایده‌آل نیست اما قدم بزرگی در این دولت برداشته شده است.»
افسردگی شدید و عمیق در ایران
حسن قاضی‌زاده‌هاشمی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، نیز در این مراسم جزئیات بیشتری درباره آمار مبتلایان به بیماری افسردگی اعلام کرده و گفته است: «شیوع افسردگی در زنان 50 درصد بیشتر از مردان است، شیوع این بیماری در 26 سال گذشته در کشور حدود دو برابر شده است و از نظر شیوع افسردگی شدید تهران در صدر استان‌های کشور است و گیلان و یزد بهترین وضعیت را دارند.» بر اساس گزارش‌های خبرگزاری‌ها، او همچنین اعلام کرده است: «آمارهای وزارت بهداشت نشان می‌دهد که شیوع افسردگی در ایران حدود 7 /12 درصد است. این میزان در زنان 5 /16 و در مردان حدود 8 /10 درصد است و درواقع شیوع افسردگی در زنان حدود 50 درصد بیشتر از مردان است. افسردگی بر روی روابط شخصی و اجتماعی افراد تاثیر می‌گذارد و باعث پرخاشگری و اثرات ناخوشایند در جامعه می‌شود. افسردگی در جهان رو به افزایش است و اکنون به رتبه چهارم از نظر بار بیماری‌ها رسیده است و پیش‌بینی سازمان بهداشت جهانی این است که تا سال 2030 افسردگی به رتبه دوم از نظر بار بیماری‌ها در دنیا می‌رسد. افسردگی شدید و عمیق یکی از انواع افسردگی است که زندگی روزمره فرد را مختل می‌کند، این شاخص در دنیا حدود
2924 نفر به ازای هر 100 هزار نفر و در ایران 3328 نفر به ازای هر 100 هزار نفر است و از این نظر استان‌های تهران، فارس، اصفهان، چهارمحال و بختیاری، بیشترین شیوع افسردگی عمیق را در کشور دارند و گیلان و یزد از نظر افسردگی شدید کمترین میزان را دارند. شیوع افسرده‌خویی در هر دو جنس مرد و زن در کشور نسبت به منطقه بهتر است، به طوری که شیوع افسرده‌خویی در کشورهای منطقه 1425 نفر در هر 100 هزار نفر است و این میزان در ایران 1275 نفر است.»
سیاستمداران به روان مردم آسیب نزنند
وزیر بهداشت با تاکید بر اینکه سلامت انسان محدود به سلامت جسمی نیست، درباره عوامل اجتماعی که در بیماری‌های اعصاب و روان نقش دارند، گفت: «عوامل اجتماعی زیادی مانند بیکاری، اعتیاد و از دست دادن عزیزان در بروز بیماری‌های اعصاب و روان نقش دارند و متاسفانه این عوامل همه مواردی هستند که ما در ایران جزو مقام‌دارهای آن در جهان هستیم، تصادفات و سوانح طبیعی هر سال جان عده زیادی را در کشور می‌گیرد و این مساله نیز بر بدتر شدن وضعیت سلامت روان مردم موثر است. جامعه مملو از این مشکلات است و متاسفانه گاهی سیاستمداران چشم خود را به روی این مسائل می‌بندند و فراموش می‌کنند که جوانان، زنان و خانواده‌ها تا چه اندازه آسیب‌پذیر شده‌اند. بسیاری از مردم عوامل افسردگی را می‌دانند اما علائم آن را نمی‌دانند به همین علت هر روز افراد زیادی در کنار ما با بیماری افسردگی رفت و آمد می‌کنند بدون اینکه ما و حتی خود آنها مطلع باشند.» هاشمی در انتقاد از سیاستمدارانی که به سلامت روان جامعه اهمیت نمی‌دهند، گفت: «برخی سیاستمداران خودشان افسردگی تولید می‌کنند.» او در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری از نامزدهای انتخابات خواست با رفتارهای نادرست سیاسی
به سلامت روان مردم آسیب نزنند.
پلاسکو سوخت، منفجر نشد
از دیگر خبرهای جریان‌ساز هفته گذشته رسانه‌ها در عرصه اجتماعی، اخبار مربوط به دو حادثه زلزله استان خراسان و آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو بود. حادثه آتش‌سوزی ساختمان 17 طبقه پلاسکو که صبح روز 30 دی‌ماه سال گذشته رخ داد و به فروریختن این ساختمان و جان باختن 16 آتش‌نشان و دست‌کم شش شهروند حاضر در محل حادثه منجر شد، از آن زمان تاکنون بحث‌های زیادی را در عرصه اجتماعی کشور برانگیخته است. مسببان حادثه و مسوولان مدیریت بحران که نتوانستند این حادثه را با خسارات جانی و مالی کمتر مهار کنند، هر یک دیگران را مقصر می‌دانند، کسی مسوولیت فاجعه را بر عهده نمی‌گیرد و هیچ‌کس عذرخواهی نمی‌کند. در میان همه این بحث‌ها، رئیس‌جمهور 9 بهمن‌ماه گروهی از استادان دانشگاه را در قالب «هیات ویژه گزارش ملی بررسی حادثه ساختمان پلاسکو» مامور کرد ظرف دو ماه «گزارش ملی» این حادثه را جهت اطلاع مردم ایران منتشر کند. با آماده شدن این گزارش، هفته گذشته نشست خبری این هیات با شعار «پلاسکو را فراموش نکنیم» برگزار شد. در این نشست محمدتقی احمدی، رئیس هیات ویژه گزارش ملی بررسی حادثه پلاسکو گفت: «این گزارش ابعاد مختلفی دارد و قطعاً در فروریزی این ساختمان یک
نارسایی انباشته شده در سال‌های اخیر نقش دارد و متاسفانه ما در زمینه فرهنگ ایمنی در کشور هم کمبودهای فراوانی داریم. امیدواریم آشکار شدن چرایی حادثه پلاسکو راهگشا بوده و مورد اعتماد ملت ایران قرار بگیرد.» رئیس هیات ویژه گزارش ملی بررسی حادثه پلاسکو عنوان کرد: «ما دقیقاً نمی‌دانیم آتش چه زمانی رخ داده و در ساعت 7:58 دقیقه به آتش‌نشانی اطلاع داده شده و ممکن است 10 دقیقه یا حتی بیشتر از وقوع حادثه گذشته بود.» آن طور که ایسنا گزارش داده، او درباره تعداد مفقودی‌های این حادثه نیز اظهار کرد: «با قوه قضائیه در حال تعامل هستیم و این موارد اعلام خواهد شد.» یکی از شایعاتی که از زمان وقوع حادثه پلاسکو تاکنون درباره علت حادثه منتشر شده، نقش داشتن انفجار عمدی در این فاجعه بوده است؛ موضوعی که البته هیچ مقام رسمی آن را تایید نکرده است. در این نشست نیز علی‌اکبر آقاکوچک، قائم‌مقام رئیس هیات ویژه بررسی حادثه پلاسکو، اعلام کرد: «به جز انفجارهای معدود ناشی از انفجار کپسول‌های گاز شواهدی مبنی بر انفجار برنامه‌ریزی‌شده یا گسترده وجود ندارد و این موضوع را به هیچ عنوان تایید نمی‌کنیم.» او همین‌طور از موضوع تاسف‌بار دیگری درباره
این حادثه خبر داد؛ آقاکوچک با اشاره به نبود نقشه‌های ساختمان پلاسکو عنوان کرد: «نقشه‌های ساختمان در طبقه چهاردهم بود که در پی حادثه از بین رفت و ما با زحمات فراوان و با استفاده از تصاویر هنگام ساخت و... نقشه ساختمان را شبیه‌سازی کردیم.»
سیدباقر مرتضوی، عضو هیات ویژه بررسی حادثه پلاسکو، نیز با تاکید بر اینکه باید تا شعاع 60متری محل حادثه توسط نیروی انتظامی حتی شده به زور تخلیه می‌شد، گفت: «باید از طبقه دهم عملیات را شروع می‌کردند و در طبقه 11 استندآپ و از طبقه 12 هم برای جست‌وجو می‌رفتند؛ اما این کار را نکردند و آقایان اول رفتند طبقه 10 و بعد رفتند طبقه 11 و تخلیه و عملیات طبق اصول استاندارد حمله به آتش انجام نشد. برق ساختمان قطع نشده بود و بررسی بی‌سیم‌ها نشان می‌دهد که نیروهای مزاحم تا دقایق آخر هم حضور داشتند. ضمن اینکه آتش‌نشانی تیم ایمنی نداشته و متاسفانه همچنان هم تیم سازه ندارد. نیروهای آتش‌نشانی باید قبل از ساعت 10:50 نیروها را تخلیه می‌کردند اما دستور تخلیه دیر صادر شد و دقایقی بعد از ساعت 11 و ریزش ساختمان دستور تخلیه صادر شده است که نباید این‌طور می‌شد.»
مهدی هداوند، دیگر عضو هیات بررسی حادثه پلاسکو نیز با تشریح ابعاد قانونی حادثه عنوان کرد: «شهرداری وظیفه داشته که اگر مالک ساختمان نسبت به ایمن‌سازی آن اقدام نکند در اجرای قانون شخصاً وارد شده و نسبت به ایمن‌سازی آن اقدام کند که این اقدام را انجام نداده است.» او همچنین با اشاره به سخنان منتشر شده از شهردار تهران که با اشاره به مشکلات اقتصادی، ادعا کرده در چنین شرایطی، اگر ساختمان‌هایی مانند پلاسکو را برای تامین ایمنی تعطیل کند، مورد انتقاد قرار می‌گیرد، گفت: «رفع خطر ملازمه‌ای با تعطیلی ساختمان ندارد اما اگر نیاز به تعطیلی باشد، حتماً باید تعطیل شود.» البته او به ایراداتی که برخی مقررات ما دارند نیز اشاره و سپس یادآوری کرد که برای اصلاح این مقررات دیر شده است.
زندگی‌هایی که در زلزله تخریب شد
زلزله شش ریشتری خراسان رضوی نیز موضوع دیگری بود که اخبار مربوط به آن هفته گذشته با وجود گذشت یک هفته از وقوع حادثه در رسانه‌ها منتشر شد. این زمین‌لرزه صبح روز 16 فروردین در استان خراسان رضوی، حوالی سفیدسنگ رخ داد و مطابق اعلام رسمی مسوولان فقط یک نفر را قربانی کرد، اما تخریب ساختمان‌ها و وحشت از پس‌لرزه‌های مختلف زندگی روستاییان زلزله‌زده را مختل کرده است. بنا بر گزارش ایرنا، از زمان وقوع این زلزله، تا ساعت 7:30 صبح روز 23 فروردین 930 پس‌لرزه با کانونیت سفیدسنگ فریمان رخ داده که قدرت 119 مورد آن بیش از سه ریشتر بوده است. به گفته مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری خراسان رضوی یک زلزله 1 /4ریشتری دیگر نیز در این منطقه رخ داده و همچنان پس‌لرزه‌ها ادامه دارند. علاوه بر وحشت ناشی از این پس‌لرزه‌ها خسارات واردشده به روستاییان منطقه نیز به دشواری‌های زندگی آنان افزوده است. روزنامه «شرق» 19 فروردین در گزارشی از وضعیت مردم منطقه نوشت: «محمود از اهالی روستا می‌گوید: تقریباً نزدیک درِ خانه بودم؛ به محض اینکه صدای مهیب شنیده شد، دست دو بچه‌ام را گرفتم و خودمان را به بیرون از خانه پرت کردیم. زندگی‌مان به ثانیه‌ای بند
بود، کمی زخمی شدیم، چیز مهمی نیست؛ همین که زنده هستیم خدا را شکر می‌کنیم. چند بره محمود که در آغل بوده‌اند، جانشان را از دست داده‌اند؛ او می‌گوید: بره‌ها ضعیف هستند ما آنها را زیاد در صحرا نگهداری نمی‌کنیم و زود به خانه برمی‌گردانیم به همین دلیل هم بره‌ها در زلزله مردند. او از خشم طبیعت در چند سال اخیر می‌گوید: ۱۰ سال بود که از خشکسالی زندگی‌مان بد شده بود، قبلاً کشاورزی می‌کردم و سال‌ها بود که آبی نبود و نمی‌شد کشاورزی کرد. داروندارم را جمع کردم و دام خریدم. چند گوسفندی که داشتم همه سرمایه من بودند که نیمی از آنها از بین رفت. وضعیت در روستای سفیدسنگ که نزدیک‌ترین روستا به کانون زلزله است، هم همین‌طور است؛ روستا به طور کامل تخریب شده است. موقعیت جغرافیایی تنها چیزی است که می‌توان از روی آن تشخیص داد هر خانه متعلق به چه کسی بوده است. اهالی این روستا هم تخریب خانه‌هایشان را به افتادن یک بمب روی روستا تشبیه می‌کنند. اضطراب شدیدی در میان آنهاست و مردم خیلی ناامید هستند.»
دیدگاه تان را بنویسید