لشگریان سزار
فرزند‌آوری
افزایش جهانی عمل سزارین صرفاً ناشی از نیازهای درمانی نیست؛ بلکه محصول افزایش ثروت و انگیزه‌های مالی پزشکان است.
افزایش جهانی عمل سزارین صرفاً ناشی از نیازهای درمانی نیست؛ بلکه محصول افزایش ثروت و انگیزه‌های مالی پزشکان است. سال قبل بیمارستانی در سائوپائولو اعلام کرد که از آن تاریخ به بعد بخش زایمان آن فقط مراجعان را از ساعت 10 صبح تا 4 بعدازظهر روزهای دوشنبه تا چهارشنبه پذیرش می‌کند. مفهوم این پیام بسیار صریح است: تولد فقط با تعیین وقت قبلی، یعنی عمل سزارین. این خبر برای آرتور چیورو وزیر بهداشت برزیل نیز همان مفهوم را داشت. دیدگاه مردم نسبت به زایمان تغییر کرده است.
در سال 2009 برزیل در صدر کشورهایی در جهان قرار گرفت که در آنها کمتر از نیمی از نوزادان به صورت طبیعی متولد می‌شدند. در آخرین آمارگیری در سال 2013، 57 درصد از زایمان‌ها با عمل سزارین بود که طی آن نوزاد از طریق شکافتن شکم و رحم متولد می‌شود. این رقم در مقایسه با دو دهه قبل تقریباً دو برابر شده است. در نظام خصوصی بهداشت در برزیل از هر 10 زایمان 9 مورد سزارین است. مادران برزیلی به شوخی می‌گویند متخصصان زایمان بلد نیستند بدون شکافتن بدن مادر نوزاد را بیرون بکشند.
مطالعه اخیر نشریه پزشکی لانست (Lancet) در مورد 21 کشور که به تازگی منتشر شد، برآورد می‌کند تقریباً 31 درصد از زایمان‌ها در سال‌های 2010 و 2011 به شیوه جراحی سزارین انجام گرفتند. این میزان تقریباً در همه‌جا رو به افزایش است. جمهوری دومینیکن و کشور مصر نیز به تازگی به برزیل پیوسته‌اند و در آنها جراحی‌های سزارین از 50 درصد گذشته است.
در بسیاری از کشورهای فقیر بخش سزارین در بیمارستان‌ها از حد معمول کمتر است. به عنوان مثال در چاد کمتر از دو درصد نوزادان به این شیوه به دنیا می‌آیند. به عبارت دیگر بسیاری از زنان چاد که نیاز به سزارین دارند از آن محروم هستند و ممکن است به همراه نوزادان جان خود را بر سر زایمان از دست بدهند. از دیدگاه جهانی، تعداد بیشتر عمل‌های جراحی به معنای تعداد کمتر مرگ و میر مادران است. اما این موضوع تا هنگامی صحت دارد که بین 10 تا 15 درصد زایمان‌ها سزارین باشند. بالاتر از این مقدار، دیگر صحیح نیست و تعداد کودکان نجات‌یافته بیشتر نمی‌شود.
همانند بسیاری از دیگر اعمال جراحی، سزارین اثراتی از قبیل عفونت را به همراه دارد. مطالعه گسترده‌ای که در کانادا صورت گرفت، نشان داد زنان سالمی که جنین آنها به صورت معکوس در رحم قرار گرفته‌اند و قبل از زایمان درخواست سزارین کرده‌اند، سه برابر در مقایسه با زنانی که زایمان طبیعی دارند در معرض موارد اضطراری مانند شوک یا نارسایی قلبی قرار می‌گیرند. همچنین عمل سزارین احتمال بروز مشکل در زایمان‌های بعدی را بالاتر می‌برد که از آن جمله می‌توان به مسدود شدن مسیر خروج جنین از رحم اشاره کرد.
زنانی که سزارین می‌شوند به زمان طولانی‌تری برای بهبود نیاز دارند و احتمال بیشتری دارد که پس از زایمان دچار افسردگی شوند. نوزادان سزارینی نیز به آثار نامطلوبی دچار می‌شوند. تحقیق دانشگاه کپنهاگ نشان می‌دهد در میان دو میلیون کودکی که بین سال‌های 1997 و 2012 در دانمارک متولد شدند، 14درصدی که سزارینی بودند، استعداد بیشتری برای ابتلا به بیماری‌هایی از قبیل آسم، آرتروز جوانی و عفونت روده‌ای داشتند.
اما چرا این شیوه اینقدر فراگیر شد؟ یک دلیل آن است که مردم ثروتمندتر شده‌اند و آسان‌تر می‌توانند هزینه عمل جراحی را بپردازند. دلیل دیگر آن است که مادران باردار در مقایسه با گذشته مسن‌تر و چاق‌تر شده‌اند که باعث می‌شود دشواری بیشتری در زایمان داشته باشند. مطالعه‌ای که در مورد زایمان اول و کم‌خطر زنان باردار در نروژ انجام گرفت، حاکی از آن است که افراد بالای 40 سال در مقایسه با زنانی که در اوایل دهه 20 زندگی قرار دارند با احتمال بیشتری به عمل سزارین نیاز پیدا می‌کنند.
با وجود این حتی در کشورهای دارای شرایط مشابه، نرخ سزارین متفاوت است. کشور مکزیک تقریباً درآمدی مشابه کاستاریکا دارد اما نرخ سزارین در این دو کشور به ترتیب 46 و 22 درصد است. نرخ سزارین در ایتالیا دو برابر هلند است. حتی در یک کشور هم می‌توان تفاوت‌های زیادی میان بخش‌های زایمان بیمارستان‌های مختلف مشاهده کرد. نرخ عمل سزارین در بیمارستان‌های آمریکا از 7 تا 70 درصد متغیر است.
در برزیل سال‌ها عمل سزارین و عمل بستن لوله‌ها همزمان انجام می‌گرفت. این ترکیب در سال 1996 ممنوع شد. تا مدت‌ها زایمان طبیعی با درد شدید همراه بود. تا اینکه در سال 1998 خدمات بهداشتی دولتی (SUS) هزینه داروهای بی‌حسی موضعی را متقبل شد. با افزایش چشمگیر درآمد و تقاضا برای خدمات بهداشتی خصوصی در دهه گذشته زنان برزیلی بیشتری از زایمان طبیعی رویگردان شدند و سزارین نمادی برای مرفه بودن به حساب آمد. شاید نگرانی از گیر افتادن در ترافیک و راه‌بندان‌های شدید سائوپائولو در هنگام زایمان هم یکی از دلایلی باشد که مادران را ترغیب می‌کرد برنامه تولد نوزاد خود را از قبل زمان‌بندی کنند.
با وجود این، پژوهشی که سال گذشته انجام گرفت، نشان داد در آغاز بارداری دوسوم از زنان برزیلی مایلند فرزندان‌شان به طور طبیعی متولد شوند. اما این واقعیت که کمتر از نیمی از آنها در عمل این کار را انجام می‌دهند، دلالت بر آن دارد که دیگران نظر آنها را تغییر داده‌اند. بخش‌های زایمان بیمارستان‌ها و متخصصان زایمان که دستمزد خود را به ازای هر زایمان دریافت می‌کنند، از اعمال سزارین -به‌ویژه زودهنگام- سود زیادی کسب می‌کنند. در زمانی که برای یک زایمان طبیعی لازم است یک متخصص می‌تواند چندین عمل سزارین انجام دهد. برخی از متخصصان برخلاف رویه قانونی از بیمارانی که خواستار زایمان طبیعی هستند، مبلغی با عنوان هزینه آماده‌باش می‌گیرند. بسیاری از پزشکان از عدم اجرای دقیق مراقبت‌ها و عوارض ناشی از آن در زایمان‌های طبیعی بیمناک هستند. تعداد شکایت‌ها از متخصصان زایمان حتی از تعداد شکایات از جراحان پلاستیک هم بیشتر است.
به گفته یک مامای فعال در امر زایمان طبیعی، تمام این مسائل باعث شد تا زایمان بیشتر جنبه پزشکی پیدا کند. ماماهایی از قبیل او در زایشگاه‌های کشورهای ثروتمند و در برزیل کمیاب هستند. آموزش مامایی از سال 2005 در برزیل آغاز شد و فقط یک دانشکده در سائوپائولو هست که هر سال 60 دانشجو می‌پذیرد. برنامه‌های بهداشتی نیز به گونه‌ای طراحی شده‌اند که تنها هزینه‌های پزشک را می‌پردازند نه ماماها یا پرستاران تخصصی.
برخی از فشارها را می‌توان در کشورهای ثروتمند نیز احساس کرد. اقتصاددانان دانشگاه تورنتو داده‌های حدود پنج میلیون پرونده بیمارستانی را طی سال‌های 1994 تا 2010 در کانادا تحلیل کردند. نرخ سزارین در کانادا 27 درصد است. هنگامی که دستمزد سزارین دو برابر دستمزد زایمان طبیعی بود، پزشکان شش درصد بیشتر احتمال داشت که سزارین را انتخاب کنند. اگر زایمان طبیعی طولانی شود (به ویژه در انتهای شیفت کاری یا در پایان هفته) پزشکان آمریکایی صبر و شکیبایی خود را از دست می‌دهند. تحلیل سه‌ساله یک نشریه غیرانتفاعی آمریکایی بیان می‌کند تعداد نوزادان متولد‌شده در روزهای تعطیل عمومی بسیار اندک است.
به گفته یکی از کارشناسان سازمان بهداشت جهانی، ترس از شکایت در دادگاه نیز گسترده است. برآورد می‌شود تقریباً سه‌چهارم متخصصان زنان و زایمان آمریکا قبل از 45سالگی حداقل یک‌بار به خاطر کم‌کاری به دادگاه کشیده می‌شوند. در میان همه متخصصان، این گروه احتمال بیشتری دارد که جریمه‌هایی بیش از یک میلیون دلار بپردازند.
جیم ژانگ از دانشگاه شانگهای می‌گوید والدین چینی که علاقه‌مند هستند تک‌فرزندشان کاملاً سالم بماند، اغلب علیه متخصصان زایمانی که به نظر خطاکار می‌رسند، اعلام شکایت و درخواست غرامت می‌کنند. برخی از آنان به اعتراض در خارج از بیمارستان دست می‌زنند تا زمانی که غرامت دریافت کنند. علاوه بر این ارتباط تاریخ‌ها و اعداد خاص با بخت و اقبال و طالع مناسب باعث می‌شود زنان چینی مایل باشند در روزهای خوش‌یمن زایمان کنند. بسیاری نیز از درد کشیدن می‌ترسند و گروهی عقیده دارند کودکی که با سر کاملاً گرد متولد شود، ثروتمند می‌شود. بنابراین دوست ندارند سر کودک در فشار زایمان طبیعی تغییر شکل دهد.
جراحی نابهنگام
به گفته هانی عبدالعلیم متخصص زنان و زایمان در مصر، زنان این کشور خواستار عمل سزارین هستند زیرا این سریع‌ترین راه تولد است. زنان آمریکای لاتین عقیده دارند پس از عمل سزارین سریع‌تر به روابط زناشویی بازمی‌گردند. با وجود این اکثر توصیه‌ها و باورها از جانب دکترها می‌آیند. بررسی زنان باردار در شانگهای -با نرخ 57درصدی سزارین- نشان می‌دهد اغلب آنها تحت تاثیر ارائه‌دهندگان خدمات پزشکی قرار دارند.
اکنون تعداد اندکی از کشورها تلاش دارند تا این روند معکوس شود. در بریتانیا بیش از یک‌چهارم زایمان‌ها سزارین است که در مقایسه با سال 1990 دو برابر شده است. سازمان ملی خدمات بهداشتی به مادران باردار اطلاعاتی را در مورد خطرات سزارین ارائه می‌دهد و به زایشگاه‌ها توصیه می‌کند چگونه می‌توانند از اقدامات غیرضروری اجتناب ورزند. دولت چین به زنان هشدار می‌دهد در صورت انجام سزارین در تقاضا برای داشتن فرزند دوم با مشکلاتی مواجه خواهند شد.
برخی بیمارستان‌ها نیز در این مسیر پا گذاشته‌اند. بیمارستانی در کالیفرنیا که سالانه شش هزار زایمان را پوشش می‌دهد مجبور شد ظرف سه سال نرخ استفاده از بخش سزارین خود را از 38 درصد به 33 درصد کاهش دهد چرا که یکی از بیمه‌گذاران بزرگ بهداشت تهدید کرد به خاطر هزینه‌های زیاد، آن بیمارستان را از فهرست خود خارج خواهد کرد. در این بیمارستان اطلاعات مربوط به اعمال سزارین هر پزشک در اختیار دیگر پزشکان گذاشته شد، زمان‌بندی برای جراحی زایمان دشوارتر شد، به بیماران در مورد خطرات اطلاع دادند و برای پرستارانی که در این راه کمک می‌کردند، پاداش‌هایی در نظر گرفتند. علاوه بر این، بیمارستان پذیرفت تا هزینه زایمان‌های سزارین و طبیعی را یکسان سازد.
حتی در برزیل هم تعداد درمانگاه‌هایی که صرفاً پرستار و ماما دارند رو به افزایش است. دولت که با کمبود بودجه مواجه است، قصد دارد هزینه‌های غیرضروری جراحی را حذف کند. به اعتراف دولت اگر نرخ سزارین به جای 40 درصد در سال‌های 2010 تا 2014 به 30 درصد در بیمارستان‌های دولتی کاهش می‌یافت دولت می‌توانست 772 میلیون رئال (220 میلیون دلار) صرفه‌جویی کند. این مبلغ برای ساخت سالانه دو هزار تخت نوزاد کافی است.
برخی بیمارستان‌های خصوصی هم تلاش دارند کمتر از تیغ جراحی استفاده کنند. دسامبر گذشته بیمارستان آلبرت اینشتین در سائوپائولو با همکاری موسسه پژوهشی بهبود مراقبت‌های بهداشتی و آژانس ملی کمک‌های بهداشتی تیمی را تشکیل دادند تا در پروژه‌ای آزمایشی به 28 بیمارستان کمک کنند تا تکنیک‌های زایمان طبیعی را ارتقا دهند. آنها قصد دارند انگیزه‌هایی برای پزشکان عمومی و ماماها ایجاد کنند تا عمل سزارین جذابیت کمتری داشته باشد. آژانس ملی بهداشت در ماه گذشته طبق دستوری به کلیه بیمارستان‌ها و پزشکان اعلام کرد وظیفه دارند نرخ سزارین را به اطلاع متقاضیان آن برسانند.
ریتا سانچز یکی از متخصصان زنان و زایمان در بیمارستان آلبرت اینشتین که وظیفه هماهنگی پروژه را بر عهده دارد، می‌گوید نرخ 68درصدی سزارین در این بیمارستان بالاست. اما بنا بر گزارش او در سه طبقه بالاتر از بخش سزارین، اتاق‌های زایمان طبیعی با تزئینات زیبا، جکوزی (برای کاهش طبیعی درد)، یک توپ بزرگ پلاستیکی (برای انعطاف‌بخشی به عضلات کمر) و چند چراغ جراحی آویزان از سقف (برای کاهش اضطراب اتاق عمل) به طور فزاینده‌ای متقاضیان بیشتری پیدا کرده‌اند. بسیاری از بیمارستان‌ها این امکانات را ندارند یا حتی فاقد اتاقی غیر از اتاق جراحی هستند اما تقاضا برای آنها رو به افزایش است. به عقیده مدیر اجرایی یکی از درمانگاه‌های خیریه افراد مشهوری مانند کیت میدلتون در بریتانیا که اخیراً فرزند دوم خانواده سلطنتی خود را به روش طبیعی به دنیا آورد، می‌توانند در این زمینه مشوق باشند. به گفته خانم سانچز یک سریال تلویزیونی آمریکای لاتینی می‌تواند تاثیر زیادی ایجاد کند؛ چرا که این‌گونه سریال‌های محبوب برزیلی همیشه عامل بروز تحولات و جنبش‌های اجتماعی هستند. چندی پیش در یک مراسم بیش از 15 مادر باردار به همراه پدران آینده از تجربیات خود درباره
گفتارهای مایوس‌کننده پزشکان صحبت کردند. از یکی از آنان خواسته شده بود تاریخی را برای تولد نوزاد انتخاب کند، در حالی که فقط هشت هفته از بارداری او می‌گذشت. به دیگری گفته بودند که زایمان طبیعی فقط مخصوص زنان غارنشین است. این زنان در جریان مراسم تشویق شدند تا زایمان طبیعی را برگزینند. با وجود این برآورد می‌شود بیش از یک‌سوم آنها سزارین شوند.
منبع: اکونومیست
دیدگاه تان را بنویسید