بهبود گردشگری فقط با حرف

به طور کلی برای ارزیابی وضعیت گردشگری در کشور، آن را در سه حوزه گردشگری داخلی، گردشگری خروجی و گردشگری ورودی مورد بررسی قرار می‌دهند.
اگر نگاهی به آمارهای مرکز آمار ایران در حوزه گردشگری داخلی و گردشگری خروجی بیندازیم متوجه می‌شویم که گردشگری داخلی و گردشگری خروجی در کشور کاهش پیدا کرده است. به این علت که وضعیت اقتصادی مردم، دچار مشکل شده و هزینه سفر، از سبد اقتصاد خانوار کم شده است. تاکنون آمارها برای سال 1393 بیرون نیامده است ولی مقایسه آمارهای گردشگری در تابستان سال 1392 نسبت به تابستان 91 نشان می‌دهد که در ایران حدود هشت درصد از میزان گردشگری کاهش یافته است. همچنین بررسی آمار گردشگری خارجی یعنی میزان خروجی از کشور هم نشان می‌دهد که میزان سفرهای خارجی در سال 92 نسبت به تابستان سال 91 حدود 6/ 13 درصد کاهش یافته است. از سوی دیگر، بنا بر آمار 53 درصد سفرهایی هم که در سال 1392 انجام شده، به قصد دیدار دوستان و بستگان بوده است، البته این عدد در سال 1391، در حدود 56 درصد بوده است. این آمار دو نکته را نشان می‌دهد، نخست آنکه اغلب سفرها در ایران به قصد دیدار آشنایان انجام می‌شود، دیگر آنکه ایرانیان در سال 1392 حتی به دیدار آشنایان‌شان هم کمتر رفته‌اند. همچنین نگاهی به آمار سفرهای زیارتی در سال 1391 و سال 1392 نشان می‌دهد که این نوع سفر، غالباً مسافران 15‌درصدی خود را حفظ می‌کند. نگاهی به آمار سفرهایی که با اهدافی مانند درمان، آموزش، خرید و کسب و کار انجام می‌شود نشان می‌دهد که میزان این نوع سفرها در سال 1391 حدود 9 درصد بوده و در سال 1392 به هشت درصد کاهش پیدا کرده است. و این آمار نیز نشان‌دهنده این است که توان مردم برای انجام سفرهایی به قصد آموزش، درمان، خرید و... هم کمتر شده است. یکی از نکات جالب در آمارهای مربوط به گردشگری ایران، موضوع شب اقامت‌هاست. آمارها نشان می‌دهد اغلب فقط حدود چهار درصد مسافران در اقامتگاه‌های عمومی و 11 درصد آنها در ویلا و آپارتمان اجاره‌ای، ساکن شده‌اند و باقی آنها در منزل اقوام و آشنایان، ویلاهای شخصی، کمپ و چادر و... اقامت گزیدند. این آمار نشان می‌دهد فقط 15 درصد از مسافران ایرانی برای شب اقامت خود هزینه می‌کنند و گردشگری داخلی ما بیشتر فامیلی است و به قصد بازدید از فامیل انجام می‌شود و در واقع سفر آنها در صنعت گردشگری اتفاق نمی‌افتد. علاوه بر این، مقایسه آمار سال 1392 با سال 1391 نشان می‌دهد حدود یک درصد از متقاضیان اقامتگاه‌های عمومی در سال 1392 کاسته شده است. یعنی در حالی ‌که متقاضیان اقامت در اقامتگاه‌های عمومی در سال 1391، پنج درصد بوده است، این میزان به چهار درصد رسیده است و در واقع از توان مالی مردم برای گرفتن اقامتگاه‌های عمومی نیز کاسته شده است. از نکات جالب توجه آمارهای گردشگری ایران این است که وقتی آمار حضور مردم در اقامتگاه‌ها کاهش پیدا می‌کند، در مقابل آمار سفرهایی که شب اقامت نداشته‌اند یعنی سفرهایی که مردم در آنها صبح به سفر رفته و بعدازظهر برگشته‌اند، اندکی افزایش پیدا می‌کند. با این همه، آمارها نشان می‌دهد در حوزه گردشگری ورودی، وضعیت ایران بهتر از گذشته شده است و در سال گذشته در این زمینه مقداری رشد داشتیم البته نه به اندازه‌ای که اعلام می‌شود. لازم به ذکر است چون آمار ورود گردشگر به ایران پایین است وقتی حتی تعداد کمی هم به گردشگران اضافه می‌شود، درصد ورود گردشگر به ایران به میزان زیادی افزایش پیدا می‌کند. اکنون چیزی حدود 30 درصد به گردشگری ورودی ما اضافه شده است که به نظر من مهم‌ترین علت آن، سیاست‌های دولت حسن روحانی بوده است. وقتی روحانی در جریان انتخابات 92، درباره تنش‌زدایی و تعامل با کشورهای مختلف سخن گفت، نوعی گرایش قوی برای گردشگری به سوی ایران پیدا شد ولی متاسفانه بعد چون عملاً دیده شد که چیزی که گفته شده است، تا حد مطلوب اتفاق نمی‌افتد، این انرژی از قوه به فعل تبدیل نشد. ولی با این حال تاثیر خود را در حدود 30 درصد گذاشت.