قهر اقلیم

انسان امروز چقدر با طبیعت پیرامون خود دوست است؟ چقدر مراقب است که آسیبی به آن وارد نکند؟ واقعیت این است که جواب هر دو سوال منفی است. این را نه فقط کارشناسان که شواهد و قرائن تخریب محیط‌زیست به خوبی تایید می‌کند. خیل عظیم پدیده‌هایی که به یکباره سر از زمین درآورده‌اند نیز این مساله را تایید می‌کند. نشست زمین در نقاط مختلف، سیلاب‌های مهیب و گسترش بیابان‌ها، همگی نشان از آن دارد که انسان، با طبیعت دوست نیست. همین هم می‌شود که دیگر توان مقابله با آن را ندارد و تلاش می‌کند از در دوستی با طبیعت درآید. توجه به استفاده از مواد پلاستیکی و ارائه هشدارهای لازم در خصوص استفاده از این مواد و گزارش‌های متعددی که نشان از تلاش برای جلوگیری از تخریب برخی مناطق طبیعی دارد، همگی تلاش‌هایی است که در طول سال‌های گذشته پدید آمده است تا شاید دوباره دوستی قدیم انسان و طبیعت بازگردانده شود. هرچند که روند تخریب همچنان ادامه دارد. پیش از این نیز سایت اقتصادنیوز در گزارش‌های مختلفی به مساله تخریب محیط ‌زیست و تلاش برخی از فعالان این حوزه اشاره کرده بود. با این حال، به نظر می‌رسد محیط ‌زیست ایران هشت سال از توسعه عقب افتاده و حالا نشانه‌های این عقب ماندن را آرام‌‌آرام نشان می‌دهد. از همان زمانی هم که معصومه ابتکار در راس سازمان محیط‌زیست قرار گرفت، امیدها به بهبود شرایط محیط ‌زیست بیشتر شد که تا امروز بخشی از آن به بار نشسته است. با این حال، شرایط اقلیمی ایران، روزگار سختی را پشت سر می‌گذارد. اما بسیاری معتقدند روند چنین پدیده‌هایی مختص ایران نیست کمااینکه به دلیل برداشت بی‌رویه از منابع خاکی، سال 2015 را سال جهانی خاک نام‌گذاری کرده‌اند. آن‌طور که انجمن علوم خاک به بهانه این سال عنوان کرده این است که مسائلی از قبیل تخریب و فرسایش خاک، افزایش ریزگردها، توفان‌های شن، سیل‌های مخرب، خشکسالی‌ها، آلودگی خاک، آب، هوا، بیماری‌های روزافزون و تغییرات اقلیمی کره زمین از عواقب برداشت بی‌رویه از منابع خاک و آب است که تاثیر آن را در همه کشورها نشان داده است. در این میان به نظر می‌رسد ایران در توسعه منابع محیط‌زیستی عقب‌تر از دیگر کشورهاست.

این در حالی است که منابعی که ایران در این رابطه در اختیار دارد، بسیار گسترده‌تر از کشورهای دیگر است. اما نوع استفاده ایران از منابع خدادادی‌اش سبب شده به جای پیشرو بودن در توسعه این منابع، در تخریب آن پیشگام باشد. این تخریب تا جایی پیش رفته است که تشکل‌های غیردولتی زیست‌محیطی کشور در مهرماه سال جاری بیانیه‌ای رسمی در خصوص روند شتابان تخریب محیط‌ زیست و وارد شدن آن به مرحله تهدیدآمیز، منتشر کرده است. یکی از نگرانی‌هایی که فعالان محیط‌زیست در این بیانیه عنوان کردند، تخریب منابع زیست‌محیطی با سیاست‌های افزایش جمعیت است. در این بیانیه عنوان شده بود مدیریت کشور باید به‌گونه‌ای باشد که سیاست افزایش جمعیت کشور هیچ‌گونه فشار اضافه‌ای به منابع کشور تحمیل نکند. این مساله نشان از گسترش تخریب محیط ‌زیست همگام با افزایش جمعیت دارد که تاکنون کمتر به آن توجه شده است. در این میان، افزایش تبعات تخریب محیط ‌زیست روز‌به‌‌روز تاثیرات خود را بیشتر روی زمین می‌کشاند که شاید مهم‌ترین و بارزترین آن، تغییر فصل‌ها و کم شدن روزهای سرد سال است که هر ساله، بیشتر هم می‌شود. این تاثیرات، به راحتی در فصل‌های سرد مانند زمستان مشهود است تا جایی که برخی روزهای زمستان، هوای بهاره دارد و همین مساله، وخامت حال محیط‌ زیست را نشان می‌دهد.