آلاینده‌ها جریمه شوند

10 سالی می‌شود که قرار است صندوق ملی محیط زیست آغاز به کار کند. حال در شرایطی که هنوز هیچ اقدامی دراین‌باره صورت نگرفته است، بهترین راه‌حل در جریمه شرکت‌های تولیدکننده آلاینده خلاصه شده است. در شرایطی که هنوز اهداف این صندوق اجرایی نمی‌شود باید همچون دیگر کشورها برای کاهش میزان آلایندگی تولید‌شده از سوی شرکت‌ها و پالایشگاه‌ها اقداماتی انجام داد. در زمان انتظار برای اجرای مصوبات و اهداف صندوق ملی محیط زیست، باید جریمه شرکت‌های تولیدکننده که آلاینده محیط زیست هستند، اجرایی شود. یکی از اهداف ایجاد صندوق‌هایی برای حفظ محیط زیست، جلوگیری و کاهش آلاینده‌های کارخانجات است. در این میان، پالایشگاه اراک یکی از پالایشگاه‌ها و تولیدکنندگانی است که میزان قابل توجهی آلایندگی به محیط زیست وارد می‌کند. اما حال با وجود افرادی که در سازمان محیط زیست هستند و می‌توانند میزان آلایندگی هریک از این کارخانجات و پالایشگاه‌ها را به دست آورند می‌توان برنامه‌هایی برای کنترل این آلایندگی اجرا کرد. در مورد پالایشگاه اراک در سال گذشته سه میلیارد تومان به سازمان حفاظت از محیط زیست پرداخت شده است و این مبالغ برای مخارج زیست‌محیطی کنار گذاشته شده است. نکته قابل توجه این است که تاکنون در ایران سابقه انجام این فعالیت وجود نداشته است. در این میان شنیده می‌شود تعدادی از شرکت‌های خصوصی وارد شده‌ و اعلام آمادگی کرده‌اند. آنها می‌گویند این مالیات را پرداخت می‌کنند. این در حالی است که شاید بتوان این مبالغ را از بخش خصوصی دریافت کرد اما در شرایطی نمی‌توان از صاحبان صنایع و بخش کشاورزی به صورت کامل دریافت کرد و به عبارتی شاید زیر بار پرداخت جریمه نروند. سازمان محیط زیست نیز در این راستا باید از هر سو تلاش کند اما به این صورت نشود که سازمان شروع به جمع‌آوری پول کند و در مقابل وزارتخانه‌های ذی‌ربط نیز وارد میدان و مدعی دریافت هزینه شوند. هر شرکتی، هر مجموعه زراعی و صنعتی به دنبال افزایش سوددهی خود است. مساله دریافت جریمه از شرکت‌های آلاینده در کشورهای دیگر اعمال شده است. به طور مثال بسیاری از کارخانه‌ها همانند پالایشگاه‌ها یا پتروشیمی‌ها مبلغی به عنوان حق کربن پرداخت می‌کنند. حق کربن به این معنی است که پالایشگاه یا کارخانه‌ای میزان کربنی را که به هوا منتقل کرده است و باعث تخریب محیط زیست شده محاسبه می‌کند و جریمه آن را پرداخت می‌کند. حالا اگر آن شرکت میزان کربنی را که ایجاد کرده نسبت به سال قبل کاهش داده باشد، در آن صورت با تشویق نیز همراه می‌شود اما در غیر این صورت باید جریمه‌اش را پرداخت کند. در حال حاضر آمار دقیقی از میزان آلایندگی این پالایشگاه‌ها نیست. اما میزان تولید آلاینده‌ها در کشور نسبت به کشورهای صنعتی بسیار زیاد است به‌گونه‌ای که در حال حاضر میزان تولیدات صنعتی کشور در مقام ۱۲۰ جهان است اما در مقابل در تولید این آلایندگی‌ها در مقام هفتم هستیم. به طور مثال در منطقه عسلویه این پالایشگاه‌ها آمار عجیبی از تولید این آلاینده‌ها دارند. این در حالی است که ایران یک کشور صنعتی نیست و این میزان آلایندگی تولید‌شده بیش از میزان این پالایشگاه‌هاست. راه دیگری نداریم غیر از اینکه تولیدکنندگان این حجم از آلایندگی‌ها در کشور را جریمه کنیم. بنابراین من فکر می‌کنم در آینده نزدیک ما شاهد رقابتی خواهیم بود تا اینکه شرکت‌های بزرگ شروع به برنامه‌های کاهش آلایندگی کنند. اما در حال حاضر که این شرکت‌ها توجهی به این موضوع ندارند دریافت جریمه بهترین راه‌حل است. اما بالاخره این شرکت‌ها راهی برای پرداخت نکردن جریمه‌ها پیدا می‌کنند. نباید تلاش‌ها را متوقف کرد. خوشبختانه ما مدل‌های موفقی در این زمینه داریم. به طور مثال وقتی ایالات متحده با آن همه وسعت توانایی اجرای این امر را دارد، چرا ما در ایران نتوانیم این اقدام را انجام دهیم. این در حالی است که ایران کشوری صنعتی نیست و این امر به راحتی قابل ‌اجراست.