بانکی در جیب
با بروز کودتاهایی در بازاریابی، اکنون چسباندن لوگوی شرکت روی صد میلیون کارت شناسایی امری دشوار به نظر می‌رسد.
با بروز کودتاهایی در بازاریابی، اکنون چسباندن لوگوی شرکت روی صد میلیون کارت شناسایی امری دشوار به نظر می‌رسد. در نیجریه کارت‌های شناسایی الکترونیک و کارت‌های پرداخت- که اکنون مراحل آزمایشی را طی می‌کنند- به زودی در سطح کشور معرفی خواهند شد و مسترکارت مجبور می‌شود خود را از این عرصه عقب بکشد. جنبه دیگر فناوری مالی ارائه خدمات به مشتریانی است که قبلاً به امور مالی دسترسی نداشتند، این خدمات از حوزه پرداخت‌ها آغاز می‌شوند.
در کل جهان حدود 5 /2 میلیارد نفر، یعنی نیمی از جمعیت بزرگسال جهان، فاقد حساب بانکی هستند. این محرومیت مالی افراد فقیر را وادار می‌سازد به روش‌های غیررسمی پس‌انداز (پول نقد در متکا) و وام‌گیری (قرض از نزول‌خواران با بهره‌های بالا) روی آورند. در گذشته متخصصان توسعه از بانک‌ها می‌خواستند در مناطق دورافتاده شعبه باز کنند اما اکنون آنها به شدت از امور مالی بدون بانک دم می‌زنند که بر اساس پرداخت همراه یا طرح‌های مبتنی بر کارت شناسایی - همانند نمونه نیجریه-اجرا می‌شوند. در آفریقا از هر چهار نفر تنها یک نفر حساب بانکی دارد اما از هر 10 نفر هشت نفر دارای تلفن همراه هستند. یکی از نمونه‌های اولیه موفقیت‌آمیز فناوری مالی ام‌پزا (M-Peza) نام داشت. طرح پرداخت از طریق تلفن همراه در سال 2007 توسط شرکت مخابراتی سافاری‌کام (Safaricom) در کنیا به اجرا گذاشته شد. شبکه‌ای از نمایندگی‌های این گروه مخابراتی به یکدیگر متصل شدند و با فروش خط ارتباطی چیزی شبیه به یک شبکه بانکی ایجاد کردند تا بتوانند خدمات پرداخت آنی و ارزان‌قیمت را در اختیار عموم مردم قرار دهند. اکنون دوسوم از جمعیت بزرگسال 22میلیونی کنیا از این خدمت استفاده
می‌کنند. علاوه بر این همتای دیگری برای این طرح با عنوان ام‌شواری (M-Shwari) راه‌اندازی شد تا خدمات پس‌انداز و وام ارائه دهد. ام‌شواری موفق شد در دو سال اول فعالیت خود 9 میلیون مشتری را جذب و 135 میلیارد شلینگ کنیا (6 /1 میلیارد دلار) سپرده جمع‌آوری کند. این طرح انواع مختلف وام را ارائه می‌دهد که هزینه آن کمتر و وسعت اجرای آن بیشتر است و برتری‌های زیادی نسبت به وام‌های خرد دارد که در گذشته توسط متخصصان توسعه تبلیغ می‌شد. سال گذشته نارندرا مودی نخست‌وزیر هند طرح جان دان یوجانا را معرفی کرد. هدف این طرح آن است که هر خانوار هندی تا سال 2018 یک حساب بانکی داشته باشد. اکثر شرکت‌کنندگان و مجریان این طرح بانک‌های دولتی در حال تاسیس هستند اما دولت در حال صدور مجوز برای «بانک‌های پرداخت» است که به منظور همکاری با شرکت‌های تلفن همراه طراحی شده‌اند. در حال حاضر، نسل جدید موسسات مالی وام نمی‌دهند و صرفاً مشغول جذب سپرده‌های کوچک هستند. در آفریقای جنوبی کارت‌های هوشمند دولتی متصل به حساب‌های بانکی که به منظور پرداخت مستمری‌ها صادر شده‌اند، مورد استقبال سریع و گسترده قرار گرفت.
این طرح‌ها به ویژه در مناطقی که سطح سواد مردم پایین است در معرض خطر کلاهبرداری قرار می‌گیرند. تعیین هویت از طریق بیومتری باعث می‌شود تایید هویت افراد بسیار ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر باشد. به همین دلیل است که مسترکارت علاقه‌مند بود در طرح نیجریه مشارکت کند. ایجاد رابطه صحیح بین کیف پول الکترونیکی و هویت کاربران باعث می‌شود سامانه پرداخت پول کارگران خارجی در سطح جهان یکپارچه شود و به این صورت بتوان مطابق خواست مقررات‌گذاران غربی جریان پول را ردیابی کرد.
همانند ام‌پزا، طرح‌های پرداخت اغلب از هدف اولیه خود فراتر می‌روند و با تامین اعتبار بانک‌ها را از چرخه خارج می‌کنند. کشورهای فقیر در حال آزمایش زمینه‌های ارائه وام به مشتریانی هستند که سابقه اعتباری آنها نامناسب یا ناموجود است. در اکثر کشورهای ثروتمند دفاتر اعتبارسنجی اطلاعات زیادی را در اختیار بانک‌ها و وام‌دهندگان قرار می‌دهند. در بازارهای نوظهور بنگاه‌های مبتنی بر فناوری مانند گروه آمریکایی سیگنیفای (Cignifi) که در مکزیک، غنا و برزیل فعالیت می‌کند تلاش دارد رتبه اعتباری افراد را از طریق اموری مانند سوابق مکالمات تلفن همراه به دست آورد. فرآیند ارزیابی وام برای مشتریان در کشورهای فقیر به فرآیند موجود در کشورهای ثروتمند نزدیک و نزدیک‌تر می‌شود.
منبع: اکونومیست
دیدگاه تان را بنویسید