چرا فرهنگ کار نداریم؟

در بین غالب مشکلات ایرانیان و مشخصه‌هایی که کم و بیش از آنها با عنوان آسیب‌های فرهنگی یا اجتماعی یاد می‌کنند، خصوصیات اخلاقی دیده می‌شود که بسیاری از ویژگی‌های نامطلوب ما ایرانی‌ها بر روی آن سوار شده و ریشه در فرهنگ و خصلت جمعی‌مان دارد. در میان این خصلت‌ها، تنبلی اجتماعی یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های رفتاری است که در ردیف خصوصیات ناپسند ایرانیان دسته‌بندی می‌شود. این مساله به ویژه در نبود تمایل به درس خواندن در مدارس و دانشگاه‌ها و در کار اداری کارمندان و در میزان بالای تماشای تلویزیون در ایران به جای کتابخوانی نهفته است. تنبلی اجتماعی همچنین در تمایل زیاد به استخدام در دستگاه دولتی و نبود تمایل برای کسب تخصص و مهارت و کارآفرینی در وجود تعطیلی فراوان سالانه در پدیده‌ای به نام بین‌التعطیلین و در موارد فراوان دیگر موجود است. اما تنبلی چیست؟ تنبلی فرآیندی حاصل از نداشتن نشاط کار، ناامیدی، خودخواهی، بدبینی به دیگران، بدبینی به آینده و نداشتن اعتماد ‌به ‌نفس است که در نوع خود یک بیماری محسوب می‌شود. همچنان که عده‌ای شب و روز درس می‌خوانند که کار نکنند؛ و هر کسی درس نخواند باید کار کند، در فرهنگ مردمان‌مان یک امر عادی است و فرار کردن از کار و زحمت یک نوع زرنگی است. این‌گونه است که در فرهنگ کار مشکل داریم.