دفاع نوده‌فراهانی از سه‌دوره ریاست
دولت روحانی توقع اصناف را برآورده نکرد
مغازه‌اش در خیابان ناصرخسرو تهران است. ریاست اتحادیه صنف تجهیزات پزشکی را برعهده دارد. از زمان آغاز به کار پارلمان اصناف از سال ۱۳۸۲ یا رئیس بوده یا نایب‌رئیس. او تنها فرد صنفی است که مشاور رئیس‌جمهور بوده است.
مغازه‌اش در خیابان ناصرخسرو تهران است. ریاست اتحادیه صنف تجهیزات پزشکی را برعهده دارد. از زمان آغاز به کار پارلمان اصناف از سال 1382 یا رئیس بوده یا نایب‌رئیس. او تنها فرد صنفی است که مشاور رئیس‌جمهور بوده است. به عقیده منتقدانش نتوانسته مطالبات اصناف را برآورده کند. خیلی‌ها معتقدند دوره‌اش تمام شده است. باید جای خودش را به فرد دیگری دهد. با قاسم نوده‌فراهانی رئیس فعلی اتاق اصناف ایران گفت‌وگو کرده‌ایم.
رویکرد اصناف در انتخابات سی‌ویکم اردیبهشت‌ماه چه باید باشد و رویکرد شما به‌عنوان تیم فعلی اتاق اصناف ایران چیست؟
درباره انتخابات اتاق اصناف تهران نسبت به گذشته یکسری اتفاقات بزرگ رخ داده است. یکی این است که اتاق‌های اصناف در هم ادغام خواهند شد. یعنی در حال حاضر که یک اتاق تولیدی و یک اتاق توزیعی داریم، با انتخابات 31 اردیبهشت یک انتخابات از دو مجموعه برگزار می‌شود که در هم ادغام می‌شوند و اتاق اصناف تهران را تشکیل می‌دهند. حالا این انتخابات چه مزایایی دارد؟
ما 360 اتاق اصناف در کشور داریم. 353تای اینها ادغام شده است و تنها هفت مورد آنها ادغام نشده که پنج مرکز استان و دو شهرستان هستند. در اصلاحیه قانون نظام صنفی که در سال 1392 ابلاغ شد، همه باید ادغام شوند. یکی از محسنات این ادغام این است که هزینه‌ها کاهش پیدا می‌کند. البته این یک شرط دارد و آن این است که هیات‌رئیسه پنج‌نفره همراه، همگام و همدل باشند و کار را با صداقت و رفاقت شروع کنند. یعنی سعی نکنند بین خودشان اختلاف پیدا کنند. البته اختلاف سلیقه باید باشد.
در این ادغام آیا باز هم تولیدی و توزیعی خواهیم داشت یا هر شخصی که بیشتر رای بیاورد به اتاق راه پیدا می‌کند؟
دو نفر نماینده تولیدی، دو نفر نماینده توزیعی و یک نفر هم نماینده اکثریت آرا خواهیم داشت اما همه می‌توانند به اینها رای بدهند. این پنج نفر خیلی کارها را می‌توانند پیش ببرند. در چند سال گذشته، بیشتر وقت‌مان را برای حل اختلافات اتحادیه‌های صنفی می‌گذاشتیم.
یکی می‌گوید پوشاک می‌فروشم، دیگری پیراهن یا مسائلی از این دست. حالا با ادغام این دو مجموعه اینها هم در هم ادغام خواهند شد و به صورت یک مجموعه یکپارچه به وجود می‌آید. ما به جای اینکه وقت‌مان را برای حل اختلافات این اتحادیه‌ها بگذاریم، باید به دنبال توسعه کار اصناف باشیم.
این یکی از مزیت‌هاست. مزیت‌های دیگر در چه بعدی است؟
دومین مزیت این است که هزینه‌ها کاهش پیدا می‌کند. در حال حاضر هر کدام از این اتحادیه‌ها یک ساختمان دارند و کلی هزینه از این بابت پرداخت می‌کنند. از نظر کارکنان، وسایط نقلیه، برنامه و قدرت اجرایی صرفه‌جویی زیادی در هزینه‌ها می‌شود.
انتخابات امسال چه ویژگی‌های دیگری دارد؟ اصناف باید چه معیارهایی را رعایت کنند؟
ما 137 اتحادیه در تهران داریم و 137 رئیس اتحادیه باید در این انتخابات شرکت کنند. حالا کاندیداها هر چند نفر هستند، باید به پنج نفر رای دهند. این 137 نفر باید تشخیص دهند آن کسی که توانایی دارد، سلامت است، حاشیه ندارد، کسانی باشند که با این مجموعه اصناف همراه و همگام باشند که اگر چنانچه مواردی در یک صنف به وجود آمد، شنوایی از این چند نفر داشته باشند. اینها دیگر بر مبنای این است که آن 137 نفر تشخیص‌شان چه باشد و چه کسی را انتخاب کنند.
در نهایت از همین تعدادی که منتخب می‌شوند، هیات‌رئیسه اتاق اصناف ایران مشخص می‌شود؟
بله.
یعنی این اولین گام برای رسیدن به هیات‌رئیسه اتاق اصناف کشور است. شما سه دوره پی‌درپی است که رئیس شورای اصناف یا رئیس اتاق اصناف هستید. یکسری انتقادهایی به شما وارد است. پاسخ شما به این انتقادها چیست؟ به‌عنوان مثال یکی از فعالان صنفی معتقد است شورای اصناف در زمینه مالیات آن طور که باید با اصناف همراه نبوده و مطالبات اصناف را پیگیری نکرده است. پاسخ شما به این انتقاد چیست؟
در وهله اول اتاق اصناف ایران یک مجموعه ستادی است. تصمیم‌گیرنده در این مورد، اتاق‌های اصناف مراکز استان‌ها هستند. هر ساله ما با وزارت دارایی توافقی داشتیم و انتقاد دوستان این بود که شما توافق می‌کنید و 15 تا 20 درصد به مالیات اضافه می‌شود. ما قرار است به کجا برسیم؟ به همین دلیل ما همواره زیر سوال همکاران‌مان بودیم. در سال گذشته به دلایلی از جمله اینکه پرونده‌های مودیان رسیدگی نشده بود و تعدادی از مودیان مالیاتی برگه قطعی‌شان را نگرفته بودند و بلاتکلیف بودند، خواسته ما از دارایی این بود که تکلیف این پرونده‌ها مشخص شود. آنها می‌گفتند اینها را بگذارید کنار، ما خودمان می‌دانیم چه کار کنیم و ما هم نمی‌خواستیم حق‌وحقوق مودیان
صنفی ما تضییع شود.
به همین دلیل اعلام کردیم یا تکلیف این مودیان را مشخص کنید یا ما امسال توافق نمی‌کنیم. توافق باید بر چه مبنایی می‌بود در حالی که هنوز تکلیف مودیان مشخص نبود. به همین دلیل ما به توافق نرسیدیم. وظیفه من بوده که از مودیان حمایت کنم. مورد دوم هم که ما توافق نکردیم مربوط به 15 تا 20 درصد افزایش سالانه است که ما آن را زیر سوال می‌بردیم اما وزارت دارایی امسال خودش یک‌طرفه اعلام کرد در تهران 16 درصد و در کشور 14 درصد به مالیات‌هایتان اضافه می‌کنیم و بعد نمونه‌گیری می‌کنیم و شما برگه قطعی‌تان را بعداً دریافت کنید. به شما می‌گویم که بیش از دومیلیون و 400 هزار برگه به وزارت اقتصاد و دارایی تحویل شده که مالیات‌های آنها پرداخت شده و از اینها تنها 225 هزار برگه قطعی تحویل داده شده است. بقیه برگه قطعی‌ها کجاست؟ همکاران من توقع دارند با این نابسامانی، من توافق کنم؟ آن توافق ابزاری بود که زودتر به برگه قطعی‌شان می‌رسیدند و وزارتخانه هم پولش را به‌موقع وصول می‌کرد. الان شما به کمیسیون حل اختلاف وزارت اقتصاد و دارایی سر بزنید ببینید پرونده‌هایی که به کمیسیون می‌رود، نسبت به سال گذشته چقدر تفاوت کرده است.
انتقاد دومی که به شما وارد است این است که گفته می‌شود شما به‌عنوان رئیس شورای اصناف و رئیس پارلمان صنفی کشور، باید مدافع حقوق صنفی افراد می‌شدید. اما شما مشاور رئیس‌جمهور بودید و این نزدیکی‌تان به دولت باعث شد این ارتباط با دولت بیشتر به نفع دولت باشد تا اصناف...
حالا من اگر جای شما بودم سوال می‌کردم چه چیزی چربیده؟ دولت مال کیست؟ ملت مال کیست؟ هر جفت اینها مربوط به کشور و نظام جمهوری اسلامی ایران است. اگر چنانچه اصناف، وزارتخانه و نهادها همراهی و همگامی نداشته باشند، نمی‌شود کار را پیش برد.
اگر ما با وزارت صنعت، معدن و تجارت یا سازمان‌های دیگر تعامل و همکاری برقرار می‌کنیم، این یعنی دولت. کارمان که بهتر پیش می‌رود. از دوستان من سوال کنید پنج سال قبل اصناف را کسی جایی راه می‌دادند؟ اسم اصناف وجود داشت؟ در حال حاضر اصناف در کشور، دولت و نظام برای خودش جایگاهی پیدا کرده است. یک زمانی بود که در کشور هر اتفاقی هم می‌افتاد اصناف اصلاً در جریان آن قرار نمی‌گرفت ولی حالا اصناف در دولت و جاهای دیگر نمایندگانی دارد. دوستان من کم‌لطفی کردند و بخشی از ماجرا را دیدند. اصل ماجرا را ندیدند.
در جلسه‌ای که هفته گذشته آقای خسروتاج با نمایندگان اصناف داشتند شما حضور داشتید؟
خیر.
در آن جلسه ظاهراً گفته شده که باید فاصله اتاق اصناف و اتاق بازرگانی کم شود. به نظر شما آیا سیاست دولت جدید این است که باز هم اصناف به قدرت برسد و به جایگاهی برسند که با اتاق بازرگانی رقابت کنند؟ سناریوی دولت یازدهم این است که این دو اتاق با هم رقابت کنند و به یک بخش خصوصی واحد برسند؟
در مجموعه دولت آقای روحانی، آنچه انتظار داشتیم نسبت به اصناف وجود داشته باشد را ندیدیم. من به‌عنوان مسوول اصناف کشور توقعم بر این است که ارتباط دولت با حوزه اصناف، خیلی بهتر از این باشد که الان است. چون اصناف یک‌سوم جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و بازوی بسیار قوی و خوبی در کنار دولت هستند. چرا دولت از این پتانسیل استفاده نمی‌کند؟ دولت آقای احمدی‌نژاد متوجه این موضوع بود که باید از اصناف استفاده کند. بهره این موضوع را هم بردند. ما هم برای استفاده جامعه از این موضوع بهره بردیم. باید توجه داشت که هر دو طرف مربوط به مملکت است ولی در هر صورت انتظار من این است که ارتباط دولت با اصناف خیلی بهتر از این باشد که الان است.
چه انتظاراتی از دولت یازدهم دارید؟
من سبد کالا را مثال می‌زنم. یک سبد کالا عرضه شد. با توجه به اینکه شبکه توزیع دست اصناف است، ما پیشنهاد داده بودیم با توجه به اینکه در هر منطقه‌ای، شهری، شهرستانی، بخشی و... اصناف شبکه توزیع دارند از پتانسیل اصناف استفاده شود. چرا از این شبکه استفاده نکردند که نه صفی تشکیل شود و نه مشکلاتی ایجاد شود؟ در حالی که اصناف هیچ توقعی هم نداشتند.
به صورت کلان انتظارات شما از دولت یازدهم چیست؟
ما هم مشکلات داریم در اصناف. اگر متولی ما دولت است، وزارت صنعت، معدن و تجارت باید از ما حمایت کند. خودشان مشکلات ما را می‌بینند. ما الان در وزارت دارایی مشکل داریم. چه کسی باید این مشکل را حل کند؟ ما نامه‌نگاری و پیگیری می‌کنیم اما هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم. مورد دیگر در حوزه حمل و نقل است که مشکل داریم.
چه مشکلی؟
بحث آژانس‌های کرایه اتومبیل.
این مشکل را از زمان دولت گذشته پیگیری می‌کردید و مربوط به دولت گذشته است.
طبق ماده 91 و 92 قانون نظام صنفی اینها صنفی هستند. چون دفتر و نرخ دارند اما شهرداری‌ها این مصوبه دولت را اجرا نکردند. چه کسی باید از حقوق ما دفاع کند جز وزارتخانه؟
اینکه می‌گویید ارتباط ما با دولت قبل خوب بود و دو طرف از توانایی‌های هم استفاده کردند. اما در واقع شما استفاده‌ای نبردید چون هنوز مشکل آژانس‌ها ادامه دارد و مساله مالیاتی هم که حل نشده...
ما پیگیری‌ها را کردیم اما زیرمجموعه توجه نکرد، در حالی که ما مصوبه دولت داریم. اما در یکسری موارد ما خودمان مقصریم. مثلاً در حوزه بانک اصناف، خود اصناف مقصر است. کسی را نمی‌توانم متهم کنم که با ما همکاری نکرد. ما خودمان کم‌کاری کردیم؛ خود من و کلیه همکارانم در سراسر کشور.
برخی منتقدان معتقدند طرح بانک اصناف در کنار بانک‌های دیگر نمی‌تواند موفق باشد و معتقدند بانک اصناف باید بانک قرض‌الحسنه باشد. آیا شما موافق این موضوع هستید؟
اگر بگوییم بانک قرض‌الحسنه که همه اتحادیه‌ها صندوق قرض‌الحسنه دارند. آیا یک صندوق قرض‌الحسنه می‌تواند مطابق یک بانک به کشور سرویس بدهد؟ حتماً نمی‌تواند. قرار بر این بود که بانکی با سرمایه اصناف تشکیل شود و خدمات هم به اصناف بدهد. آنجا می‌شد برای مجمع عمومی و هیات مدیره‌اش تصمیم‌گیری کرد که چه باید بکند.
آقای نعمت‌زاده معتقد است قانون نظام صنفی که شما خیلی پیگیر اصلاحیه‌اش بودید، هنوز هم نیاز به اصلاحیه دارد. به نظر شما این ایراد وارد است؟
بله، ما این ایراد را به دوستان‌مان در مجلس هم گرفتیم. در کمیسیون‌هایی که در مجلس کار کارشناسی صورت گرفته بود، بعضی تبصره‌ها و مواد این قانون تغییر پیدا کرده بود بدون اینکه ما در جریان باشیم.
ما زمانی مطلع شدیم که در صحن علنی مجلس مطرح شد. تا جایی که توانستیم چند مورد را اصلاح کردیم و بقیه را هم باید اصلاح کنیم. با وجود آنکه حدود پنج سال برای قانون نظام صنفی وقت صرف کردیم، اما باز هم ایراداتی به آن وارد است. آن چیزی که باید شفاف و روشن تصویب می‌شد، متاسفانه انجام نشده و ابهاماتی در آن وجود دارد که ما سوال می‌کنیم.
ابهامات کجاست؟
مثلاً فرض کنید در برخی حوزه‌ها مثل حوزه انتخابات اصناف ابهام وجود دارد. باید سوال کنیم از مجلس و بخش حقوقی نهاد ریاست‌جمهوری. این قانون نباید این‌گونه باشد. باید شفاف و روان باشد. به همین دلیل گفته آقای وزیر درست است و باید زمان لازم که طی شد مراجعه کنیم.
شما برای انتخابات اتاق اصناف تهران کاندیدا می‌شوید؟
هنوز تصمیم نگرفته‌ام.
یعنی احتمال دارد نامزد نشوید؟
حالا باید با دوستان مشورت کنم...
مجری انتخابات شما هستید یا جای دیگر؟
وزارت صنعت، معدن و تجارت اجرا را در دست دارد. در انتخابات یک نماینده مجمع توزیعی و یک نماینده مجمع تولیدی دارد ولی برگزارکننده وزارتخانه است.
چهره‌های شاخص تهران چه کسانی هستند؟
غیر از خود من همه شناخته‌شده هستند. دقیق نمی‌دانم چه کسانی ثبت‌نام کرده‌اند. ولی هر کسی که برای این کار می‌آید حتماً وقت لازم را دارد و توانایی را در خودش می‌بیند.
اینکه گفته می‌شود شما سه دوره رئیس شورای اصناف بودید و الان باید کنار بروید تا چهره‌های جدید به عرصه بیایند را چقدر می‌پذیرید؟
ما بخش خصوصی هستیم. همدیگر را خوب می‌شناسیم و از زمانی که به‌عنوان یک فرد صنفی به اتحادیه می‌آییم با رای و تشخیص مردم می‌آییم. با رای روسای اتحادیه‌ها به اتاق اصناف می‌آییم و کسی هم نمی‌تواند به ما امر کند به چه کسی رای بدهیم. هر کسی بر مبنای شاخص توانایی و برخوردش رای می‌آورد. وقتی مردم می‌خواهند و مردم رای می‌دهند، پس تشخیص می‌دهند به چه کسی رای می‌دهند.
این صحبت شما نشان‌دهنده آن است که شما ثبت‌نام خواهید کرد...
من هنوز تصمیم نگرفته‌ام. اگر بخواهم تصمیم بگیرم با دوستانم مشورت می‌کنم که اگر قبول داشته باشند کاندیدا شوم.
دیدگاه تان را بنویسید