عامل تکراری، مانع رشد نفت

در حالی که بسیاری از پیش‌بینی‌ها عنوان کرده بودند که بهای نفت خام در نیمه دوم سال جاری به سطح 50 دلار در هر بشکه خواهد رسید، افزایش عرضه در بازار به عنوان یک عامل بنیادی، این پیش‌بینی‌ها را با ابهام روبه‌رو کرده است. در هفته گذشته، برخی از مقامات کشورهای نفتی، از همکاری کشورهای اوپک و غیر اوپک صحبت می‌کردند، حال آنکه تجربه ماه‌های گذشته نشان می‌دهد که احتمال این هماهنگی ضعیف خواهد بود. در بازار داخل، مهم‌ترین رخداد روند صعودی در بازار بورس تهران است که چهارمین هفته صعودی خود را ثبت کرد، هر چند که این افزایش نسبت به هفته قبل کمتر بود. طی هفته گذشته در سایر بازارها روند کم‌نوسانی مشاهده شد.

ترمیم قیمت نفت در بازار
پس از کاهش قابل توجه قیمت نفت در هفته منتهی به 15 مردادماه، در هفته گذشته روند قیمت نفت به شکلی بود که حالت ترمیمی به خود گرفته بود، هر چند که در برخی از روزهای هفته گذشته افزایش‌های مقطعی، جای خود را با کاهش عوض می‌کرد و در پایان روز قیمت نفت روند نزولی به خود می‌گرفت. در حالی که نگرانی‌ها از اضافه عرضه نفت در بازار مشاهده می‌شود، نشست‌های تولیدکنندگان نیز نتوانسته امید حرکت صعودی این کالای استراتژیک را مجدداً زنده کند و به نظر می‌رسد در هفته‌های آتی بهای نفت در هر بشکه، در میانه کانال 40دلاری نوسان کند. فعالان بازار معتقدند نگرانی‌ها از اضافه عرضه در بازار،‌ احتمال تلاش اوپک برای محدود کردن تولید را کمرنگ ساخته است، به نحوی که قیمت نفت در بازار آسیا نیز در هفته گذشته در مسیر نزولی حرکت می‌کرد.
به گزارش رویترز، حمد‌بن‌صالح ‌السدا، وزیر انرژی قطر و رئیس دوره‌ای اوپک تاکید کرد: به‌رغم کاهش قیمت‌های اخیر در بازار نفت، بازار در مسیر توازن مجدد قرار دارد. وی افزود: اوپک در حال مذاکرات ادامه‌دار برای تثبیت بازار است. اعضای اوپک قرار است اواخر سپتامبر در نشستی غیررسمی در حاشیه نشست مجمع بین‌المللی انرژی در الجزایر شرکت کنند. برخی از مقامات اوپک گفته‌اند در صورت تضعیف قیمت‌ها ممکن است احیای مذاکرات در زمینه فریز تولید نفت در این نشست مورد بحث قرار گیرد.
به گزارش بانک مرکزی، روز دوشنبه، پس از انتشار گزارش وال‌استریت ژورنال مبنی بر تلاش مجدد کشورهای عضو اوپک نظیر ونزوئلا، اکوادور و کویت، برای همکاری با کشورهای غیراوپک مانند روسیه با هدف محدود کردن تولید نفت، اندکی از نگرانی‌ها پیرامون مازاد عرضه جهانی نفت خام تعدیل شد. وزیر انرژی روسیه (بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان) در این خصوص تاکید کرد که قیمت‌های نفت در سطوحی نیستند که نیاز به مداخله در بازار باشد، در عین حال او از مذاکرات با اوپک استقبال خواهد کرد. آمارها نشان می‌دهد که صادرات سوخت چین در سال جاری با بیش از 50 درصد رشد نسبت به سال قبل، بیشترین سطح تاریخی ماهانه (57 /4 میلیون تن) را تجربه کرده و طبق اظهار معامله‌گران، شرکت جن‌اسکیپ با انتشار گزارشی اعلام کرده که ذخایر نفت بندر کوشینگ‌اوکلاهاما در هفته منتهی به 5 اگوست بیش از 307 هزار بشکه افزایش یافته است. تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که ذخایر نفت خام آمریکا در مجموع یک میلیون بشکه افت کند، پیش‌بینی‌ای که البته محقق نشد.

ابهام در همکاری سران نفتی
روز سه‌شنبه، احتمال برگزاری دور جدید مذاکرات کشورهای عضو اوپک و غیر اوپک برای همکاری پیرامون تقویت بهای نفت خام، کمتر از قبل شد. در نتیجه بهای نفت خام در این روز روند نزولی را طی کرد. با انتشار آمار اولیه مبنی بر رشد غیرمنتظره ذخایر آمریکا و به تبع آن تشدید نگرانی‌ها پیرامون وضعیت اشباع جهانی نفت خام، افت قیمت‌های نفت پس از پایان وقت معاملات بازار تداوم یافت. در این روز، موسسه نفت آمریکا با انتشار گزارشی اعلام کرد، ذخایر نفت این کشور در هفته منتهی به 5 اگوست 1 /2 میلیون بشکه رشد داشته است. این در حالی است که پیش‌بینی تحلیلگران شرکت‌کننده در نظرسنجی رویترز، بیانگر کاهش یک میلیون بشکه‌ای بود. در روز سه‌شنبه هفته قبل، آژانس بین‌المللی انرژی در گزارشی اعلام کرد: انتظار دارد تولید نفت خام آمریکا در سال جاری 700 هزار بشکه در روز کاهش یابد. این در حالی است که پیش‌بینی ماه گذشته این نهاد حاکی از کاهش 820 هزار بشکه در روز بود. بر اساس این گزارش، افزایش فعالیت‌های حفاری به تولید بیشتر نفت در اواخر سال جاری منجر خواهد شد.
روز چهارشنبه، فعالان معتقد بودند بازارها هنوز تحت تاثیر مازاد عرضه نفت و فرآورده‌های نفتی قرار دارد، در حالی که بعید است نشست تولیدکنندگان نفتی موجب کاهش قابل توجه عرضه و تقاضا در بازار شود.
بانک «ای‌ان‌زد» در این روز اعلام کرد: «قیمت نفت کاهش یافته و دور جدیدی از مذاکرات پیشنهادی در مورد فریز تولید در داخل نتوانسته سرمایه‌گذاران را هیجان‌زده کند. گزارش جدید اداره اطلاعات انرژی آمریکا درباره پیش‌بینی تولید نفت این کشور نیز بر بازار تاثیر گذاشته است. این اداره انتظار دارد تولید نفت آمریکا در سال 2017 به 31 /8 میلیون بشکه در روز برسد که بیشتر از پیش‌بینی 2 /8 میلیون بشکه‌ای صورت‌گرفته در ماه جولای است.» ونزوئلا، یکی از اعضای اوپک در تلاش است تا حمایت اعضای بیشتری از اوپک را برای نشستی در مورد محدود کردن تولید جلب کند.
وزیر نفت ونزوئلا در هفته گذشته گفت: «ما به شکلی فعالانه در حال پیگیری نشست تولیدکنندگان هستیم. برآورد ما این است که این نشست در هفته‌های آینده ممکن است برگزار شود و تولیدکنندگان عضو و غیرعضو اوپک بتوانند دور هم جمع شوند تا مشاهده کنند چه سناریویی برای فصل زمستان محتمل به نظر می‌رسد.»

تقویت کم‌رمق دلار
در هفته گذشته، به دلیل تقویت انتظارات پیرامون افزایش نرخ‌های بهره آمریکا ناشی از انتشار آمار قوی از انتظار اشتغال این کشور، شاخص دلار افزایشی را در میانه هفته تجربه کرد، هر چند این افزایش با افت‌های روزهای بعد از آن جبران شد. مطابق آمارها شاخص دلار در روز دوشنبه با افزایش 21 /0درصدی به 293 /96 رسید. رشد اشتغال بخش غیر‌کشاورزی آمریکا موجب شد نگرانی‌ها پیرامون شاخص‌های ضعیف اقتصادی نظیر پیش‌بینی اولیه ماه ژوئیه مبنی بر تولید ناخالص داخلی ضعیف این کشور در فصل دوم سال جاری، جبران شود. با تمایل سرمایه‌گذاران برای کسب سودآوری بیشتر، ارزهای با بازدهی بالاتر در این روز تقویت شدند. بدین ترتیب در روز دوشنبه هفته قبل، نرخ دلار استرالیا در برابر دلار آمریکا 38 /0 درصد رشد کرد. به دلیل آنکه بسیاری از سرمایه‌گذاران در تعطیلات تابستانی به سر می‌برند، انتظار می‌رود حجم معاملات در هفته‌های پیش رو تا اندازه‌ای ضعیف باشد. در روز سه‌شنبه هفته قبل، به دلیل فقدان آمار شاخص‌های عمده اقتصادی آمریکا تا زمان انتشار گزارش خرده‌فروشی این کشور، در روز جمعه دو هفته قبل، سرمایه‌گذاران به ارزیابی احتمال افزایش نرخ‌های بهره آمریکا در سال جاری پرداختند. این روند باعث شد که شاخص دلار با 24 /0 درصد کاهش به 174 /96 واحد برسد و نرخ دلار نیز در برابر ین 53 /0 درصد تضعیف شود. با انتشار آمار مبنی بر افت غیرمنتظره بهره‌وری بخش غیرکشاورزی آمریکا در فصل دوم سال جاری، روند صعودی ین در برابر دلار در روز سه‌شنبه تداوم یافت. پس از اظهارات یکی از سیاستگذاران بانک مرکزی انگلیس مبنی بر احتمال لزوم اتخاذ افزایش سیاست‌های پولی انبساطی در صورت وخیم‌تر شدن وضعیت اقتصادی این کشور، نرخ پوند در برابر دلار برای پنجمین روز متوالی افت کرد و در پایان معاملات 3 /0 درصد کاهش یافت.

خیز طلا در انتهای هفته
اونس جهانی در انتهای هفته گذشته، جهش قابل توجهی داشت و به کانال 1350 دلاری بازگشت. داده‌های اقتصاد آمریکا که در هفته‌های گذشته باعث سقوط طلا شدند، روز دوشنبه نیز طلا را تحت فشار نگه داشتند،‌ اما از سه‌شنبه عصر به نفع این کالای گرانبها کار کردند. جمعه دو هفته قبل، داده‌های بسیار بهتر از انتظار گزارش اشتغال‌زایی ماه جولای باعث سقوط طلا به بهای 1335 دلار شد و روز دوشنبه نیز با تمام نوسان‌ها با همین قیمت پایان گرفت. روز سه‌شنبه هم با همین بها آغاز شد، اما عصر دومین روز کاری هفته، داده‌های بدتر از انتظار از بهره‌وری اقتصاد ایالات متحده، شاخص دلار را تضعیف و طلا را تقویت کرد. اونس طلا تا عصر روز سه‌شنبه در محدوده 1330 دلار نوسان می‌کرد، اما با انتشار داده‌های تازه جهشی قابل توجه را تجربه کرد و در نهایت روی قیمت 1350 دلار ایستاد. روز چهارشنبه نیز با همین قیمت آغاز شد تا اونس صبح سومین روز کاری هفته را روی قیمت‌هایی بالاتر از میانه کانال 1300 دلار نوسان کند.
در عصر سه‌شنبه هفته گذشته، داده‌های ضعیف‌تر از انتظار گزارش بهره‌وری ایالات متحده باعث افت شاخص دلار شد تا طلا هم به طور مستقیم و هم غیرمستقیم نفع ببرد. بر اساس گزارش جدید، بهره‌وری اقتصاد آمریکا در سه ماه دوم سال 2016 معادل 5 /0 درصد کاهش داشته است. این سومین فصل پیاپی است که این شاخص دچار افت می‌شود که طولانی‌ترین دوره افت از سال 1979 را رقم می‌زند. در حالی که گزارش خوب روز جمعه دو هفته قبل، احتمال افزایش نرخ‌های بهره در آمریکا را دوباره بیشتر کرد، گزارش روز سه‌شنبه احتمال دوباره تعویق انقباض پولی از سوی فدرال رزرو را افزایش داد. اگر فدرال رزرو افزایش نرخ بهره وجوه فدرال را به تعویق بیندازد، طلا گران‌تر خواهد شد. برخی مقام‌های ارشد فدرال رزرو آمریکا بر این باورند که اقتصاد این کشور هنوز با چالش‌های زیادی روبه‌رو است و افزایش زودتر از موعد نرخ بهره می‌تواند تهدید بزرگی برای رشد اقتصادی باشد.

حرکت کم‌نوسان دلار در بازار
دلار در بازار آزاد تهران، طی هفته اخیر روند کم‌نوسانی را پشت سر گذاشت. در ابتدای هفته گذشته، نرخ دلار در بازار آزاد در سطح سه هزار و 530 تومان کار خود را آغاز کرد، در روز یکشنبه این نرخ تا سطح سه هزار و 540 تومان نیز افزایش یافت، اما این بیشترین قیمت طی هفته قبل بود و پس از آن بهای دلار در مسیر نزولی گام برداشت، به نحوی که در روز چهارشنبه بهای دلار به همان نرخ ابتدای هفته بازگشت. به نظر می‌رسد افزایش عرضه‌کنندگان دلار که شامل بانک‌ها نیز می‌شوند باعث شده که بازار ارز نوسان کمتری را نسبت به روزهای قبل داشته باشد. برخی از فعالان معتقدند بانک‌ها قیمت‌های خود را با صرافان هماهنگ کرده‌اند، امری که نشان می‌دهد بازارساز از کاهش نوسان و ثبات در بازار استقبال می‌کند.

چهارمین هفته افزایشی
شاخص کل بورس تهران پس از رشد 4500 واحدی شاخص کل در سه هفته متوالی، در هفته گذشته روند متعادلی را سپری کرده و رشد 4 /0درصدی داشته است. شاخص کل بورس تهران که دو روز ابتدای هفته را رشد کرده بود، در ادامه هفته افت کرده و به سطح 78 هزار و 190واحدی رسید. بدین ترتیب شاخص کل با رشد حدود 334واحدی در هفته گذشته به کار خود پایان داد. در این میان می‌توان دلیل عمده رشد کم‌دامنه شاخص را توقف رشد گروه‌های پالایشی، معادن و فلزات دانست. این در حالی است که شاخص کل هم‌وزن با 1 /1 درصد رشد همراه بود که نشان از رشد بیشتر سهم‌های کوچک بازار دارد. شاخص کل فرابورس نیز در هفته گذشته با رشد 5 /0درصدی به سطح 817 واحد بازگشت.

صف خرید برای شرکت‌های جدید
بیشترین ارزش در میان شرکت‌های بورسی به ترتیب به نمادهای شتران، شبندر و خساپا تعلق یافت که در بین این سه نماد، شرکت پالایش نفت تهران بازدهی 5 /11درصدی را در هفته گذشته برای سهامداران خود به ارمغان آورد. بهترین بازده نیز به دو شرکت فولاد امیرکبیر کاشان و آتیه داده‌پرداز اختصاص یافت که هردو بازدهی 6 /27درصدی را ثبت کردند. آتیه داده‌پرداز، شرکتی که به تازگی در بازار فرابورس عرضه اولیه شد، همچنان به مسیر صعودی خود ادامه داده و در معاملات هفته گذشته با صف خرید سنگین بسته شده است. این شرکت در هفته پیش بازدهی بیش از 30درصدی داشته است.
هفته گذشته گروه خودرو با بازدهی منفی 1 /2 درصد همراه بود. علاوه بر این طبق آمار منتشرشده در هفته گذشته، تولیدات گروه ایران‌خودرو در چهار ماه ابتدای سال با افت 4 /2درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل روبه‌رو بوده است. این در حالی است که گروه سایپا توانسته تولیدات خود را طی همین مدت 18 درصد افزایش دهد. در هفته گذشته با سفر وزیر صنعت و معدن به باکو خبر از آغاز ساخت کارخانه مشترک خودروسازی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان به گوش رسید. در این گروه سهم ایران‌خودرو به‌رغم ارزش بازار بالایی که داشت، با افت حدود چهاردرصدی همراه بود.
بازدهی گروه غذایی بدون قند در هفته گذشته حدود 8 /0 درصد بود و در صنعت قند و شکر به 6 /1 درصد رسید. این در حالی است که در هفته گذشته، نایب‌رئیس انجمن صنفی کارخانه‌های قند و شکر خبر از افت شدید قیمت شکر در بازار داد.
در هفته مورد بررسی، در گروه شرکت‌های سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری آتیه دماوند اقدام به عرضه 5 /1 درصد سهام صنایع شیمیایی ایران به قیمت پایه هر سهم 390 تومان و به‌صورت نقد کرد. سرمایه‌گذاری آتیه دماوند مالک 4 /32 درصد از سهام صنایع شیمیایی ایران است. این گروه بازدهی حدود نیم درصد را در هفته گذشته ثبت کرده است.

بهبود وضعیت فروش صنایع فلزی
هفته گذشته در صنعت فلزات اساسی معاون اقتصادی و مالی فولاد مبارکه خبر از بهبود وضعیت فروش محصولات شرکت در ماه‌های اخیر به دلیل افزایش قیمت‌های جهانی نسبت به سال گذشته و همچنین وضع تعرفه‌های جدید واردات فولاد از پایان سال گذشته داد که موجب بهتر شدن روند معاملات این گروه شده است. این گروه در هفته گذشته بازدهی حدود 2 /2درصدی را ثبت کرده است. همچنین، در این گروه نمادهای ذوب و فخوز بیشترین ارزش معاملات را داشتند.
در هفته قبل، سازمان بورس مجوز افزایش سرمایه 200درصدی تولید مواد اولیه داروپخش را صادر کرد، به این ترتیب سرمایه اسمی 12 میلیاردتومانی «دتماد» از محل مطالبات سهامداران و آورده نقدی به 36 میلیارد تومان خواهد رسید. کیمیدارو در سه‌ماهه 269 ریال به ازای هر سهم سود ساخته که در مقایسه با سه‌ماهه سال قبل بیش از پنج برابر شده است. رشد 78درصدی فروش عامل اصلی رشد سود خالص بوده است. کیمیدارو سود سال مالی 95 را 1451 ریال /سهم برآورد کرده است. این شرکت در هفته جاری رشد چهاردرصدی داشته است. گروه دارویی در هفته گذشته بازدهی 4 /0درصدی را در کارنامه خود داشته است.
در گروه واسطه‌گری مالی نیز سرمایه‌گذاری گروه صنایع بهشهر ایران مجوز 20 درصد افزایش سرمایه را دریافت کرد، «وصنا» که پیش از این زمان تشکیل جلسه هیات‌مدیره برای افزایش سرمایه 20درصدی را سه‌شنبه 8 تیر تعیین و سپس لغو کرده قادر خواهد بود از محل مطالبات سهامداران و آورده نقدی، سرمایه اسمی را از 130 به 156 میلیارد تومان برساند.

افزایش سرمایه بانک‌های خصوصی
در گروه بانکی نیز بانک خاورمیانه با دریافت مجوز سازمان بورس زمان مجمع فوق‌العاده برای افزایش سرمایه ۲۵درصدی را مشخص کرد، به این ترتیب ساعت 9 روز پنجشنبه 28 مرداد مجمع «خاورمیانه» در مجموعه فرهنگی ورزشی تلاش برگزار می‌شود تا طی آن از محل آورده نقدی و مطالبات سهامداران، 100 میلیارد تومان به سرمایه اسمی 400 میلیارد‌تومانی اضافه شود. علاوه بر این بانک تجارت آگهی دعوت به مجمع عمومی عادی سالانه به منظور تصویب صورت‌های مالی را در سامانه کدال درج کرده است. پیش‌تر مجامع عمده بانک‌ها به دلیل عدم توافق سازمان حسابرسی و بانک مرکزی با بانک‌ها بر سر صورت‌های مالی، با تنفس و تعویق در مجمع مواجه شده بودند.
در حالی در هفته گذشته شرکت صنعتی بهپاک با موافقت هیات پذیرش فرابورس از بازار پایه به بازار دوم ارتقا یافت که شرکت داروسازی شهید قاضی به‌عنوان دویست و یکمین نماد معاملاتی در بازار پایه توافقی درج شد. در این راستا سرپرست پذیرش فرابورس اظهار کرد: شرکت بهپاک به‌عنوان هفتادوچهارمین نماد معاملاتی محسوب می‌شود که در فهرست نمادهای بازار دوم پس از احراز تمامی شرایط پذیرش درج می‌شود. این امر نشان می‌دهد شرکت‌ها در صورت کسب ویژگی‌های بازارهای اول و دوم مانند رسیدن سرمایه به حداقل مشخص این بازارها، زیان‌ده نبودن، سپری شدن حداقل زمان مشخص از زمان بهره‌برداری عملیات یا ارائه خدمات آنها و مواردی از این دست امکان ارتقای جایگاه خود از بازار پایه به بازارهای بالاتر را خواهند داشت. وی درخصوص داروسازی شهید قاضی نیز گفت: «دقاضی» با تولید 56 محصول انسانی و 21 محصول دامی، با ظرفیت 36 میلیون بطری انواع محلول‌های تزریقی و 150 میلیون عدد انواع آب مقطر و آمپول مشغول به فعالیت است و سرمایه‌ای بالغ بر 135 میلیارد ریال دارد. به گفته اخلاقی، داروسازی شهید قاضی برنامه افزایش سرمایه خود را از مبلغ 135 میلیارد ریال به مبلغ 225 میلیارد ریال به منظور توسعه و راه‌اندازی خطوط جدید و به‌روز کردن تکنولوژی تولید در دستور کار دارد.
بر اساس گزارش منتشرشده «دنیای اقتصاد» در مورد ارزش معاملات معامله‌گران برخط می‌توان نتیجه گرفت که از ابتدای سال 1392 تا شهریورماه 1394 به‌طور متوسط، بیش از 91 درصد ارزش معاملات برخط توسط معامله‌گران حقیقی انجام شده است و معامله‌گران حقوقی سهم ناچیزی از این معاملات را دارا بوده‌اند. این گروه به‌طور متوسط 6 /21 درصد از ارزش معاملات بورس را به خود اختصاص داده است. البته از آنجا که عمق معاملات بورس تهران در مقایسه با اندازه بازیگران بالقوه بازار ناچیز است، رقابت کدهای آنلاین که اغلب توسط سرمایه‌گذاران حقیقی اداره می‌شود، کم‌اثر به نظر می‌رسد. به بیان دیگر براساس نتایج این پژوهش، ارزش معاملات برخط تقریباً 10 برابر معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری و همین‌طور شرکت‌های سرمایه‌گذاری بوده است. به این ترتیب، روند طی شده برای دسترسی سرمایه‌گذاران به بازار نه‌تنها سرمایه‌گذاری غیرمستقیم را تشویق نکرده بلکه سهم بزرگی از معاملات را به دسترسی مستقیم معامله‌گران به بازار اختصاص داده است، معامله‌گرانی که در تمام دوره مورد بررسی، چه رکود و چه رونق بیشتر نقش فروشنده را بازی کرده‌اند.