بررسی وضعیت درآمد باشگاه‌های اروپایی
صدرنشینان لیگ برتر پول
روش‌های متعدد مالی و غیرمالی وجود دارد که می‌توان به کمک آنها اندازه نسبی یک باشگاه را تعیین کرد؛ مثلاً تعداد تماشاچیان، پایگاه طرفداران، تماشاچیان پخش زنده یا موفقیت در زمین.
رشد چشمگیر
در فصل 2012-2011 میلادی یک بار دیگر رشد درآمد باشگاه‌های منتخب دنیا به رقم چشمگیری رسید. در این سال 20 باشگاه برتر در لیگ پولی بیش از 8/4 میلیارد یورو درآمدزایی داشتند. این رقم نسبت به سال قبل 10 درصد افزایش نشان می‌دهد. رشد دو رقمی درصد درآمدها در فصل2012-2011 نشان‌دهنده تداوم عملکرد قدرتمند این صنعت با وجود اوضاع نامساعد اقتصادی است.
درآمد کلی فصل 2012-2011 میلادی معادل چهار برابر کل درآمد 20 باشگاه برتر فوتبال در فصل 1997-1996 است. فصل 1997-1996 نخستین فصلی بود که ما رتبه‌بندی درآمدی در لیگ پولی را انجام دادیم و تاکیدمان روی نوسان‌های زیاد نرخ رشد بود. اکنون 20 باشگاه برتر در لیگ پولی که بیشترین درآمدزایی را دارند، بیش از یک‌چهارم کل درآمد بازار فوتبال اروپا را به خود اختصاص داده‌اند و انتظار می‌رود در فصل 2013-2012 درآمد این باشگاه‌ها به بیش از پنج میلیارد یورو برسد. از سوی دیگر با در نظر گرفتن پول ملی کشورها، هشت باشگاه از 20 باشگاه اول رده‌بندی با کاهش درآمد روبه‌رو شده‌اند که در اغلب موارد دلیل این امر عملکرد ناموفق آنان در زمین بازی و در رقابت‌های باشگاه‌های اروپا بود که باعث کاهش درآمد باشگاه در روز بازی و دریافت سهم کمتری از توزیع پول اتحادیه فوتبال اروپا (یوفا) شده است و اثرات رکود گسترده
کمتر در این میان به چشم می‌آید.
جان‌سخت
در این فصل هم رئال مادرید در صدر رده‌بندی لیگ پولی قرار گرفته است. اکنون هژمونی رئال مادرید با هژمونی هشت‌ساله منچستر یونایتد در فصل‌های 1997-1996 تا 2004-2003 برابری می‌کند. رئال نخستین باشگاهی است که میزان درآمدش طی یک سال از 500 میلیون یورو فراتر رفته است. رئال مادرید در دو دهه گذشته پیشرو افزایش سطح درآمد در میان باشگاه‌های ورزشی برتر اروپا بوده است. اف‌سی بارسلونا همچنان در مقام دوم قرار دارد و برای چهارمین سال متوالی اختصاص رتبه اول و دوم اسپانیایی‌ها در لیگ پولی را حفظ کرده است. از سوی دیگر شش باشگاه برتر این رده‌بندی برای پنجمین سال متوالی بدون تغییر باقی مانده‌اند. این عدم تغییر نشان می‌دهد این باشگاه‌ها بزرگ‌ترین پایگاه هواداران را دارند و بنابراین درآمدشان در بازارهای داخلی و بین‌المللی از این منظر قابل توجه است.
تمام 20 باشگاه برتر جدول لیگ پولی در یکی از پنج بازار بزرگ اروپایی قرار دارند: انگلیس (7 باشگاه)، ایتالیا (پنج باشگاه)، آلمان (چهار باشگاه)، اسپانیا (دو باشگاه) و فرانسه (دو باشگاه). در رتبه‌های بعد از20 این جدول اغلب جابه‌جایی‌ها و تغییرات را می‌توان به عملکرد نسبی باشگاه‌ها در رقابت‌های اروپایی نسبت داد. در رده‌بندی امسال یک ورودی جدید وجود دارد و باشگاه انگلیسی نیوکاسل یونایتد جایگزین باشگاه اسپانیایی والنسیا شده است.
پیشرفت واقعی
رئال مادرید برای حفظ رتبه خود در صدر فهرست لیگ پولی در فصل 2012-2011 میلادی 513 میلیون یورو درآمدزایی داشت که نسبت به فصل قبل 33 میلیون یورو (7 درصد) افزایش یافته است. به این ترتیب به نخستین باشگاهی (بدون توجه به رشته ورزشی) تبدیل می‌شود که در یک سال بیش از 500 میلیون یورو درآمد داشته است. رشد درآمد این باشگاه اسپانیایی خارق‌العاده بوده است. فصل 1997-1996 میلادی، نخستین فصلی بود که رده‌بندی لیگ پولی منتشر شد و درآمد رئال مادرید در آن زمان 85 میلیون یورو بود. این رقم یک ششم درآمدی بود که باشگاه در فصل 2012-2011 به دست آورد. در آن زمان این درآمد چنان کم بود که باشگاه حتی نتوانست جزو30 باشگاه برتر رده‌بندی قرار گیرد. اما طی 15سال درآمد باشگاه با نرخ رشد متوسط 13درصد حدود 428میلیون یورو افزایش یافته است.
بخش اعظم رشد درآمد قوهای سفید در این بازه زمانی تحت مدیریت فلورنتینو پرس از سال 2000 تا 2006 و 2009 تا زمان حاضر بود. پرس استراتژی خاصی را اجرا کرد که به رشد درآمد، به خصوص درآمد تجاری باشگاه منجر شد. البته این امر نشان‌دهنده پایگاه عظیم هواداران داخلی و بین‌المللی باشگاه نیز هست.
در حالی که بحث و مجادله در مورد آینده مدل پخش مسابقات لالیگا ادامه دارد و مدل کنونی فروش حقوق انفرادی که قطبی شدن توانایی تولید درآمد بین باشگاه‌های اسپانیایی را تشدید می‌کند، رئال مادرید هنوز هم از یک مدل درآمدزایی متوازن میان سه منبع کلیدی درآمد بهره می‌برد؛ به این صورت که 25 درصد کل درآمدها مربوط به بلیت‌فروشی روز مسابقه و حق میزبانی، 39 درصد پخش زنده مسابقات و 36 درصد هم مربوط به بخش تجاری است.
همچنین با توجه به نوسانات عملکرد باشگاه در زمین مسابقه، مدل درآمدزایی باشگاه نسبتاً قوی است. رئال مادرید با طرح گسترش برنابئو و استفاده از فرصت‌های موجود برای درآمدزایی تجاری بیشتر، احتمالاً جایگاه خود در رتبه‌بندی لیگ پولی را حفظ خواهد کرد و این روند حداقل در آینده نزدیک تداوم خواهد داشت.
شکوفایی صعودکنندگان جدید
در رده‌بندی امسال لیگ پولی، منچسترسیتی بیش از بقیه باشگاه‌ها خود را بالا کشیده و با گذر از پنج رده به مقام هفتم رسیده است. این نخستین بار است که منچسترسیتی جزو10 باشگاه برتر این لیگ قرار می‌گیرد. سرمایه‌گذاری صاحبان باشگاه که در ابوظبی اقامت دارند در بازی‌های باشگاهی، آنها را به سمت کسب نخستین عنوان لیگ برتر در2012-2011 سوق داد و البته باعث شد آنها برای نخستین مرتبه در لیگ قهرمانان اروپا حضور داشته باشند. این امر همراه با افزایش درآمد تجاری و پشتیبانی قدرتمند شرکای خاورمیانه‌ای باشگاه، موجب رشد 51 درصدی (78 میلیون پوند) درآمد باشگاه شد و به این ترتیب در فصل 12-2011 میلادی درآمد منچسترسیتی به231میلیون پوند (286میلیون یورو) رسید. با توجه به وضعیت مساعد کنونی منچسترسیتی، به نظر می‌رسد جایگاه این باشگاه در بین 10باشگاه برتر لیگ پولی تثبیت شده باشد. یوونتوس، بانوی پیر ایتالیا توانست با نتایج چشمگیر خود در زمین مسابقه در فصل 2012-2011 فاتح سری آ باشد و به یک رکورد دست‌نیافتنی برسد. علاوه بر این یووه در لیگ قهرمانان اروپا نیز حضور داشت. شالکه 04که موفق نشد
از حضور شگفت‌انگیز خود در نیمه‌نهایی لیگ قهرمانان بهره چندانی ببرد از بین 10تیم نخست رده‌بندی خارج شد. اینترمیلان نیز برای نخستین بار در دهه اخیر نتوانست خود را بین10تیم نخست لیگ پولی جای دهد. این باشگاه ایتالیایی همانند تعداد دیگری از باشگاه‌های هموطن خود نیازمند تکرار تجربه موفق یوونتوس در سرمایه‌گذاری در ورزشگاه خانگی خود و تجمیع درآمدهای روز بازی و منافع تجاری خود است. عملکرد شگفت‌انگیز بورسیا دورتموند در زمین مسابقه به این باشگاه توانایی حفظ تیم در رده‌های بالای لیگ پولی را داد و این تیم را در کنار منچسترسیتی و ناپولی جزو بیشترین صعودکنندگان در رده‌بندی قرار داد. دورتموند با پنج پله صعود خود را به رده یازدهم رساند که بهترین جایگاه این تیم از فصل 1998-1997 تاکنون است. دورتموند در فصل 2012-2011 برای دومین بار پیاپی فاتح بوندس لیگا شد و با دوبله کردن برد جام قهرمانی و لیگ توانست پس از بایرن مونیخ، عنوان دومین باشگاه پردرآمد لیگ آلمان را نیز به خود اختصاص دهد.
شکوفایی‌های جدید
بالا رفتن توان مالی و اثرگذاری بازارهای نوظهور، یک روند تازه در گسترده‌تر شدن اقتصاد جهانی و بازار ورزشی است. این در حالی است که تمام 20 باشگاه برتر رده‌بندی ما متعلق به پنج بازار بزرگ اروپایی هستند. باشگاه هلندی آژاکس و باشگاه گالاتاسرای ترکیه به ترتیب با درآمد 1/104 میلیون یورو و 1/95 میلیون یورو در بین باشگاه‌هایی قرار می‌گیرند که بلافاصله بعد از این 20 باشگاه برتر قرار می‌گیرند. باشگاه برزیلی کورینتیانس با درآمد 94 میلیون یورویی در بین باشگاه‌های غیراروپایی در بالاترین رده قرار دارد. این درآمد این باشگاه را که در مسابقات قهرمانی باشگاه‌های جهان نیز اول شده بود در رده‌های پس از 20 باشگاه برتر قرار داده است. اقتصاد در حال رشد برزیل به افزایش درآمدهای حاصل از پخش زنده و بالا رفتن درآمدهای تجاری باشگاه‌های برتر این کشور کمک کرده است. این عوامل در کنار سرمایه‌گذاری‌های برنامه‌ریزی‌شده و یا متعهدشده در دو کشور برزیل و روسیه به منظور میزبانی دو جام جهانی 2014 و 2018 به این معناست که باشگاه‌های این دو کشور به طور بالقوه بسترهای نیرومندی برای به چالش کشیدن
باشگاه‌های پرنفوذ و قدرتمند پنج لیگ برتر اروپایی دارند و از این رو در سال‌های آینده به نیمه پایین20 باشگاه برتر دنیا از نظر درآمد وارد خواهند شد.
تصویر کامل
در سال 2012 لیگ برتر اعلام کرد که برای یک دوره سه‌ساله از فصل 2014-2013، حق جدید پخش زنده داخلی به ارزش بیش از سه میلیارد یورو معامله می‌شود که افزایش 70درصدی نسبت به مقدار قبلی حق پخش است. احتمالاً مدیریت تازه پخش زنده داخلی و خارجی برای لیگ برتر انگلستان در یک دوره سه‌ساله بیش از پنج میلیارد یورو درآمدزایی خواهد کرد. این معامله جدید، باعث یک تغییر اساسی در توزیع حق پخش برای باشگاه‌های لیگ برتر خواهد بود که هر کدام از افزایش مازادی بین 20 تا 30 میلیون پوند برای هر فصل بهره‌مند خواهند شد. در نتیجه امکان دارد آن باشگاه‌های انگلیسی که در حال حاضر پایین‌تر از 20 باشگاه برتر درآمدی قرار دارند، در چند سال وارد این فهرست 20 تایی شوند و به بالای فهرست برسند. مطمئناً انگلستان انتظار دارد رکورد قبلی خودشان را با وارد کردن هشت باشگاه به فهرست 20 باشگاه برتر درآمدی دنیا بشکنند. اما معاملات جدید در مورد حق پخش تلویزیونی محدود به لیگ برتر انگلیس نیست. 
بوندس لیگای آلمان نیز اعلام کرده برای فصل 2014-2013 قرارداد جدیدی منعقد خواهد کرد. ارزش قراردادهای داخلی نسبت به وضعیت کنونی بیش از 50 درصد افزایش می‌یابد هرچند که این مقدار نسبت به درآمدهای حاصل از پخش برای باشگاه‌های برتر آلمانی بسیار کمتر از درآمد باشگاه‌های لیگ برتر انگلیس از پخش زنده مسابقات است. توانایی بالانشینان لیگ فوتبال داخلی برای پخش در سراسر فصل برای تهیه‌کنندگان تلویزیونی بسیار جذاب است. این تهیه‌کنندگان که حق پخش زنده مسابقات را می‌پردازند نقش چشمگیری در پایه‌ریزی رشد درآمدی ورزش داشته‌اند.
رشد جدا از هم
همان‌طور که باشگاه‌ها از رشد قابل توجه درآمدی بهره‌مند شده‌اند، تفاوت‌های بزرگی در سطح درآمد کسب‌شده بین باشگاه‌ها پدیدار شده است. حتی بین آن باشگاه‌هایی که در جایگاه بسیار بالای درآمدی قرار داشته‌اند. درحالی که20 باشگاه برتر در کسب درآمد در اروپا، بیش از یک‌چهارم کل درآمدهای بازار فوتبال اروپا را به خود اختصاص داده‌اند که نشانه‌ای از قطبی‌گرایی مالی ورزش است، بین همین20 باشگاه برتر نیز اختلاف درآمدی قابل توجهی وجود دارد. رئال مادرید تقریباً 200 میلیون یورو بیشتر از چلسی باشگاه رده پنجم لیگ پولی در سال 2012-2011 درآمد دارد. رئال همچنین دو برابر آث میلان رتبه هشتمی و نزدیک به چهار و نیم برابر (تقریباً بیش از 400 میلیون یورو) نیوکاسل رتبه بیستمی درآمد کسب می‌کند. اما نظام فروش حقوق پخش زنده مسابقات لالیگا در این تضاد مالی در اسپانیا نقش دارد به این صورت که دو غول اسپانیایی که رتبه‌های اول و دوم لیگ پولی ما را در اختیار دارند، تفاوت آشکاری در سطح درآمدهای روز بازی و درآمدهای تجاری تولیدشده توسط باشگاه‌های برتر و سایر باشگاه‌ها دارند. این نکته مورد تاکید بسیاری
از قراردادهای تجاری قرار گرفته که توسط باشگاه‌ها اعلام شده است. باشگاه منچستر یونایتد قرارداد هفت‌ساله تبلیغ روی پیراهن را با اسپانسر خود یعنی جنرال‌موتورز منعقد کرده که فقط در همان فصل اول قرارداد یعنی فصل 2015-2014 بیش از 70 میلیون دلار (54 میلیون یورو) نصیب این باشگاه خواهد کرد و پس از آن هر سال افزایش اندکی در این قرارداد لحاظ خواهد شد. منچستر یونایتد با این قرارداد، بارسلونا را پشت سرگذاشت که بر اساس قراردادی با شرکت سرمایه‌گذاری ورزشی قطر برای تبلیغ در هر فصل 30 میلیون یورو دریافت می‌کند. حتی تعدادی از همتایان این دو باشگاه به ارزش آنها به عنوان ملاک و معیار نگاه می‌کنند. ساختار جذب اسپانسر و درآمد حاصل از آن نیز در باشگاه‌های مختلف متفاوت است. ارزش این قراردادها برای بسیاری از باشگاه‌هایی که در نیمه انتهایی لیگ پولی قرار دارند اغلب یک‌رقمی و میلیون‌یورویی است. این توضیحات بر شکاف ایجادشده در توانایی ایجاد درآمد بین باشگاه‌های رده بالای لیگ پولی با بقیه باشگاه‌ها تاکید می‌کند و احتمالاً به این معناست که در آینده قابل پیش‌بینی این باشگاه‌ها همچنان در بین 10 باشگاه برتر درآمدزا در دنیا باقی خواهند
ماند.
رشد قابل تحمل
در حالی که لیگ پولی عملکرد درآمدی باشگاه‌ها را پوشش می‌دهد، تمرکز فزاینده‌ای در فوتبال اروپا روی دستیابی باشگاه‌ها به سطوح متناسب‌تری از نسبت هزینه به درآمد در حال شکل‌گیری است به ویژه اینکه در بازی مالی جوانمردانه اتحادیه فوتبال اروپا تناسب سطح هزینه با درآمد از الزامات است. اما آیا واقعاً ارقام مالی باشگاه‌ها در گزارش‌هایشان در پایانی سال مالی 2012 نشان‌دهنده تناسب هزینه و درآمد خواهد بود؟ همان چیزی که باشگاه‌های اتحادیه فوتبال اروپا باید برای حضور در رقابت‌های 2014- 2013 به آن عمل کنند.
دیدگاه تان را بنویسید