شکست کنترل

کاهش اخیر قیمت نفت، بر اقتصاد کشورهای بسیاری تاثیرگذار بود. جنگ قیمتی بین تولیدکنندگان آمریکایی نفت شیل و عربستان سعودی اما، یک بازنده بسیار بزرگ داشت. ونزوئلا که بیشترین ذخایر نفت جهان را در اختیار دارد، به دلیل ناکارآمدی سیستم اقتصادی و بی‌کفایتی دولت، به شدت از این کاهش قیمت‌ها آسیب دید تا حدی که مردم برای تهیه مواد اولیه غذایی و تجهیزات درمانی، با مشکل روبه‌رو شدند و وضعیتی شبیه به قحطی در کشور شکل گرفت. بارزترین نشانه این قحطی، صف‌های چند کیلومتری در پشت در فروشگاه‌ها بود که برای خرید هر نوع ماده غذایی ممکن تشکیل می‌شد و مردم گاه روزها در آن منتظر می‌ماندند.
حالا به نظر می‌رسد این وضعیت وارد دوران جدیدی شده است. دولت که تا اندکی قبل سعی می‌کرد کنترل قیمت‌ها را در دست داشته باشد، حالا تصمیم گرفته تا عرضه‌کنندگان را برای تعیین قیمت، خصوصاً در هر جایی که مرز مشترک با کشورهای همسایه دارند، آزاد بگذارد. نتیجه پر شدن نسبی قفسه‌های سوپرمارکت‌ها بوده است اما مردم ونزوئلا، همچنان گرسنه‌اند. این بار دلیل گرسنه ماندن مردم، نداشتن پول کافی برای خرید مواد غذایی موجود است. در واقع، قیمت‌ها تا حدی افزایش یافته است که اصلاً پرداخت آن در ذهن یک شهروند عادی ونزوئلا نمی‌گنجد. به عنوان مثال عادی‌ترین و عامه‌پسندترین غذای ونزوئلا، آرپا نام دارد که از ذرت خوراکی تهیه می‌شود. تا چند هفته گذشته، که قیمت‌ها تحت کنترل دولت قرار داشت هر نیم کیلوگرم ذرت، 190 بولیوار قیمت داشت. البته ماه‌ها بود که با این قیمت عملاً ذرتی برای خرید وجود نداشت، اما حالا می‌توان ذرت تولید خود ونزوئلا را با قیمت 975 بولیوار و ذرت وارداتی را با قیمت 1850 بولیوار از مغازه‌ها تهیه کرد. البته حتی با همین قیمت هم، نمی‌توان به خرید اطمینان کامل داشت، بازار سیاه دیگری با آزادسازی قیمت‌ها ایجاد شده است که در آن هر نیم کیلوگرم ذرت، با قیمت 3500 بولیوار در دسترس است. یک بطری شیر که با قیمت‌گذاری دولتی 350 بولیوار بود حالا در بعضی فروشگاه‌ها با قیمت 970 بولیوار عرضه می‌شود.
این قیمت‌ها در حالی است که یک دبیر دبیرستان فارغ‌التحصیل دانشگاه که در پایتخت ونزوئلا مشغول به کار است، ماهانه در حدود 90 هزار بولیوار حقوق دریافت می‌کند. کمبود در حدی است که خانواده‌هایی را که سابق بر این متوسط یا حتی بالاتر از متوسط هم محسوب می‌شدند به شدت تحت تاثیر قرار داده است. خانواده‌های ساکن محلات متوسط رو به بالای کاراکاس، معمولاً در یک سال گذشته موفق به تهیه گوشت، شیر و پنیر نشده‌اند. اینکه تا چه زمانی، دولت ونزوئلا می‌تواند با روند فعلی به کار خود ادامه دهد، سوالی است که برای پاسخ به آن فقط زمان لازم است.