تاریخ انتشار:
میزگرد هیات بازرگانی امارات با اعضای اتاق بازرگانی تهران پیرامون سرمایه‌گذاری‌های دو جانبه
تحریم‌ها درد مشترک ایران و امارات است
مذاکرات متعدد با مقامات بلندپایه ایرانی اعم از رئیس دفتر رئیس‌جمهور، رئیس کل بانک مرکزی، وزیر صنعت، معدن و تجارت و قائم‌مقام وزیر امور خارجه نشان داد که هیات اماراتی مصمم به نتیجه‌گیری از سفر اخیر خود به تهران است.
مذاکرات متعدد با مقامات بلندپایه ایرانی اعم از رئیس دفتر رئیس‌جمهور، رئیس کل بانک مرکزی، وزیر صنعت، معدن و تجارت و قائم‌مقام وزیر امور خارجه نشان داد که هیات اماراتی مصمم به نتیجه‌گیری از سفر اخیر خود به تهران است. هیاتی که با تمام توان اقتصادی خود به ایران آمده است تا در برابر پیشنهادهای رنگارنگ تجار اروپایی و آسیایی عرض اندام کند و خودی نشان دهد. این هیات به ریاست محمدثانی مرشد الرمیثی، رئیس اتاق بازرگانی امارات و با همراهی سیف محمد عبید الزعابی، سفیر این کشور در تهران، حُمید محمد بن سالم، دبیرکل اتاق بازرگانی و صنایع امارات و تنی چند از روسای اتاق‌های بازرگانی امارات در میزگردی با اعضای اتاق بازرگانی تهران به ریاست یحیی آل‌اسحاق و با حضور محمدرضا فیاض سفیر ایران در امارات و دیگر اعضای اتاق چون حمید حسینی، مسعود خوانساری و محمدرضا بختیاری شرکت کردند و به پرسش‌هایی پیرامون مشکلات تجار ایرانی در امارات، راه‌های برون‌رفت از شرایط فعلی و چشم‌انداز مناسبات دوجانبه تهران و ابوظبی پس از توقف اعمال تحریم‌ها پاسخ گفتند. این میزگرد که با سوالات اقتصادی آغاز شد در پایان با طرح موضوعات طنز فوتبالی الرمیثی
که عضو هیات مدیره باشگاه الجزیره امارات است با محمدرضا فیاض، سفیر ایران در ابوظبی و یکی به دوهای آنها در مورد وضعیت باشگاه‌های ایرانی و اماراتی خاتمه یافت. از دکتر حمیدرضا حیدری برای ترجمه عربی به فارسی این میزگرد سپاسگزاریم.
مناسبات اقتصادی ایران و امارات در سال‌های گذشته با کاهش قابل توجهی همراه بوده است. این نزول روابط تنها به دلیل اعمال تحریم‌ها بوده یا دلایل دیگری نیز در آن دخالت داشته است؟
محمدرضا فیاض: به‌رغم آنچه که شما از آن به عنوان تحریم یا محدودیت‌های اقتصادی ایران نام می‌برید مناسبات اقتصادی تهران و ابوظبی در سال جاری نزدیک به 16 میلیارد دلار است. این یعنی به‌رغم تحریم‌ها روابط ایران و امارات در چهار سال گذشته تعطیل نشده است. ما در سال 2010، 20 میلیارد دلار، در سال 2011، 23 میلیارد دلار، در سال 2012، 8/17 میلیارد دلار و در سال 2013، 7/15 میلیارد دلار با اماراتی‌ها مراوده تجاری داشتیم. درست است که مناسبات اقتصادی تهران و ابوظبی طی این سال‌ها نزول کرده است اما در این میان علاوه بر ایرانی‌ها، اماراتی‌ها هم متضرر شده‌اند. شیخ‌نشین‌های امارات طی سال‌های گذشته تلاش بسیاری در عدم تبعیت از روند تحریم‌ها انجام دادند و با تلاش‌های آنها بود که تحریم‌ها اثر قابل ملاحظه‌ای بر روابط دوجانبه ما نداشت. هنوز امارات بیشترین مراوده اقتصادی را با ایران دارد و هنوز یکی از شرکای اقتصادی اصلی ما محسوب می‌شود. این کشور با وجود عدم وسعت جغرافیایی کارهای بزرگی انجام می‌دهد و در اقتصاد جهانی نقش بی‌بدیلی دارد. اما متاسفانه با تجمیع قطعات پازل تحریمی ایران جبهه همکاری اماراتی‌ها هم
با ما اندکی تنگ‌تر شده و آنها را از مراودات مالی با ما محروم کرده است. همان‌طور که می‌دانید تجارت بدون دادوستد مالی مفهومی ندارد و ما بدون همکاری بین‌بانکی کاری از پیش نمی‌بریم. در حقیقت آنچه تاکنون صورت گرفته هم تحت تدابیر و ابتکاراتی بوده که در بخش بین‌بانکی با موفقیت‌هایی همراه شده است.
منظور من بیشتر متوجه برخوردهایی است که طی سال‌های اخیر با ایرانیان مقیم امارات صورت گرفته است. این موضوع در کاهش حضور تجار ایرانی در امارات و بالطبع افول مناسبات اقتصادی دوجانبه تاثیر نداشته است؟
فیاض: 13 ملیت مقیم امارات با تغییر قوانین مهاجرتی این کشور با مشکل مواجه شده‌اند. بنابراین برخوردها تنها با اتباع ایرانی نبوده است. علاوه بر این بیش از شش تا هفت ماه است که این شکل از برخوردها با اتباع خارجی مقیم امارات متوقف شده است و دیگر اینکه تعداد افرادی که بر اثر این تصمیم‌گیری مجبور به تغییر محل زندگی‌شان در امارات شده‌اند چندان زیاد نیست که بتواند در مناسبات تجاری دو کشور تاثیری داشته باشد.
سیف محمد عبید الزعابی: در حال حاضر بیش از 500 هزار ایرانی در امارات زندگی می‌کنند که از شیوه و شرایط زندگی خود راضی هستند. نباید این موضوع کوچک را به کل روابط تعمیم داد.
محمدثانی مرشد الرمیثی: این موانع همیشه بر سر راه بازرگانان وجود داشته است اما تلاش ما در امارات بر کاستن از موانعی است که تجارت خارجی ما را هدف قرار داده و احتمالاً آن را از مسیر اصلی خود منحرف کرده است.
پس عمده‌ترین دلایل کاهش مناسبات اقتصادی ایران و امارات تنها اعمال تحریم‌های سازمان ملل و اروپا و آمریکاست؟
فیاض: همین‌طور است. البته این موضوع تنها دربرگیرنده مناسبات ما با امارات نیست. وقتی کشوری در مکانیسم بین‌المللی تحریم‌ها قرار گرفت و از معاملات بانکی محروم شد دیگر فرقی نمی‌کند که کشور طرف قرارداد با شما کدام است. این قانون اگر در رابطه با تحریم‌های سازمان ملل باشد شامل حال تمامی کشورها می‌شود. هرچند که به اعتقاد ما این شکل از تحریم‌ها به هیچ وجه عادلانه نیست و به ناحق علیه ایران و اقتصاد ما اعمال شده است. اما در هر صورت ذکر این نکته ضروری است که اماراتی‌ها هم به دلیل ضرر و زیان‌هایی که از حیث اعمال تحریم‌ها متوجه شده‌اند خود تمایل فراوانی برای توقف آنها دارند و این شور و اشتیاق برای سفر به ایران و حضور در جمع تجار و بازرگانان ایرانی نیز از همین موضوع ناشی می‌شود.
عبید الزعابی: سفیر ایران در امارات نقش فعالی در نشست‌های تجار و بازرگانان اماراتی دارد و بیش از همه از تحولات صورت‌گرفته در این حوزه آگاه است. اینکه می‌گوید تجار اماراتی تمایل فراوانی به برچیده شدن تحریم‌ها دارند کاملاً درست است. دکتر فیاض خود بارها و بارها در نشست‌های مختلف اقتصادی امارات که پیرامون روابط دوجانبه تهران و ابوظبی برگزار شده است، شرکت کرده و از نزدیک با موانع و موضوعاتی که می‌تواند موجب کاهش مناسبات اقتصادی ما با شما شود، آشناست.
اما با وجود این هنوز تجار ما از مشکلات موجود در مراودات بانکی ایران و امارات ناراضی هستند.
عبید الزعابی: حوزه بانکی امارات بیشتر در حوزه عملیاتی بانک‌های خصوصی کشور ما قرار دارد و هیچ قدرتی نمی‌تواند آنها را مجبور به انجام کاری کند. این بانک‌ها تنها از قوانین حاکم بر نظام بین‌الملل پیروی می‌کنند که متاسفانه این نظام نیز بر اجرای روند تحریم‌ها با استناد به مصوبات سازمان ملل تاکید دارد. در امارات بانک‌های بزرگی وجود دارند اما تمامی آنها از برخورد کشورهای غربی با بانک فرانسوی که به همکاری با ایران می‌پرداخت، واهمه دارند. تنها این را بدانید که بانک‌های مرکزی دو کشور در حال انجام مذاکراتی برای خروج از وضعیت فعلی حوزه‌های بانکی هستند و امیدواریم با کمک خدا بتوانیم از این موانع هم عبور کنیم.
یحیی آل‌اسحاق: قطعاً مشکلات ما دیر یا زود حل خواهد شد، اما امیدواریم دوستان و همکاران قدیمی ما بیشتر و زودتر از سایر کشورها نسبت به بهبود روابط اقتصادی خود با ایران اقدام کنند. برخی از این مشکلات ناشی از مسائل و دیدگاه‌های سلیقه‌ای است، اما عزم دو دولت بر رفع این مشکلات و توسعه روابط دو کشور است و ما گمان می‌کنیم امارات نیز به دنبال توسعه روابط خود با ایران است و اگر در این مسیر صرفاً به جنبه‌های اقتصادی توجه کنیم در‌می‌یابیم که توسعه روابط به نفع هر دو طرف است.
اماراتی‌ها چقدر امیدوار هستند که پیش از پایان تحریم‌ها بتوانند در بازار ایران حضور داشته باشند؟
مرشد الرمیثی: الان میزان مبادلات ایران و امارات در مقایسه با سایر کشورها رقم و جایگاه قابل قبولی دارد اما به دلیل اعمال تحریم‌ها هنوز به مرتبه اصلی خود نرسیده است. البته من در کار اجرایی دخالتی ندارم اما به عنوان یک تاجر و بازرگان معتقدم که با اعمال توقف تحریم‌ها، قطعاً ما می‌توانیم حجم روابط اقتصادی‌مان را گسترش دهیم و آن را به بسیار بیشتر از رقم فعلی آن برسانیم.
آل‌اسحاق: من نیز همچون رئیس اتاق بازرگانی امارات معتقد به بهبود اوضاع هستم. رابطه امارات متحده عربی و ایران گرچه گاهی دچار نوسان شده اما هیچ‌گاه قطع نشده است. حتی در دوران دفاع مقدس نیز که من در وزارت بازرگانی مسوولیت داشتم برادران اماراتی در تامین نیازهای وارداتی ما و حفظ روابط تجاری خود با ایران کوشش داشتند و با ما همکاری کردند.
یعنی اماراتی‌ها خود به نوعی تلاش کرده‌اند تا تحریم‌های ایران با اثرات کمتری اعمال شود؟
آل‌اسحاق: شاید بتوان این برداشت را نیز داشت.
در ماه‌های اخیر هیات‌های فراوانی از کشورهای مختلف جهان به ایران آمدند و بر ازسرگیری مناسبات اقتصادی با ایران تاکید کردند. امارات در مقابل این کشورها چه گزینه‌ای را روی میز قرار می‌دهد؟ یعنی مشوق اقتصادی شما برای ازسرگیری مجدد روابط با ایران چیست. به هر حال شما نیز از جمله کشورهایی بودید که در رویارویی غرب با ایران در کنار اروپا و آمریکا قرار گرفتید؟
مرشد الرمیثی: روابط ایران و امارات ورای این داستان‌هاست. البته ما خوشحالیم که تجار کشورهای دیگر برای حضور در اقتصاد ایران ابراز تمایل کرده و بر از سرگیری مناسبات تجاری‌شان با شما تاکید دارند اما قطعاً حضور این کشورها هیچ تاثیری در مناسبات تجاری ایران و امارات ندارد چرا که تجار ایرانی از دیرباز در امارات فعال بوده‌اند و اماراتی‌ها نیز مایل به حضور در بازار ایران هستند. اینکه می‌گویید در مواجهه ایران و غرب ما در کنار اروپا و آمریکا بوده‌ایم را نیز نمی‌پذیریم چرا که قطعاً مناسبات 16 میلیارد‌دلاری دو کشور نشان می‌دهد که با وجود اعمال تحریم‌ها ما روابط اقتصادی‌مان با شما را قطع نکرده‌ایم. شما باید بدانید که بسیاری از افرادی که در قالب هیات تجاری امارات به ایران آمده‌اند از جمله تجار بزرگ کشور ما هستند و در واقع بازار جذاب ایران است که این افراد را به اینجا کشانده است. می‌دانید «تجارت خود ایجاد رابطه می‌کند». تعداد زیادی از افرادی که اینجا هستند از سرمایه‌گذاران بزرگ اماراتی هستند و در واقع تجارت آنها را به اینجا آورده است. تجارت در امارات رکن بی‌بدیلی در مراوده با دیگر کشورهاست. ما
در بحث‌های بازرگانی و تجاری خود بسیار موفق عمل کرده‌ایم و اگر به واسطه اعمال تحریم‌ها نبود مناسبات تجاری‌مان با تهران را به جایگاه بسیار بالاتری از وضعیت فعلی‌اش می‌رساندیم. خوشبختانه تجار ایرانی فعال در امارات نیز به واسطه سال‌ها فعالیت آشنایی کاملی به زمینه‌های سرمایه‌گذاری کشور ما دارند و می‌دانند باید در کدام بخش‌ها سرمایه‌گذاری کنند. در مورد تجار اماراتی که می‌خواهند در بازار ایران حضور داشته باشند نیز ما از اتاق بازرگانی تهران خواسته‌ایم زمینه‌های موردنظر را در مذاکرات فی‌مابین به ما معرفی کند. اما شما باید بدانید که همین حالا هم تجار ایرانی فعال در امارات با سود شش تا هشت‌درصدی سرمایه‌های خود مواجه هستند.
حالا اماراتی‌ها در چه زمینه‌هایی آماده سرمایه‌گذاری در ایران هستند و اینکه عمده مشکلات تجار ایرانی برای حضور در بازار کار و تجارت امارات چیست؟
عبید الزعابی: تمام کسانی که برای تجارت به تهران آمده‌اند همه از تجار بزرگ اماراتی هستند و در تمام زمینه‌های صنعتی، تجاری، خدماتی و حمل‌ونقل آماده همکاری با تجار ایرانی هستند. هیات اماراتی در سفر به ایران در مورد تمامی زمینه‌های همکاری به گفتوگو پرداختند و در دیدار با وزیر صنعت و رئیس کل بانک مرکزی و رئیس دفتر رئیس‌جمهور ایران نیز راه‌های ارتقای مناسبات دوجانبه را بررسی کردند. مطمئن هستم که این مذاکرات با ترسیم آینده روشنی از روابط به نتایج خوبی ختم می‌شود.
آل‌اسحاق: بر اساس برنامه پنج‌ساله توسعه، ایران آمادگی جذب 900 میلیارد دلار سرمایه خارجی در بخش نفت و سایر حوزه‌های اقتصادی را دارد که با توجه به مهیا شدن دسترسی به بازارهای 300 میلیون‌نفری از سوی ایران برای کشورهای سرمایه‌گذار این می‌تواند یک فرصت ایده‌آل باشد. ما می‌خواهیم در همکاری با برادران اماراتی خود از تمام ظرفیت‌ها برای افزایش حجم مبادلات تجاری دو کشور بهره بجوییم هر چند تاکنون ارزش مبادلات تجاری بین ایران و امارات به کمتر از 10 میلیارد دلار نرسیده است.
حمید حسینی: عمده مشکلاتی که تجار ایرانی در فعالیت با آن دست به گریبان هستند، عدم امکان جابه‌جایی پول در امارات و همچنین ناتوانی در به خدمت گرفتن کارگر ایرانی است. علاوه بر این مشکلاتی که از حیث دریافت ویزا برای تجار و بازرگانان ایرانی وجود دارد مزید بر علت شده است تا ما نتوانیم آن‌طور که باید و شاید در امارات حضور یابیم. این در حالی است که با وجود علقه‌های تاریخی تهران و ابوظبی تجار ایرانی به واسطه سهولت شرایط کار در ترکیه و عمان، ناچاراً به سوی این کشورها کشیده شده‌اند و به سرمایه‌گذاری در این دو کشور پرداخته‌اند. البته امیدواریم حضور هیات اماراتی در تهران فرصت مغتنمی را از حیث گشایش در امور تجار ایرانی فراهم آورد و در مراجعت اعضای این هیات به ابوظبی شاهد بهبود شرایط کار و سرمایه‌گذاری در امارات باشیم و بتوانیم مناسبات دوجانبه خود را به روال گذشته بازگردانیم. ما همین حالا موقعیت‌های بسیار خوبی برای سرمایه‌گذاری در کشورهای دیگر داریم اما به واسطه حضور سنتی خود در امارات ترجیح می‌دهیم که همچنان به همکاری با تجار این کشور ادامه دهیم و از کانال این کشور به مراوده با کشورهای جهان
بپردازیم.
مرشد الرمیثی: ابتدا باید به ذکر این نکته بپردازم که دیدار اخیر از ایران نوعی شناسایی ظرفیت‌های موجود برای سرمایه‌گذاری است. معتقدم که رفت‌وآمد هیات‌های تجاری بین دو کشور باید ادامه داشته باشد تا فعالان اقتصادی ایرانی و اماراتی در جریان کامل تغییر و تحولات قرار گیرند و از ظرفیت‌های ایجاد‌شده برای سرمایه‌گذاری و فعالیت مشترک آگاه شوند. اما در مورد دغدغه‌هایی که به آنها اشاره شد نیز باید بگویم بخشی از این مشکلات به واسطه اعمال تحریم‌ها و بخشی دیگر نیز به جهت تغییر قوانین مهاجرتی امارات است که علاوه بر تجار ایرانی برخی کشورهای دیگر را نیز در بر گرفته است. هیچ یک از این موارد هم به معنای مانع‌تراشی در مناسبات بازرگانی ایران و امارات نیست و حضور تمامی روسای اتاق‌های بازرگانی ما در تهران نشان می‌دهد که امارات عزم جدی برای افزایش روابط با ایران دارد. ما برای بهبود مناسبات‌مان با ایران و رفع موانع موجود شورایی را تحت عنوان«شورای عمل» در امارات تشکیل داده‌ایم که به بررسی شکایات و دغدغه‌های بازرگانان ایرانی می‌پردازد و از ایرانی‌ها هم می‌خواهیم با تشکیل شورایی این‌چنین به بررسی موانع
سرمایه‌گذاران اماراتی برای فعالیت در ایران بپردازند.
از تلاش برای بهبود مناسبات دوجانبه ایران و امارات گفتید، چه زمینه‌هایی برای این همکاری متصور است؟ یعنی تجار و بازرگانان دو کشور در چه موضوعاتی از امکان همکاری بیشتری برخوردارند؟
آل‌اسحاق: در شرایط کنونی حوزه حمل‌ونقل یکی از آماده‌ترین بسترها برای سرمایه‌گذاری است و در بودجه سال 1393 و همچنین برنامه پنجم، توسعه حمل‌ونقل به ویژه حمل‌ونقل ریلی از اولویت‌های برنامه توسعه دولت به شمار می‌رود. در این حوزه اتاق تهران برای ارائه اطلاعات از پروژه‌های کشور به تجار اماراتی آماده است و کمیسیون حمل‌ونقل اتاق تهران به ریاست مسعود خوانساری می‌تواند مشاور خوبی برای سرمایه‌گذاری تجار اماراتی باشد.
مسعود خوانساری: در کشور ایران سالانه 500 میلیون تن کالا جابه‌جا می‌شود و سرمایه‌گذاران اماراتی نه‌تنها در حوزه حمل‌ونقل ریلی که در بخش جاده‌ای و تامین ناوگان حمل‌ونقل ایران نیز می‌توانند فعال باشند. ایران دروازه هفت کشور محصور در خشکی است و تمامی این کشورها مثل آذربایجان، ترکمنستان، ارمنستان، تاجیکستان و... برای دسترسی به آب‌های آزاد تنها می‌توانند از مرزهای جنوبی ایران استفاده کنند و به اهداف خود دست یابند. این کشورها هم‌اکنون بسیاری از نیازهای خود را از امارات تامین می‌کنند و اگر تاکنون تجارت خود را جهش نداده‌اند به دلیل مشکلات موجود در حوزه حمل‌ونقل کالا بوده است که در این زمینه می‌توان سرمایه‌گذاری‌های مشترک سه‌جانبه‌ای میان ایران و امارات و کشورهای ثالث صورت داد. ما تجربه مشترکی بین ایران، آلمان و ازبکستان داشتیم که طی آن مسیری برای ارسال پنبه ازبکستان به اروپا ایجاد کردیم. در حال حاضر پنبه ازبکستان از طریق ناوگان به بندرعباس برده می‌شود و از آنجا با استفاده از سکوهایی که برای بارگیری و حمل این کالا ایجاد شده به اروپا صادر می‌شود. معتقدم امارات و ایران هم می‌توانند چنین
پروژه‌ای برای صادرات محصولات‌شان داشته باشند.
عبید الزعابی: پیشنهاد همکاری در حوزه حمل‌ونقل ریلی ایده بسیار خوبی است. با اشاره به گزارش‌های مثبتی که از طرف بازرگانان و فعالان اقتصادی بخش خصوصی به امیر امارات رسیده، ما آماده هستیم تا با مهیا شدن شرایط، همکاری‌های اقتصادی بسیار بیشتری با ایران داشته باشیم. البته 95 درصد از مشکلاتی که می‌توانست به عنوان سدی در افزایش مناسبات تجاری دوجانبه باشد، طی سال‌های اخیر حل و فصل شده است. ما در آینده نزدیک هم شاهد دستاوردهای سفر اخیر تجار اماراتی به ایران خواهیم بود. دستاوردهای این سفر بسیار شاخص و نشانه خوبی برای توسعه و تداوم روابط خواهد بود. هیات اماراتی پس از تهران به ارمنستان سفر می‌کند و قطعاً موضوعاتی که در رابطه با همکاری‌های سه‌جانبه ایران و امارات و کشوری ثالث مطرح شد در ایروان نیز مجدداً مطرح می‌شود. امارات روابط بسیار خوبی با کشورهای حاشیه دریای خزر و جمهوری‌های استقلال‌یافته اتحاد جماهیر شوروی سابق دارد و معتقدم پیشنهادات ایران در رابطه با حمل‌ونقل ریلی و جاده‌ای می‌تواند در دیدار با مقامات ارمنستان نیز مجدداً مورد ارزیابی قرار گیرد.
فیاض: قطعاً مسیر ایران برای طرف اماراتی بسیار منطقی و سودده است. همین حالا هم شما با ارمنستان و کشورهای حاشیه دریای خزر از طریق ایران ارتباط دارید (با خنده) البته امارات می‌تواند از مسیرهای دیگری چون فرانسه نیز برای ارتباط با ارمنستان استفاده کند اما قطعاً سودده نیست. وقتی دوستان اماراتی ما بنا دارند روابط‌شان با تجار ارمنستانی را بسط و گسترش دهند ما با این دو کشور در یک خط قرار می‌گیریم. برای تجارت با ارمنستان باید از ایران عبور کرد بنابراین پیشنهاد مشخص من این است که موضوعات مطرح‌شده را با هم ادغام کنیم و سرفصلی با عنوان همکاری‌های سه‌جانبه تعریف کنیم و به این ترتیب در تولید، حمل‌ونقل و موارد دیگر یک خط سه‌جانبه راه‌اندازی کنیم که به صورت مستمر فعال باشد.
مرشد الرمیثی: من با این ایده 100 درصد موافق هستم و با توجه به اینکه ما با کشورهای حاشیه شمالی دریای خزر و کشورهایی چون ارمنستان و آذربایجان مرز خاکی و آبی نداریم، مایلیم که از طریق ایران و مسیر ترانزیتی کشور شما به مراوده اقتصادی با این کشورها بپردازیم و همین موضوع خود می‌تواند دلیل دیگری برای تحکیم مناسبات دوجانبه ما با شما باشد.
آل‌اسحاق: دیدگاه‌های تجار و بازرگانان اماراتی و همین‌طور مقامات این کشور که پیش از این ابراز شده است، نشان می‌دهد ابوظبی و دیگر شیخ‌نشین‌های این کشور برای افزایش مناسبات تجاری و اقتصادی با ایران اهتمام جدی دارند، بر همین اساس پیشنهاد می‌کنم کمیته‌ای متشکل از نمایندگان دو طرف برای پیگیری و حل مشکلات بازرگانان ایرانی و اماراتی ایجاد شود. ما معتقدیم در راه تجارت بین دو کشور موانع و مشکلاتی وجود دارد که گاه موجب ایجاد اختلال در کار فعالان اقتصادی می‌شود که این کمیته می‌تواند در مواقع لازم امکان ارتباط فوری میان طرفین را فراهم کرده و اقدام به حل مشکل بازرگانان دو طرف کند. خوشبختانه هم‌اکنون عزم تجار ایرانی و اماراتی برای توسعه روابط جزم شده و باید توجه بیشتری به موانع و مشکلات موجود داشته باشیم و کمک کنیم تا مشکلات بازرگانان اماراتی در ایران و همچنین مشکلات فعالان اقتصادی ایرانی در امارات با همفکری و مشورت حل شود. ما در اتاق تهران علاء میرمحمدصادقی، سیدحمید حسینی، مسعود خوانساری و محمدرضا بختیاری را به عنوان نمایندگان خود در این کمیته دوجانبه معرفی می‌کنیم و از طرف اماراتی نیز
می‌خواهیم نمایندگان خود را معرفی کند.
مرشد الرمیثی: ما مشکلی برای تشکیل این شورا یا کمیته نداریم و می‌توانیم این موضوع را همین حالا با روسای اتاق‌های بازرگانی دوبی و ابوظبی که در این نشست حضور دارند مطرح کنیم و با توجه به اینکه تجار ایرانی بیش از دیگر شیخ‌نشین‌ها در این امارات فعال هستند گمان می‌کنم دغدغه‌های آنها (تجار ایرانی) قابل حل و فصل شدن باشد.
فیاض: این پیشنهاد را می‌توان از زاویه‌ای دیگری نیز مطرح کرد و خواستار آن شد که اتاق‌های بازرگانی تهران و امارات، هر کدام میز امارات و میز ایران داشته باشند تا اگر یک فعال اقتصادی به مشکلی برخورد کرد، بداند که باید به کجا مراجعه کند. ما باید در اتاق تهران و اتاق امارات (ابوظبی یا دوبی) بخش‌هایی را برای پیگیری مشکلات تجار دو کشور اختصاص دهیم. می‌توان پیش‌بینی کرد در اثنای کار ما با خیل عظیمی از مراجعان مواجه شویم اما به تدریج با حل شدن مشکلات از تعداد این افراد نیز کاسته می‌شود و طبیعی است که تجار با فهم مشترکی که از مشکلات یکدیگر دارند بهتر می‌توانند به دغدغه‌های یکدیگر رسیدگی کنند. یعنی کمیته مشترک دوجانبه در امارات را تجار اماراتی و در ایران اعضای اتاق‌های بازرگانی مدیریت کنند تا اگر تاجر و بازرگانی از حیث اجرای قوانین یا موضوعات دیگر با مشکلی برخورد کرد بداند که دغدغه‌اش از سوی افرادی رسیدگی می‌شود که خود به نوعی با این درد آشنا هستند و فهم مشترکی از آن دارند.
مرشد الرمیثی: همان‌طور که گفتم ما مشکلی با راه‌اندازی این شورا نداریم و از راه‌اندازی آن نیز استقبال می‌کنیم. منتها در حال حاضر شورایی در امارات مشغول فعالیت است که به طور اخص به مشکلات تجار ایرانی رسیدگی می‌کند. هر تاجر ایرانی که در امارات دچار مشکل شود می‌تواند به این شورا مراجعه و مشکل خود را مطرح کند. ما نه‌تنها برای ایران بلکه برای تمامی کشورهایی که در سطحی گسترده با آنها به داد و ستد اقتصادی می‌پردازیم نیز شوراهایی را راه‌اندازی کرده‌ایم که نام هر کدام با دیگری متفاوت است. در مورد ایران که این شورا با نام «شورای عمل» به فعالیت می‌پردازد باید بگوییم تاکنون درخواست‌های متعددی در زمینه‌های همکاری دوجانبه ایران و امارات یا زمینه‌های سرمایه‌گذاری به این شورا رسیده است که برخی حل و فصل شده و برخی دیگر در نوبت رسیدگی قرار دارد. اما بدانید که قطعاً با توجه به اهتمامی که هم‌اکنون در اتاق‌های بازرگانی ایران و امارات و دولت‌های متبوع ما برای گسترش روابط و مناسبات اقتصادی وجود دارد هیچ درخواستی بی‌پاسخ نمی‌ماند و ما به طور حتم به تمامی درخواست‌ها رسیدگی می‌کنیم.
حمید بن سالم: من 20 سال است که در این هیات‌های تجاری حضور دارم و به ایران می‌آیم. در امارات نیز میزبان هیات‌های ایرانی بوده‌ام. اما هیچ‌گاه شاهد چنین عطشی برای همکاری از سوی دو طرف نبوده‌ام چرا که در دو ساعت گذشته که در این میزگرد حضور داشتم شاهد این بودم که تجار اماراتی و ایرانی به شدت مشغول گفتوگو و مذاکره هستند و به گشایش راه‌های مختلف برای بسط و گسترش همکاری‌های تجاری می‌اندیشند. بر همین اساس از مسوولان اتاق تهران می‌خواهم تا در صورت بروز مشکل برای بازرگانان ایرانی، وضعیت را به طور مشخص برای اتاق‌های بازرگانی در امارات تشریح کنند تا بلافاصله نسبت به حل مشکلات موجود اقدام شود. ما می‌خواهیم که موانع موردنظر سریعاً برچیده شود و تجار ایرانی و اماراتی در رابطه با ترسیم افقی جدید از مناسبات دوجانبه وارد گفتوگو و مذاکره شوند. معتقدم ما تا دستیابی به تمامی اهداف تجاری خود راه درازی در پیش رو داریم و خوشحالم که علاوه بر ما، شما (تجار ایرانی) نیز با بی‌صبری منتظر توقف تحریم‌ها و آغاز فرآیندی جدید در روابط هستید.
فیاض: خوشبختانه این میزگرد موجب شد با طرح سوال‌های دقیق و موشکافانه طرفین با دغدغه‌های یکدیگر نسبت به امکان‌سنجی راه‌های افزایش مناسبات تجاری و اقتصادی آشنا و از نیات هم برای برطرف شدن مشکلات فعلی آگاه شوند. اینکه ما بدانیم تجار اماراتی نیز همسان و هم‌اندازه با تجار ایرانی برای بهبود روابط و مناسبات اقتصادی تلاش می‌کنند خود موجب دلگرمی است. البته من به واسطه حضور در امارات از نزدیک با این تلاش‌ها آشنا بودم اما خب برای تجار ایرانی که شاید پس از سال‌ها شاهد حضور هیاتی با این تعداد از امارات هستند گفتوگو و مذاکراتی با این حجم و وسعت و البته تا این اندازه حمایت‌گرایانه مایه خشنودی است.
اگر قرار بر ذکر بخشی از مشکلات تجار ایرانی در امارات باشد، فکر می‌کنید مهم‌ترین نکاتی که می‌توان به آنها اشاره کرد شامل چه مواردی باشد؟
حسینی: آقای الزعابی اشاره کردند که 95 درصد از مشکلات طی سال‌های اخیر حل و فصل شده است اما من تاجری هستم که در 20 سال گذشته با امارات همکاری‌های بازرگانی داشته‌ام و هنوز هم می‌گویم که هیچ امنیتی در این روابط وجود ندارد. پیش از این نیز اشاره کردم که تجار ایرانی در امارات امنیت کاری کامل ندارند. همواره ویزا و اقامت برای آنان مساله‌ساز بوده است، نمی‌توانند کارمند ایرانی داشته باشند. برای نقل‌وانتقال پول با حساب خودشان دچار مشکل هستند. من همین امروز برای یک شرکت دولتی اماراتی کالا ارسال کرده‌ام اما این شرکت از ما خواسته برای امضای قرارداد یک شرکت ثالث غیر‌ایرانی را معرفی کنیم. همچنین بانک‌های اماراتی برای تمامی تراکنش‌های بانکی ریز و درشت از تاجران ایرانی اسناد می‌خواهند و این مجموعه عوامل، بازرگانی و تجارت با امارات را به کاری سخت، پرهزینه و با ریسک بالا تبدیل کرده است. این در حالی است که بازرگانان ایرانی انتظار دارند بانک مرکزی امارات و دولت این کشور در پی تسهیل این موارد باشد تا ما با فراغ بال بیشتری به دادوستد با امارات بپردازیم و مدام دغدغه تجارت با شما را نداشته باشیم. ما از
اعضای اتاق بازرگانی امارات می‌خواهیم در گفتوگو و مذاکره با مقامات کشورشان مشکلات ما را مطرح کنند تا ما دیگر علاوه بر موضوع کلی تحریم‌ها مشکل دیگری از حیث مواردی چون مسائل بانکی نداشته باشیم.
عبید الزعابی: از چند ماه قبل که من هدایت سفارتخانه امارات در ایران را برعهده گرفته‌ام بر تعداد ویزاهای توریستی و تجاری اعطا‌شده به شهروندان ایرانی افزوده شده است. در حال حاضر 68 پرواز هر هفته از ایران به امارات انجام می‌شود و جالب اینکه تمام این پروازها پر است و صندلی خالی ندارد. این یعنی اولویت ایرانیان برای سفر امارات است. البته من مشکلات تجار ایرانی در امارات را رد نمی‌کنم اما باید بدانید که بازرگانان ایرانی نسبت به همتایان خارجی خود در امارات شرایط بهتری دارند. علاوه بر این اغلب بانک‌های فعال در امارات متحده عربی مربوط به بخش خصوصی هستند و بانک مرکزی نمی‌تواند به آنها در مورد مراودات‌شان تکلیف کند. مشکلاتی در مورد روابط بانکی وجود دارد که باید گام‌به‌گام حل شود. بانک‌های خصوصی اماراتی هم دچار مشکلات و محدودیت‌هایی شده‌اند که ناخواسته باید سخت بگیرند. با این همه ما خوش‌بین هستیم که در آینده نزدیک این مشکلات برطرف شود. ما علاقه داریم شرایط به‌گونه‌ای پیش برود که شهروندان ایرانی و اماراتی در هر دو کشور تنها با همراه داشتن یک کارت اعتباری بتوانند تمام کارهای خود را انجام دهند.
ما برای همین خدماتی که به تجار و شهروندان ایرانی می‌دهیم برای خود دشمن‌تراشی کرده‌ایم. شما می‌دانید که روابط بانک‌های اروپایی و آمریکایی با امارات پس از مراوده با ایران بسیار تیره و تار شده است.
مرشد الرمیثی: شرایط تحمیل‌شده بر بانک‌ها و شرکت‌های خصوصی باعث شد بازرگانان ایرانی دچار مشکل و زیان شوند و البته این زیان به شرکت‌های اماراتی نیز وارد شد. در سال‌های گذشته به همان اندازه که بازرگانان ایرانی دچار ضرر شده‌اند، امارات نیز دچار زیان شده است. اینکه ما نتوانستیم به همکاری‌های تجاری خود با ایران ادامه دهیم قطعاً برای ما نیز ناخوشایند بود اما به ناچار باید تن به اجرای تحریم‌های جهانی می‌دادیم.
عبید الزعابی: در رابطه با مشکلات بانکی سفیر ایران در عمق داستان و ماجرا هستند. آقای فیاض در تمام شوراها، کمیته‌ها و جلساتی که در رابطه با مناسبات دوجانبه تهران و ابوظبی برگزار می‌شود، شرکت دارند و می‌دانند که ما امیدواریم در کوتاه‌ترین زمان ممکن به حل و فصل مشکلات موجود بپردازیم. هر چند که حل مشکلاتی از این دست موضوعی زمان‌بر است اما گمان می‌کنیم که در آینده نزدیک امکان حل بخشی از آنها وجود داشته باشد. البته هم‌اکنون حجم بالایی از مبادلات بانکی میان ایران و امارات صورت می‌گیرد و باید به این موضوع هم اشاره کنم که برخی از بانک‌های اماراتی به جهت مشکلاتی که از باب اعمال تحریم‌ها به وجود آمد دچار زیان‌هایی شده‌اند. هرچند که به اعتقاد ما اتباع ایرانی به نسبت اتباع کشورهای دیگر کمترین مشکل را برای امارات ایجاد کرده‌اند و بر همین اساس نیز معتقدیم با وجود تمامی سختی‌ها و مرارت‌ها حالا باید به انعقاد قراردادهای بزرگ و فصلی نوین در روابط اندیشید. ما افق‌های روشنی در پیش رو داریم و به فرداهای پس از توقف تحریم‌ها می‌اندیشیم.
مرشد الرمیثی: زیان تجار ایرانی در امارات ما را نیز درگیر خود می‌کند. هر اندازه این تجار با ضرر مواجه شوند ما نیز آسیب می‌بینیم و اقتصاد ما نیز با چالش مواجه می‌شود. می‌خواهم بگویم که درد تجار ایرانی درد ما نیز هست. ما هم با درک دغدغه‌های شما خواهان بهبود اوضاع و رسیدن به جایگاهی به مراتب بالاتر از مناسبات فعلی‌مان هستیم. ما درد مشترک با تجار ایرانی را فریاد کرده‌ایم و امیدواریم با دستیابی ایران و 1+5 به توافق جامع هسته‌ای شاهد بهبود اوضاع و افزایش همکاری‌های اقتصادی دو کشور در سایه تعاملات جهانی باشیم.
دیدگاه تان را بنویسید