گام جهانی ایران در تجارت

فدراسیون اتاق‌های بازرگانی جهانی (WCF) یک سازمان بین‌المللی است که در کنار اتاق بازرگانی بین‌المللی شکل گرفته است و به نوعی مکمل آن به شمار می‌رود. البته اتاق بازرگانی بین‌المللی بیشتر به بیان نظرات تشکل‌های بخش خصوصی در خصوص مسائل مهم جهانی می‌پردازد. این در شرایطی است که فدراسیون اتاق‌های بازرگانی (WCF) به اتاق‌های عضو خود کمک می‌کند تا فعال‌تر، خلاق‌تر و قوی‌تر عمل کنند. این فدراسیون یک نهاد غیردولتی، غیرسیاسی است و از میان اتاق‌های بازرگانی موفق مسوولان خود را انتخاب می‌کند. در حقیقت این مرکز یک نهاد برای گفت‌وگو میان اتاق‌های بازرگانی برای تقویت ارتباط آنها و طبیعتاً تقویت قدرت اتاق‌ها در عرصه جهانی است. در مجموع این دو نهاد، نقش مهمی در زمینه تسریع و تسهیل مراودات تجاری در سطح بین‌المللی، از طریق تلاش در استانداردسازی سیاست‌ها و مقررات بانکداری بین‌المللی مانند اعتبارات اسنادی، ضمانتنامه‌ها و... ایفا کرده‌اند.

گفتنی است که نزدیک به ۱۲ هزار اتاق بازرگانی از کشورهای سراسر جهان عضو این سازمان هستند. فدراسیون اتاق‌های بازرگانی جهانی ارکانی دارد که شورای عمومی آن را اداره می‌کند. همچنین در راس این سازمان هیات مدیره و هیات اجرایی قرار دارد. شورای عمومی هر سه سال یک‌بار انتخاب می‌شود و وظیفه‌اش سیاستگذاری برای اتاق‌های بازرگانی جهان است و از اهداف اصلی این نهاد مهم بین‌المللی، افزایش رقابت در شرایط اقتصاد آزاد در جهان است.

به عبارت دیگر، فدراسیون اتاق‌های بازرگانی جهان (WCF)، تنها سازمانی در سطح جهان است که چندین هزار اتاق بازرگانی از سراسر جهان را به هم وصل می‌کند. یکی از کارکردهای این نهاد مهم بازرگانی که یک نهاد غیردولتی به شمار می‌رود، این است که کشورهای مختلف جهان را به هم وصل می‌کند و تلاش می‌کند اتاق‌های بازرگانی در جریان تجربیات، ابتکارات و خلاقیت‌های یکدیگر قرار بگیرند.

همگرایی فکری بین اتاق‌های بازرگانی

نکته مهمی که در ارتباط با فدراسیون اتاق‌های بازرگانی جهانی وجود دارد، الزام به حضور بخش خصوصی در جلسات این نهاد است. در حقیقت این تشکل به این سبب که قرار است با نهادهای دولت‌محور مانند سازمان تجارت جهانی، بانک جهانی و نهادهای دیگری که ماهیتی بین‌دولتی دارند به تبادل‌نظر و گفت‌وگو بپردازد، تنها اعضای بخش خصوصی را به کار می‌گمارد. از طرفی باید در نظر داشت که سالانه پروژه‌های مشترک زیادی میان فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و سازمان ملل و بانک جهانی برگزار می‌شود. این نهاد در سال 1961 ایجاد شده است که در کنار شبکه اتاق‌های بازرگانی دو رکن مهم در اتاق بازرگانی بین‌المللی به شمار می‌روند. به‌طوری که بسیاری از ارتباطات میان اتاق‌های بازرگانی را این دو هدایت می‌کنند.

از طرفی، فدراسیون اتاق‌های بازرگانی جهان در واقع سازمان مناسبی است که بخش خصوصی را در مواجهه با مشکلات و چالش‌هایی که با آن روبه‌رو است، یاری می‌دهد و به جهانی‌تر شدن اقتصاد کشورها می‌اندیشد. این در حالی است که بخش اعظمی از اقتصاد در کشور ما هنوز در دست دولت است. از این‌رو باید به سمت تقویت بخش‌ خصوصی سوق پیدا کرد و در این بین اتاق بازرگانی بین‌المللی و فدراسیون اتاق‌های بازرگانی جهانی که از نمادهای اداره اقتصاد جهانی از سوی بخش‌ خصوصی است، می‌توانند بسیار تاثیرگذار باشند. به‌طور کلی باید گفت کارکرد اصلی فدراسیون اتاق‌های بازرگانی جهانی (WCF)، ایجاد همگرایی بین اتاق‌های سراسر جهان برای همفکری جهت بهبود تجارت جهانی، بهبود کسب‌وکار در محیط بین‌المللی، بهتر شدن فعالیت‌های تجاری و اقتصادی بین کشورها در سطح دنیاست. برای همین موضوعات نیاز به همفکری و سیاستگذاری وجود دارد که این کار از سوی شورای عمومی فدراسیون انجام می‌شود. این برای دومین بار است که ایران پس از انقلاب اسلامی در این شورا حضور می‌یاید. یک‌بار در سال ۲۰۱۱ با نمایندگی محمد نهاوندیان حضور داشتیم. یک‌بار هم که اخیراً پدرام سلطانی نایب‌رئیس اتاق بازرگانی ایران موفق شدند با کسب آرای لازم در این نهاد مهم جهانی حضور یابند. البته همه اتاق‌های بازرگانی در سراسر دنیا تلاش می‌کنند تا به این نهاد بین‌المللی راه یابند و صاحب کرسی در این فدراسیون شوند. از این‌رو، حضور دوباره ایران در نهادهای بازرگانی بین‌المللی پشتوانه محکمی برای توسعه تجارت کشور خواهد بود. بر همین اساس، حضور نماینده ایرانی در شورای عمومی فدراسیون اتاق‌های بازرگانی جهان (WCF) را باید به فال نیک گرفت. در واقع با این انتخاب بخش خصوصی ایران نماینده‌ای در یک نهاد جهانی خواهد داشت که می‌تواند مسائل و مشکلاتش را از این طریق به کشورهای مختلف در سراسر جهان برساند. همچنین در زمان تصمیم‌گیری‌ها درباره موضوعات مهم به‌خصوص اقتصادی نقش موثری داشته باشد. زیرا اگر در سال‌های تحریم ما نماینده‌ای در نهادهای مهم بین‌المللی داشتیم، بخش خصوصی ایران می‌توانست از طریق اتاق بین‌الملل مشکلات خود را به گوش دیگر کشورها برساند و نماینده اتاق بین‌الملل می‌توانست به موضوع ورود و اعلام کند که نباید بحث‌های سیاسی با اقتصادی مخلوط شود. اما شرایط این‌گونه نبود و برای همین بخش خصوصی فرصتی برای بازگویی مسائل و مشکلات خود نداشت. اما اکنون که بخش خصوصی ایران در این نهاد مهم صاحب کرسی شده می‌تواند در راستای منافع بخش خصوصی گام‌های موثری را بردارد. البته به شرط اینکه از فرصت به وجود آمده بهره لازم را ببرد. در واقع حضور در این نهاد برای ما به مثابه یک بلندگو خواهد بود تا بتوانیم خواسته‌های خود را از این طریق به گوش کشورهای دیگر برسانیم.

مزایای «WCF» برای ایران

از دیگر مزایایی که این حضور می‌تواند برای بخش خصوصی کشورمان به همراه داشته باشد، این است که می‌توانیم در جریان تصمیماتی که در فدراسیون شورای عمومی فدراسیون اتاق‌های بازرگانی جهان اتخاذ می‌شود، به‌طور مستقیم قرار بگیریم و آنها را اعمال کنیم. به‌طور مثال همواره بیش از این از طریق کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC)، در جریان تصمیمات و مصوبات این شورا در زمینه قوانین مربوط به حوزه‌های مختلف بانکی، حقوق گمرگی، حمل‌ونقل و... قرار می‌گرفتیم، حال با حضور یک نماینده از کشورمان در این شورا، بخش خصوصی، سریع‌تر در جریان تصمیمات این شورا قرار خواهد گرفت.

از فعالیت‌های دیگری که از سوی فدراسیون اتاق‌های بازرگانی جهانی صورت می‌گیرد می‌توان به مواردی چون «تقویت ارتباطات بین‌المللی و کارنه ATA یعنی فراهم کردن ورود و خروج کالا و محصولات از یک کشور به کشور دیگر به‌طور موقت و بدون الزام به پرداخت حقوق و عوارض گمرکی و مالیات»، «گواهی مبدأ»، «ارتباط با بانک جهانی و برنامه توسعه سازمان ملل و بانک‌های منطقه‌ای» اشاره کرد.

در مجموع باید گفت قطعاً حضور یک نماینده از کشورمان در چنین سازمانی، امکان رایزنی و هم‌اندیشی برای رفع موانع توسعه تعاملات جهانی و مراودات اقتصادی و تجاری را در سطح جهانی فراهم خواهد کرد. به‌طوری که نمایندگان حاضر در این شورا می‌توانند نتیجه این تعاملات در سطح جهانی را به دولت‌های متبوع خود، انتقال دهند. به عبارت دیگر، نمایندگان بخش خصوصی کشورها در جریان فعالیت و برنامه‌های سایر کشورها در جلسات این شورا، قرار می‌گیرند و با ارائه و انتقال آنها، دولت‌ها را ترغیب می‌کنند تا روندهای تجاری خود را اصلاح کنند یا تغییر دهند که این امر می‌تواند در نهایت به تسهیل تجارت و مراودات اقتصادی در زنجیره جهانی بینجامد. اهمیت این سازمان در حدی است که بسیاری از فعالان اقتصادی از آن به عنوان بزرگ‌ترین تشکل خصوصی یاد می‌کنند که تاثیر‌گذاری بالایی بر روند تصمیم‌گیری‌‌‌های بخش خصوصی کشورها خواهد گذاشت. در نهایت امیدواریم که با استفاده از ظرفیت‌های اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور و نهادهای مربوط به بخش خصوصی از فرصت حضور در WCF بهترین استفاده را ببریم. یعنی در واقع باید سعی کنیم در فدراسیون جهانی اتاق‌های بازرگانی، حضور فعالانه و خلاقانه‌ای داشته باشیم چراکه این حضور می‌تواند برای ارتقای جایگاه بخش خصوصی در جامعه جهانی تاثیر بسزایی داشته باشد. البته نباید تنها به حضور نماینده در این شورا اکتفا کرد. زیرا قطعاً در داخل کشور نیز ما به یکسری برنامه‌ریزی‌ها نیاز داریم و باید از سوی دولت بسترها و اقدامات لازم برای حضور بیشتر بخش خصوصی در اقتصاد و تجارت کشور فراهم شود.