تاریخ انتشار:
ایرانی‌ها چه کشورهایی را برای مهاجرت انتخاب می‌کنند؟
به کجا چنین شتابان؟
در فاصله کوتاهی از هم، دو قایق که سرنشینانی اغلب جوان و جویای فرصت و آرزومند شانس داشتند در آب‌های خروشان جنوب غربی آسیا هرگز نتوانستند به مقصد برسند و در پهنه اقیانوس تعدادی از مسافران را با خود به عمق دریا بردند. افرادی که با نشستن در قایق‌های غیراستاندارد و کم‌ظرفیت جان خود را به دست قاچاقچیان انسان سپرده بودند تا به مقصدی برسند که آن را کعبه آمال خود می‌دانستند.
در فاصله کوتاهی از هم، دو قایق که سرنشینانی اغلب جوان و جویای فرصت و آرزومند شانس داشتند در آب‌های خروشان جنوب غربی آسیا هرگز نتوانستند به مقصد برسند و در پهنه اقیانوس تعدادی از مسافران را با خود به عمق دریا بردند. افرادی که با نشستن در قایق‌های غیراستاندارد و کم‌ظرفیت جان خود را به دست قاچاقچیان انسان سپرده بودند تا به مقصدی برسند که آن را کعبه آمال خود می‌دانستند. ابتدا قایقی که حامل نزدیک به100پناهجو بود در نزدیکی جزیره کریسمس دچار حادثه و غرق شد. اگرچه نیروهای امدادی به کمک آنها شتافتند و توانستند بیشتر این پناهجویان را از مرگ نجات دهند اما حداقل هشت نفر که در بین آنها پناهجوی ایرانی نیز وجود داشته، غرق شدند. حادثه دوم در کمتر از یک هفته و البته در ابعاد وسیع‌تری رخ داد و این بار قایقی که حداقل170نفر و به گفته‌ای نزدیک به 200 پناهجو از کشورهای ایران، افغانستان، عراق و سریلانکا را در خود جای داده بود در آب‌های اقیانوس هند با گرفتار شدن در توفان دچار مشکل شد. در این حال یکی از پناهجویان با استفاده از تلفن ماهواره‌ای خود درخواست کمک کرده بود. اگرچه آمار دقیق سرنشینان قایق و در نتیجه آمار دقیق نجات‌یافتگان
و کشته‌شدگان به دست نیامد اما در این حادثه حداقل 15نفر که شش کودک نیز در میان آنها بودند، غرق شدند. این دو حادثه یادآور حادثه دلخراش برخورد قایق حامل پناهجویان با یک صخره در نزدیکی جزیره کریسمس در دو سال قبل بود. حادثه‌ای که به نظر می‌رسید انتشار تصاویر آن کمی از عطش مهاجرت‌های غیرقانونی به استرالیا را کاهش دهد. در آن حادثه قایق در نزدیکی سواحل جزیره کریسمس در حالی که دریا به شدت توفانی بود با صخره‌ای برخورد کرد و متلاشی شد. مردم محلی اگر چه برای پناهجویان شناور در آب جلیقه نجات پرتاب می‌کردند اما شدت باد جلیقه‌ها را به ساحل و به نزد صاحبان‌شان بازمی‌گرداند. نیروهای امدادی استرالیا در آن حادثه موفق شدند 44 نفر را نجات دهند، در حالی که قایق نزدیک به 100پناهجو را حمل می‌کرد. با این همه همچنان استرالیا برای بسیاری از مهاجران مقصدی رویایی است. در این سال‌ها صدها قایق نیز توانسته‌اند مسافران غیرقانونی خود را به خاک استرالیا برسانند. جایی که کمپ پناهندگان در انتظار آنهاست. کمپ‌هایی که چندی پیش یکی از آنها، خود صحنه درگیری پناهندگان با مردم بومی و نیروهای امنیتی بود. وضعیت بد پناهجویان در این کمپ باعث اعتراض آنها
شده بود. سفرهای پرمخاطره یکی از ویژگی‌های بارز مهاجرت‌های غیرقانونی است. زمانی که قوانین اجازه ورود به کشوری را نمی‌دهد، پناهجویان با توسل به روش‌های غیرقانونی و رساندن خودشان به خاک کشور مقصد وارد کمپ‌هایی می‌شوند که مشخص نیست تا چه زمانی در آن خواهند ماند تا بتوانند اجازه اقامت دریافت کنند و یا از کشور اخراج شوند.
چرا مهاجرت؟
افراد زیادی در دنیا هستند که خواستار نقل مکان و مهاجرت از سرزمین مادری‌شان به سرزمین‌های دیگر هستند. این اتفاق بیشتر در کشورهای توسعه‌نیافته و در حال توسعه رخ می‌دهد که افراد به امید یافتن شرایط بهتر اقتصادی، اجتماعی و سیاسی راهی دیاری می‌شوند که با فرهنگ و زبان مردمش بیگانه‌اند. در این میان حفظ ثبات اقتصادی و سیاسی و به ویژه راضی نگه داشتن نیروی کار داخلی باعث شده تا کشورهای توسعه‌یافته قوانین سفت و سختی برای پذیرش مهاجر به کار گیرند. مساله‌ای که خود باعث رواج مهاجرت‌های غیرقانونی شده است. بر‌اساس یک نظرسنجی در سال گذشته میلادی نزدیک به 640 میلیون نفر از مردم روی زمین از زندگی در کشوری که در آن به دنیا آمده‌اند رضایت ندارند و خواهان مهاجرت هستند. آمریکای شمالی، اروپا و استرالیا و برخی کشورهای آسیایی هدف بسیاری از مهاجران قانونی و غیرقانونی است.
ایرانی‌ها و مهاجرت
پدیده مهاجرت که در سال‌های اخیر در کشور تب آن فراگیرتر شده، پیشترها تنها با عنوان فرار مغزها شناخته می‌شد. پیش از اینها تنها نفرات اول المپیادها، برترین‌های کنکور و نخبگان دانشگاه‌ها بودندکه برای امکان تحصیل و تحقیق بیشتر یا کار مناسب‌تر به دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی خارجی روی می‌آوردند اما در سال‌های اخیر شرایط مختلفی از جمله آموزشی و اقتصادی و سیاسی ایرانیان زیادی را به فکر مهاجرت انداخت. صف‌های مقابل سفارتخانه‌ها، رونق گرفتن کلاس‌های تدریس زبان خارجی و آزمون‌های تافل و آیلتس، رو آوردن به موسسات اعزام دانشجو به خارج و در نهایت تب فراگیر ثبت‌نام در لاتاری اخذ گرین‌کارت آمریکا را می‌توان از نشانه‌های بارز آن به شمار آورد. در شرایطی که به واسطه مسائل سیاسی، اخذ ویزای اقامت برای اغلب ایرانیان بسیار دشوار شده است، جوانان بهترین راه مهاجرت را در ادامه تحصیل در دانشگاه‌های خارجی جست‌وجو می‌کنند؛ به این امید که پس از پایان تحصیلات موفق شوند با پیدا کردن کار ویزای خود را تمدید کنند و موفق به ماندن شوند. با این همه آمار دقیقی از میزان مهاجرت ایرانیان در دسترس نیست. منبعی نیست که اعلام کند سالانه چند ایرانی از
کشور خارج می‌شوند و به قصد مهاجرت به کشورهای دیگر سفر می‌کنند. سفری که قرار است بازگشتی بر آن نباشد. مدیرکل امور بورس و دانشجویان خارج وزارت علوم، اردیبهشت‌ماه سال جاری از تعداد 55 هزار و 686 نفری نام برده بود که در سامانه نشاء وزارت علوم برای دریافت معرفی‌نامه ارزی ثبت‌نام کرده‌اند. به گفته حسن مسلمی‌نائینی از این تعداد 8883 نفر در مالزی، 7341 نفر در آمریکا، 5638 نفر در کانادا، 3504 نفر در آلمان، 3364 نفر در ترکیه، 3228 نفر در انگلستان و بقیه در کشورهای دیگر مشغول به تحصیل هستند (پایگاه خبری انتخاب). اما بدون شک این تعداد نشان‌دهنده تمام دانشجویان ایرانی در خارج از کشور نیست چرا‌که همه برای دریافت معرفی‌نامه در این سامانه ثبت‌نام نکرده‌اند. حتی خود مسلمی‌نائینی نیز یک سال قبل‌تر تعداد دانشجویان ایرانی خارج از کشور را بالغ بر 80 هزار نفر اعلام کرده بود. در همین راستا روزنامه شرق خرداد سال گذشته در گزارشی نوشت که 62 درصد از دانش‌آموزان مدال‌آور المپیادی کشور طی 14 سال گذشته به کشورهای توسعه‌یافته دنیا مثل آمریکا و کانادا مهاجرت کرده‌اند. بر اساس این گزارش از مجموع 225 دانش‌آموز ایرانی که طی سال‌های 1372
(1993) تا 1386 (2007) در 53 المپیاد جهانی شرکت کرده بودند، بیش از 140 نفر آنان در یکی از دانشگاه‌های مطرح خارج از کشور فعالیت می‌کنند. حدود 94 درصد از این نخبگان از دانشگاه صنعتی شریف به خارج از کشور کوچ کرده‌اند و مقصد 4/66 درصد آنها نیز آمریکا بوده است. برابر آمارهای نه‌چندان دقیق موجود حدود شش میلیون‌ایرانی در خارج از مرزهای کشور زندگی می‌کنند که بین سه و نیم تا چهار میلیون نفر از آنان در پنج کشور آمریکا، انگلستان، آلمان، فرانسه و کانادا زندگی می‌کنند. کشورهایی که در دهه‌های گذشته پذیرای بیشترین مهاجران ایرانی بوده‌اند. با این همه سخت شدن شرایط اخذ اقامت در آمریکا و کشورهای اتحادیه اروپا و بسته شدن سفارت ایران در کانادا، مقاصد جدیدی را در لیست مهاجران ایرانی جای داده است.
کشورهای آسیایی چون مالزی، تایلند، چین و اندونزی و مهم‌ترین کشور جزیره اقیانوسیه یعنی استرالیا از این جمله‌اند. ترکیه نیز در کنار تعداد گردشگران ایرانی قابل توجه، مهاجران و حتی پناهندگان ایرانی هم دارد.کشورهای استقلال‌یافته از شوروی سابق همچون ارمنستان نیز در سال‌های اخیر مورد توجه مهاجران قرار گرفته‌اند.
دیدگاه تان را بنویسید