فقدان منبع را جبران کردیم

انتشار کتاب «راهنمای جامع آزمون اصول بازار سرمایه» بهانه‌ای بود تا گفت‌و‌گویی را با دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری داشته باشیم. بهروز خدارحمی که سرپرست مولفان این مجموعه بوده است، بین‌المللی شدن آزمون‌های بازار سرمایه را در حالی فرصتی برای نزدیکی بازار ما با بازارهای دنیا و مجالی برای حضور کارشناسان بورس کشور ما در عرصه‌های بین‌المللی می‌داند که نبود منابع کافی و در دسترس برای داوطلبان این آزمون‌ها را مهم‌ترین تهدید و مشکل اعلام می‌کند. این نقص و کمبود بهانه‌ای بوده است تا کانون نهادهای سرمایه‌گذاری تصمیم بگیرد راهنمای جامعی برای 9 آزمون بازار سرمایه منتشر کند و در قدم اول هم برای پرمخاطب‌ترین آزمون یعنی اصول بازار سرمایه این مجموعه را در اختیار داوطلبان قرار بدهد.

***

جناب خدارحمی با توجه به اینکه کتاب آزمون‌های جامع اصول بازار سرمایه توسط کانون نهادهای سرمایه‌گذاری منتشر شده است، درباره این کتاب توضیح بیشتری دهید.

از چهار دوره گذشته آزمون‌های اصول بازار سرمایه بیش از 90 درصد مطابق با سرفصل‌های آزمون‌های بین‌المللی CFA شده است که این اتفاق برای داوطلبان این آزمون‌ها هم فرصت و هم تهدید بود.

از لحاظ فرصت باید گفت تا قبل از این اتفاق بازار سرمایه کشور ما متهم بود که به دانش روز بازارهای سرمایه آشنا نیست. کتاب‌ها و آزمون‌های بازار قدیمی بود و این اتفاق فرصتی بود تا سرفصل‌های آزمون اصول بازار سرمایه را با یک آزمون بین‌المللی و معتبر تطبیق دهیم. تا قبل از این اتفاق فردی که در آزمون‌های داخلی قبول شده بود، با وجود تسلط به زبان انگلیسی به طور قطع نمی‌توانست یک آزمون بین‌المللی بازار سرمایه را با موفقیت بگذراند چرا که محتوای آزمون‌های بین‌المللی با آزمون‌های داخلی کشور ما فاصله قابل توجهی داشت. اما امروز شخصی که در آزمون داخلی موفق می‌شود در صورتی که به زبان انگلیسی هم تسلط کافی داشته باشد به راحتی می‌تواند در آزمون‌های معتبر بین‌المللی هم موفق شود و این موضوع یک فرصت برای علاقه‌مندان به دریافت گواهینامه‌های بین‌المللی است.

اما این اتفاق برای داوطلبان آزمون‌ها تهدیدی هم به همراه داشت. چرا که بعد از تغییر سرفصل‌های آزمون‌ها و تطبیق آن با اصول بین‌المللی حداکثر کاری که بورس و اداره گواهینامه‌های سازمان بورس برای داوطلبان انجام داد انتشار مجموعه‌ای 50صفحه‌ای از ترجمه سرفصل‌های آزمون‌ها بود. به این ترتیب متقاضیان از لحاظ محتوا با مشکل جدی مواجه بودند. شاید عنوان سرفصل‌ها مشابه قبل بود اما از لحاظ محتوا کاملاً تغییر کرده بود. به عنوان مثال ما در سرفصل آزمون‌های قبلی درسی با عنوان مدیریت مالی شرکتی یا تجزیه و تحلیل مالی داشتیم، در آزمون‌های جدید هم این سرفصل‌ها را داریم، اما محتوا کاملاً متفاوت است. در این شرایط مشکل عمده داوطلبان این آزمون‌ها نبود منبع برای مطالعه بود. حتی مدرسان کلاس‌ها نیز با این مشکل مواجه بودند. به عنوان مثال مدرس درباره تدریس یک عنوان توافق می‌کرد اما وقتی با سرفصل‌های جدید مواجه می‌شد، تدریس در کلاس‌ها را نمی‌پذیرفت.

با توجه به مسائلی که شما مطرح کردید و اینکه این آزمون‌ها دو سال است که مطابق با استانداردهای بین‌المللی در حال برگزاری است، تا قبل از انتشار این کتاب شرایط چگونه بوده است. آیا کانون قبل از این هم برنامه‌ای برای حل این مشکل داشته است؟

کانون از همان ابتدای تغییر این آزمون‌ها کار طولانی‌مدت بررسی این آزمون‌ها را آغاز کرد. به این ترتیب سعی کرد قدم به قدم راه را برای داوطلبان هموار کند. در قدم اول تند‌آموز معینی برای هر سرفصل منتشر شد. در این جزوه‌ها برای هر فصل حدود 20 صفحه خلاصه درس تشریح شده بود. در گام بعدی از آنجایی که افراد با نمونه سوالات آزمون آشنا نبودند و سازمان هم در آن دوران محدودیت‌هایی برای انتشار نمونه سوالات آزمون داشت، که البته در حال حاضر این محدودیت برطرف شده و به‌زودی سازمان بورس اولین کتاب خود را در این حوزه منتشر می‌کند، برای تک‌‌تک درس‌ها بانک دروس با پاسخ‌های تشریحی منتشر شد. برای گام سوم هم مقر‌ر شد برای تک‌تک آزمون‌های 9‌گانه کتاب جامعی منتشر شود که اولین آن برای پرمخاطب‌ترین آزمون که اصول بازار سرمایه است؛ منتشر شد. این کتاب شامل مشروح کامل سرفصل‌ها، نمونه سوالات آزمون‌ها در پایان هر فصل با پاسخ‌های تشریحی و دو دوره آزمون جامع در پایان کتاب است. در این آزمون‌های جامع داوطلبان می‌توانند در شرایط مشابه آزمون قرار بگیرند. کانون برنامه‌ریزی کرده است تا این کتاب برای همه آزمون‌ها منتشر شود تا داوطلبان هر آزمون از آن استفاده کنند.

نکته مهمی که در این کتاب به آن توجه شده اما در سایر کتاب‌های مشابه آن را رعایت نکرده‌اند، جامع و مانع بودن کتاب است. در توضیح این نکته باید گفت شاید بتوان برای هر سرفصل آزمون صدها صفحه مطلب نوشت اما قطعاً داوطلبان فرصت و توانایی مطالعه همه آن را ندارند. به همین دلیل باید محتوا خلاصه شود. در این کتاب این موضوع رعایت شده است. در همه کتاب مطالب کاملاً منطبق با سرفصل‌هایی است که در آزمون و کتاب‌های مکمل آزمون CFA آمده است. نباید فراموش کرد که در سراسر دنیا ناشران و موسسات متعددی هستند که برای آزمون‌های CFA کتاب، فیلم و فایل‌های صوتی متعددی را منتشر کرده‌اند و ما هنوز در این مقوله در قدم‌های ابتدایی راه هستیم.

پس در شرایط فعلی می‌توان گفت این کتاب تنها مرجع کامل و به روز آزمون‌های بازار سرمایه است و پیش از این کتابی با مشخصات این مجموعه منتشر نشده است؟

دقیقاً همین طور است. نکته مهم دیگری که درباره این کتاب باید مطرح شود در بحث قوانین و مقررات است. با توجه به اینکه این حوزه دائماً به‌روز‌رسانی می‌شود، کانون به این موضوع پایبند بوده و این مجموعه بر اساس آخرین قوانین و دستورالعمل‌های سازمان بورس منتشر شده است. وجه تمایز دیگر این کتاب هم خلاصه‌نویسی است. به این ترتیب که هیچ کدام از سرفصل‌ها توضیح اضافه ندارند.

 
کانون قرار است برای هر 9 آزمون بازار سرمایه، چنین کتابی منتشر کند، در حال حاضر فقط یکی از این مجموعه‌ها منتشر شده است، برنامه شما برای سایر کتاب‌ها چیست و این کتاب‌ها چه زمانی در اختیار داوطلبان قرار می‌گیرد؟

کتاب مدیریت نهادها نیز که حوزه‌ای مغفول مانده است و هیچ منبعی برای داوطلبان آزمون ندارد به زودی منتشر خواهد شد و به آزمون پیش‌رو می‌رسد. از آنجایی که این دو کتاب نیاز جدی آزمون‌ها بودند در اولویت قرار گرفتند. سایر کتاب‌ها نیز تا آزمون اسفند ماه منتشر خواهند شد.

با توجه به گفته‌های شما تا الان چهار دوره است که آزمون‌های بازار سرمایه بر اساس آزمون‌های بین‌المللی CFA برگزار می‌شود و هیچ منبع کاملی برای آمادگی داوطلبان وجود نداشته است، تا قبل از انتشار این کتاب داوطلبان آزمون‌ها چگونه خودشان را آماده می‌کردند؟

نبود منبع در دوره‌های قبل مهم‌ترین مشکل داوطلبان بود. به همین دلیل آنها ناچار بودند منابع مکمل را مطالعه کنند یا در صورتی که تسلط کامل به زبان انگلیسی داشتند از کتاب‌های بین‌المللی که البته تعداد آنها بی‌شمار است، استفاده کنند. متاسفانه هیچ منبع کاملی در دسترس نبود. داوطلبان گاهی هم برای رفع این کاستی ناچار بودند به کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی مراجعه کنند و شاید به جرات بتوان یکی از دلایل اقبال به این دوره‌های آموزشی را نبود منابع کامل در دسترس برای این افراد دانست. حتی مدرسان این دوره‌ها هم به سختی به منابع دسترسی پیدا می‌کردند و برخی هم منابعی را انتخاب و تدریس می‌کردند که با آزمون‌ها مطابقت نداشت.

البته شرایط حال حاضر دوره‌های آموزشی به مراتب بهتر از دو، سه سال گذشته است و قطعاً تا سال آینده با توجه به انتشار منابع کامل برای آزمون‌ها بهتر هم خواهد شد.

با توجه به اینکه مدرسان دوره‌ها هم مشکلات خاصی به دلیل نبود منابع مطالعاتی کامل دارند، آیا برنامه‌ای برای آموزش این گروه نیز دارید؟

در هر صورت تهیه منابع اطلاعاتی کامل با توجه به اینکه به سراسر ایران توزیع می‌شود، اثرگذاری بیشتری دارد. اما در برنامه‌های بعدی ما برای مدرسان هم دوره‌های خاص کاربردی آموزشی برگزار خواهیم کرد. البته سازمان بورس هم در تلاش است تا برای مدرسان دوره‌هایی برگزار کند و ما با سازمان در این رابطه تعامل جدی داریم.