جنگ قدرت در ترکیه بالا گرفت
بازی در زمین اقتصاد
رسانه‌های ترک روز سه‌شنبه ۱۷ دسامبر از اخراج حداقل پنج کمیسر رده بالای پلیس استانبول، دستگیری فرزندان سه عضو کابینه اردوغان و ۸۴ نفر از سرمایه‌داران، صاحبان صنایع، بانکداران و مدیران ارشد دولت ترکیه به اتهام دست داشتن در پرونده‌های فساد مالی خبر دادند.
رسانه‌های ترک روز سه‌شنبه 17 دسامبر از اخراج حداقل پنج کمیسر رده بالای پلیس استانبول، دستگیری فرزندان سه عضو کابینه اردوغان و 84 نفر از سرمایه‌داران، صاحبان صنایع، بانکداران و مدیران ارشد دولت ترکیه به اتهام دست داشتن در پرونده‌های فساد مالی خبر دادند.
اخراج افسران پلیس استانبول یک روز پس از دستگیری فرزندان ظفر کاگلایان و معمر گولر وزرای اقتصاد و کشور ترکیه منتشر شد و در پی آن خبرها یکی پس از دیگری از دستگیری سلیمان اصلان مدیرعامل هالک بانک، رضا ضراب سرمایه‌دار ایرانی‌الاصل و همسر ابرو‌گوندش خواننده مشهور ترکیه، مصطفی دمیر شهردار محله فاتیح استانبول، علی آقا اوغلو سرمایه‌دار فعال در صنعت ساختمان و ده‌ها مدیر ارشد دولت ترکیه خبر دادند تا جامعه ترکیه همچنان در بهت و حیرت به سر برد.
گزارش وال‌استریت ژورنال حاکی است، پلیس ترکیه طی چند مرحله عملیات طی روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه اقدام به دستگیری ده‌ها تن از سرمایه‌داران نزدیک به حزب عدالت و توسعه کرده است. تحولات اخیر ترکیه در حالی صورت گرفته است که رجب طیب اردوغان طی ماه‌های اخیر به ویژه پس از ناآرامی‌های گزی پارک میدان تقسیم بسیاری از مخالفان خود از جمله سرمایه‌داران رقیب را به دست داشتن در این ناآرامی‌ها متهم کرده بود.
حلقه اول
سر‌حلقه و نخستین گام این تحولات با دستگیری رضا ضراب سرمایه‌دار آذری و اصالتاً تبریزی در استانبول شکل گرفت. پلیس استانبول رضا ضراب را به اداره یک باند خلافکار و پرداخت رشوه به اعضای کابینه اردوغان به منظور لاپوشانی تعاملات پولی مشکوک و در برخی موارد کسب شهروندی ترکیه برای بستگان و مردان مشغول به کار در باندش متهم کرده است. روزنامه حریت در گزارشی نوشته است پلیس ترکیه اقدامات اطلاعاتی خود در خصوص این پرونده را از سال 2012 آغاز کرده بود. گزارش حریت می‌افزاید، پلیس ترکیه همچنین رضا ضراب را به انتقال غیر‌قانونی پول به ایران از طریق هالک بانک ترکیه متهم کرده است. گزارش منتشر‌شده از سوی پلیس همچنین پرداخت رشوه به اعضای کابینه اردوغان به منظور تسهیل انتقال وجوه از هالک بانک به ایران را از دیگر اتهامات رضا ضراب عنوان کرده است.
هالک بانک از آوریل گذشته تحت فشار بود تا دست داشتن در هرگونه عملیات برای دور زدن تحریم‌های ایران را انکار کند. هالک بانک در بیانیه رسمی که در 21 آوریل منتشر کرد، هرگونه تلاش از سوی این بانک برای نقض تحریم‌های مالی ایران را تکذیب کرد. این اقدام هالک بانک در پی درخواست 47 عضو سنای آمریکا برای تحریم این بانک ترکیه صورت گرفت.
هالک بانک ترکیه که یک بانک دولتی به شمار می‌رود بیشتر به دلیل کارگزاری در حوزه تعاملات مالی ایران و ترکیه در بخش نفت و گاز شهرت یافته است. خبرگزاری بلومبرگ در گزارشی نوشته است احتمالاً اتهامات قاچاق طلا مربوط به نقل و انتقالات این فلز گرانبها به ایران است که در سال گذشته اوج گرفته و مجدداً با تشدید تحریم‌های یک‌جانبه از سوی آمریکا کاهش یافت. اخبار اخیر و به ویژه خبر دستگیری سلیمان اصلان مدیرعامل هالک بانک منجر به کاهش هشت‌درصدی ارزش سهام هالک بانک شد.
حلقه دوم - امپراتوری آقای نخست‌وزیر
گزارش‌ها و اخبار دیگری که یکی پس از دیگری در ابتدا از سوی رسانه‌های داخلی ترکیه و سپس خبرگزاری‌ها و رسانه‌های بین‌المللی منتشر شد نشان داد، عمق درگیری نظام قضایی و دولت ترکیه فراتر از حلقه قدرت رضا ضراب و هالک بانک ترکیه است. دومین حلقه‌ای که مورد حمله پلیس ترکیه قرار گرفته و دستگیری‌ها در آن ادامه یافت به تشکیلات اقتصادی نزدیک به نخست‌وزیر اردوغان مربوط است. عبدالله اوغوز بایراکتار دیگر چهره معروفی است که در میان دستگیر‌شدگان قرار دارد. او که از نزدیکان اردوغان محسوب می‌شود متهم به دریافت رشوه از شرکت‌های بزرگ ساختمانی برای صدور مجوزهای دولتی است. 22 تن از دستگیر‌شدگان به این پرونده مربوط هستند. سلیمان دمیر شهردار محله فاتیح استانبول نیز به اتهام صدور مجوز ساخت یک هتل در کنار تونل زیر‌دریایی مرمره به‌رغم هشدار‌های مهندسان و نهادهای دولتی دستگیر شده است.
مبارزه بدون دستکش
تیم اش (Tim Ash) اقتصاددان ارشد بانک استاندارد گروپ در لندن تحولات اخیر ترکیه را آغاز نبرد رو‌در‌رو و بدون دستکش دو مبارز اصلی جریان اسلامگرایی آناتولی می‌داند. نبردی که در یک سوی آن رجب طیب اردوغان و در سوی دیگر فتح‌الله گولن پدر معنوی جریان اسلامگرایی ترکیه قرار دارند. حملات پلیس به حلقه سیاسی و اقتصادی پیرامون نخست‌وزیر اردوغان بدون شک پیامی روشن به اوست که از نامزدی برای انتخابات ریاست‌جمهوری در سال آینده میلادی صرف نظر کند. علی آقا اوغلو میلیاردر مشهور و فعال در عرصه ساخت‌و‌ساز نیز از دیگر دستگیر‌شدگان طی روزهای اخیر است. او که صاحب هلدینگ چند میلیارد‌دلاری آقا اوغلوست به اتهام دست داشتن در فعالیت‌های پولشویی، قاچاق طلا به خارج از کشور و پرداخت رشوه دستگیر شده است. ولفگانگو پیکولی تحلیلگر اقتصادی مقیم لندن در گفت‌و‌گو با خبرنگار بلومبرگ افزایش درگیری‌ها و بحرانی شدن اختلافات بین فتح الله گولن و اردوغان را برای اقتصاد ترکیه مضر دانسته و در این خصوص می‌گوید: به نظر می‌رسد اختلافات سیاسی دو جناح اسلامگرای حاکم بر ترکیه در حال سرریز شدن به فضای اقتصادی
است. او معتقد است با توجه به اختلاف زمانی موجود بین انتخابات محلی در ماه مارس و انتخابات ریاست‌جمهوری در آگوست اختلافات شدت یابد. یکی دیگر از شرکت‌هایی که در چارچوب عملیات اخیر مورد اتهام دادستانی استانبول قرار گرفته است شرکت ساختمانی توکی است که به طور مستقیم به دفتر اردوغان گزارش کار می‌دهد. در پی انتشار اخبار اخیر ارزش سهام این شرکت در بورس استانبول 12 درصد کاهش یافت. جولیان ریمر معامله‌گر شرکت گلوبال تریدینگ معتقد است تحولات اخیر بدون شک منجر به افزایش ریسک سیاسی ترکیه شده و نتایج بسیار زیان‌باری برای سرمایه‌گذاران در این کشور به همراه خواهد داشت.
دامادها و آقازاده‌ها
دستگیری پسران وزرای اقتصاد و کشور و برخی دیگر از اعضای کابینه اردوغان نشان می‌دهد جنگ قدرت بین نیروهای سیاسی اسلامگرای ترکیه نه‌فقط در حوزه تعقیب و تخریب‌های سیاسی بلکه با هدف از کار انداختن ماشین مالی و اقتصادی اردوغان نیز صورت گرفته است. در مرکز قدرت مالی جناح رجب طیب اردوغان شرکت‌هایی چون هلدینگ ساختمانی آقا اوغلو و هلدینگ چند‌رشته‌ای چلیک قرار دارند. برات آل بایراک داماد رجب طیب اردوغان مدیر ارشد اجرایی این هلدینگ هشت میلیارد‌دلاری است. بعید نیست با تداوم جنگ قدرت در میان دو جناح پر‌قدرت اسلامگرای ترکیه پای دیگر نزدیکان اردوغان از جمله آقای داماد نیز به پرونده‌ای قضایی کشیده شود.
دیدگاه تان را بنویسید