شهد بورس
فرصت‌ها و تهدیدات ورود استارت‌آپ‌ها به بورس چیست؟
هدیه لطفی: رونق اخیر ایجادشده در بازار سرمایه و رکوردشکنی‌های پیاپی شاخص کل بورس سبب شده تا این روزها نه‌تنها شاهد نگاه ویژه دولت به این بازار باشیم، بلکه بسیاری از شرکت‌ها از جمله استارت‌آپ‌ها نیز متقاضی حضور در بورس شوند. به طوری‌که خبرها نشان از آن دارد که عرضه اولیه سهام چهار استارت‌آپ معروف ایرانی (دیجی‌کالا، کافه بازار، تپسی و شیپور) در مردادماه آغاز خواهد شد. اما آیا حضور استارت‌آپ‌های بزرگ در بورس به نفع آنهاست یا صرفاً یک تصمیم عجولانه و احساسی است؟ یا به عبارت دقیق‌تر ورود این شرکت‌ها به بازار سهام چه ریسک‌ها و فرصت‌هایی برای آنها و سرمایه‌گذارانش به دنبال خواهد داشت؟ به گفته فعالان این حوزه در شرایط فعلی اقتصاد که روزهای سختی بر کسب‌وکارها می‌گذرد چنین اتفاقی می‌تواند برای استارت‌آپ‌ها نویدبخش و مثبت باشد و نظر سرمایه‌گذاران جدید را جلب کند. اما در این میان نباید به برخی موارد بی‌توجه بود؛ از یک‌سو باید به هیجان ایجادشده در این زمینه دقت بیشتری داشت. به عبارت دقیق‌تر ورود تعداد زیادی از استارت‌آپ‌ها که اغلب نابالغ‌اند و هنوز در دوران پرریسک خود قرار دارند به بورس ایجاد هیجان در بازار سرمایه و به‌تبع در اکوسیستم استارت‌آپی را به دنبال خواهد داشت. باید مراقب بود که این هیجان به حبابی تبدیل نشود که ترکیدن آن به تضعیف و از بین رفتن اکوسیستم استارت‌آپی منجر شود. مانند تجربه تلخی که در بحران حباب دات‌کام در آمریکا رخ داد. آنچه مشخص است تا سال آینده حدود 10 استارت‌آپی که به مرحله بلوغ مالی و سازمانی رسیده‌اند قابلیت ورود به بورس را دارند. دولت باید از تصمیمات هیجانی در این حوزه بپرهیزد و اجازه دهد این شرکت‌ها روند معمول خود از به بلوغ رسیدن تا آمادگی برای رسیدن به بورس را طی کنند. اما حضور استارت‌آپ‌ها در بورس تماماً تهدید نیست بلکه این اتفاق فرصت‌های بسیار زیادی نیز، هم برای سهامداران و هم برای خود استارت‌آپ‌ها ایجاد می‌کند. یکی از این مزایا افزایش سرمایه است. بسیاری از استارت‌آپ‌ها نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر دارند اما به خاطر ماهیت این شرکت‌ها و همین‌طور ریسک بالای سرمایه‌گذاری جسورانه کمتر کسی حاضر به سرمایه‌گذاری روی آنهاست. بورس می‌تواند یک راهکار مطمئن برای جذب سرمایه توسط استارت‌آپ‌ها باشد. انتفاع دیگر بازگشت سرمایه‌گذاری که تاکنون انجام داده‌اند و نقد شدن بخشی از دارایی‌های بنیانگذاران این شرکت‌هاست که در بورس اتفاق می‌افتد. یکی دیگر از فرصت‌هایی که بورس برای استارت‌آپ‌ها فراهم می‌آورد انواع و اقسام معافیت‌ها و تخفیفات مالیاتی است. از سوی دیگر در حالی یکی از مشکلات استارت‌آپ‌ها ارزشگذاری آنهاست که در واقع ارزشگذاری آنها به خاطر ماهیت متفاوت آنها کار ساده‌ای نیست. در این راستا بورس می‌تواند معضل قیمت‌گذاری روی این شرکت‌ها را حل کند و طی یک عملیات عرضه و تقاضا، ارزش واقعی سهام مشخص می‌شود. در این میان با وجود عزم جدی برای ورود این شرکت‌ها به بازار سرمایه و برگزاری جلسات متعدد، سیاستگذاران بازار سرمایه هنوز جزئیاتی از روش موردنظر برای ورود استارت‌آپ‌ها به بورس ارائه نداده‌اند. البته یکی از دلایل این تاخیر، پیچیدگی‌ها و جزئیات یک تابلوی جدید و اجرای یک مدل تازه است و گویا این شرکت‌ها به بازار هدف فرابورس راه پیدا خواهند کرد.
