شرکت سهامی ایران

در حالی که خروجی سیاستگذاری اقتصادی در چند دهه گذشته، رشد اقتصادی ضعیف، تولید مداوم رانت و خلق تورم مزمن بوده است، ایجاد و انباشت ثروت عموماً از طریق توزیع رانت و خلق تورم امکان‌پذیر شده و افراد به ندرت از روش‌های سالم موفق به خلق و انباشت ثروت شده‌اند. بدیهی است که در اقتصادی که تورم مزمن بر آن حاکم است، هر روز ارزش پول ملی کاهش پیدا می‌کند و از قدرت خرید مردم کاسته می‌شود، مردم ناگزیر از جست‌وجو برای یافتن پناهگاه‌هایی برای محافظت از سرمایه خود در برابر تهدیدهای تورمی باشند. شاید به همین دلیل است که مردم ایران در دوره‌های مختلف به صورت گروهی به سوی یک یا چند بازار اصلی هجوم برده‌اند.

اخیراً به دلایل مختلف، بازار سهام مورد توجه شهروندان قرار گرفته و جامعه‌ای که عموماً با سهامداری بیگانه بوده، عن‌قریب به یکی از بزرگ‌ترین جوامع سهامدار جهان تبدیل می‌شود. حال آنکه در چند دهه گذشته، بازار سهام برای بخش وسیعی از مردم ناشناخته و حتی رعب‌آور بوده است. معمولاً افرادی که در بازار سرمایه فعالیت داشتند تعدادشان به نسبت مردمی که در دیگر بازارها فعال بودند بسیار کم بود اما این بازار اخیراً بسیار جذاب شده است.

از سوی دیگر اکنون دولت تصمیم گرفته در دو قالب «تشویق گسترده مردم به حضور و سهامداری در بورس» و «آزادسازی سهام عدالت» مردم را از منافع بازار سهام برخوردار کند. سهامدار شدن جامعه‌ای که پیش از این سهامدار نبوده قطعاً عواقبی دارد که باید ابعاد آن را روشن کرد. در پرونده ویژه این هفته، ابتدا به این سوال پاسخ می‌دهیم که آیا اقتصاد ایران به واسطه سهامدار شدن بیشتر مردم وارد دوره جدیدی می‌شود و آیا این روزها در اقتصاد ایران یک نقطه عطف است؟ سپس تلاش می‌کنیم ببینیم که این هجوم فراگیر مردم به بازار سرمایه از نظر اجتماعی چه پیام‌ها و چه آثاری دارد؟