رفتار دوگانه سرمایه‌گذاری

از ابتدای ماه فوریه تا به امروز بازارهای جهانی تحت تاثیر سه عامل مختلف به حرکت درآمده‌اند. اولین عامل شیوع ویروس کرونا بود که عمده بازارها را با سقوط کم‌سابقه مواجه کرد. دومین عامل، فرآیند طبیعی احیای بازارها بود که معمولاً به دنبال هر سقوط شکل می‌گیرد. مرحله سوم، بازگشایی اقتصادها بود که برخی از بازارها را افزایشی کرد و از سرعت افزایش برخی بازارها کاست؛ یا حتی منجر به کاهش قیمت در برخی بازارها شد. البته مرحله سوم همزمان شد با عوامل موثر دیگری مانند تنش‌های بین آمریکا و چین، و مسائل داخلی هنگ‌کنگ. به علاوه، عامل مهم دیگری که برخی از آثار مثبت بازگشایی اقتصادها بر بازارها را خنثی کرد، گمانه‌زنی‌ها در خصوص موج دوم شیوع ویروس بود. این گمانه‌زنی‌ها به حدی است که برخی از تحلیلگران فرآیند احیای اقتصاد را به‌جای V شکل، به‌صورت W شکل پیش‌بینی کرده‌اند. در فرآیند

Vشکل، یک احیای تقریباً سریع به دنبال سقوط اولیه صورت می‌گیرد، و اقتصاد بعد از مدتی به نقطه قبل از بحران برمی‌گردد. اما در حالت W شکل، اقتصاد ابتدا بخشی از سقوط را جبران می‌کند، اما به دلیل شوک دیگری (در اینجا احتمالاً شیوع مجدد ویروس) دوباره راه سرازیری را در پیش می‌گیرد. این فرآیند معمولاً زمان بسیار بیشتری را طی می‌کند. اکنون اگرچه کشورها به بازگشایی اقتصاد روی آورده‌اند، اما ترس شیوع مجدد ویروس باعث شده تا بازارها از رشد دست بکشند.

توقف بازارهای مطمئن‌تر

در یک دسته‌بندی بازارهای جهانی را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: بازارهای پناهگاه امن و بازارهای با ریسک بالا. رفتار هر گروه هم در رکودها و بازه‌های مثبت و هم در رونق‌ها متفاوت است. گروه اول، معمولاً در برهه‌های زمانی نااطمینانی با افزایش قیمت مواجه می‌شوند؛ این در حالی است که در مرحله احیای بازارها، سرعت رشد این گروه کاهش می‌یابد تا بازارهایی که در مرحله قبل سقوط کردند به‌اندازه کافی فرصت احیا داشته باشند. مهم‌ترین دارایی گروه اول که به پناهگاه امن معروف است فلز زرد است. فلز زرد تنها دارایی است که قیمت فعلی آن بیشتر از قیمت آن قبل از شیوع همه‌جانبه ویروس کروناست. این پناهگاه امن، بعد از شروع بحران دچار یک کاهش ناگهانی حدود ۱۱درصدی شد اما به‌سرعت این کاهش را جبران کرد. به‌طوری‌که میزان احیا بیش از میزان سقوط بود و فلز زرد اکنون بیشتر از شاخص آن در ابتدای فوریه معامله می‌شود. بااین‌حال، بازگشایی اقتصادها از سرعت رشد فلز زرد کاسته است. دلار آمریکا در بازار جهانی دومین بازاری است که در مقاطع بحرانی به‌عنوان بازار امن‌تر تلقی می‌شود. در واقع، ارز مسلط (یعنی دلار) در مواقع بحرانی نسبت به ارزهای محلی اعتبار بیشتری دارد و فعالان بازارهای جهانی مانند فارکس ارزهای محلی را عرضه و بیشتر به سمت تقاضای ارز مسلط متمایل می‌شوند. همین عامل باعث شد، تا شاخص دلار آمریکا تمام کاهش قیمت خود را جبران کند و در محدوده ۱۰۰ واحد در نوسان محدود باشد البته مانند بازار طلا، بازگشایی اقتصادها در کنار برخی عوامل دیگر، مسیر افزایشی دلار را متوقف کرد. سومین بازاری که گاهی در زمره گروه بازارهای امن‌تر قرار می‌گیرد، بازار ارزهای مجازی است. این بازارها اگرچه در مرحله سقوط بیشترین افت قیمت را تجربه کرده‌اند، اما تمام افت قیمت خود را جبران کرده‌اند. به‌عنوان مثال، بیت‌کوین در روزهای اخیر بعد از اینکه نتوانست نرخ مقاومتی سنگین ۱۰ هزار دلار را بشکند، در محدوده ۹ هزار دلار معامله می‌شود.

رشد بازارهای با ریسک بیشتر

بازار سهام و نفت معمولاً در زمره بازارهای با ریسک بیشتر قرار می‌گیرند. به این معنا که ضمن اینکه در مرحله سقوط، در معرض افت ناگهانی قیمت قرار می‌گیرند، در مرحله احیا نیز با آهنگ آهسته‌تری ارزش ازدست‌رفته خود را جبران می‌کنند. مهم‌ترین دلیل این است که این گروه بیشتر تابعی از متغیرهای واقعی اقتصاد کلان به‌ویژه تقاضا هستند. این در حالی است که قیمت در بازارهایی مانند طلا و ارز حداقل در کوتاه‌مدت، بیشتر تحت تاثیر عوامل سوداگرانه قرار می‌گیرند. به همین دلیل انتظار می‌رود، بازگشایی اقتصادها اثر مثبت بیشتری روی این گروه داشته باشند؛‌ چرا که بازگشایی اقتصادها اثر فوری روی متغیرهای واقعی اقتصاد دارد. به‌طور کلی بازار سهام نسبت به بازار نفت سهم بیشتری از افت ارزش خود را احیا کرده اما این احیا به میزان قابل توجهی کمتر از بازارهای گروه اول بوده است. به‌عنوان مثال در بازار سهام آمریکا، شاخص S&P 500 حدود ۶۲ درصد از افت ارزش خود را جبران کرده است؛ این در حالی است که بازار نفت تنها حدود ۳۰ درصد از افت قیمت خود را جبران کرده است. البته سرعت احیا در بازار سهام آمریکا به لحاظ گروه‌های مختلف یکنواخت نبوده؛ بلکه احیا در برخی گروه‌ها بالا و در برخی گروه‌ها پایین بوده است. به‌طور کلی دو زیرگروه تکنولوژی و بهداشتی بیشترین سرعت افزایش را به‌ویژه بعد از بازگشایی اقتصادها داشته‌اند. این در حالی است که شرکت‌های گروه انرژی و مسکن کمترین میزان احیا را در بازار سهام آمریکا تجربه کرده‌اند.