تکامل زنجیره

زهرا مسافر: صنایع معدنی دو سالی است که بار اصلی تامین ارز مورد نیاز کشور در کنار پتروشیمی‌ها را به دوش می‌کشد. تولیدکنندگان، پا به پای افزایش سطح تولیدات خود، تلاش دارند تا بتوانند صادرات را هم گسترش دهند و برای این کار، حتماً باید یک زنجیره ارزش را فراهم آورند. واقعیت آن است که جهش تولید، به واسطه وضعیتی که اقتصاد ایران دارد، این روزها به زنجیره صادرات هم متصل شده است. صادرات رونق گیرد، تولید هم جهش‌گونه توان حرکت رو به جلو را خواهد داشت و برعکس آن هم باز بازی برد-بردی را رقم می‌زند. در این میان هستند تولیدکنندگانی در صنایع معدنی، که تمام هدف خود را صادرات محصولاتی با ارزش افزوده بالاتر قرار داده و به این منظور زنجیره تولید را به شکلی پیش می‌برند که بتوان از صفر تا صد زنجیره را به حرکت درآورد؛ چه آنکه اگر این اتفاق رخ ندهد، تولید محصول با ارزش افزوده بالاتر هم عملاً امکان‌پذیر نیست، چراکه کار در یکی از حلقه‌های زنجیره، گسستی به وجود می‌آورد که جبران آن امکان‌پذیر نیست. در این میان صنایع فولادی نیز از جمله صنایع پیشرو در بخش معدن هستند که سال‌های گذشته را صرف حرکت بر روی تکمیل زنجیره تولید کرده و در حال حاضر، کاملاً می‌توانند مدعی تامین بخشی از نیازهایی باشند که اکنون نه‌تنها ارزی برای تامین آنها از کشور وارد نمی‌شود، بلکه اگر قرار بر این باشد که تولید بیش از نیاز صورت گیرد، حتماً برای کشور ارزآوری هم خواهند داشت. سرآمد این شیوه تولید، گروه صنعتی فولاد مبارکه است که توانسته ظرف سال‌های گذشته، گام‌های جدی در مسیر افزایش تولید و دستیابی به حلقه‌های بیشتری از زنجیره تولید فولاد در کشور بردارد. حال هم که قرار است از امسال، گام‌های تکمیلی خود را برای احداث طرح‌هایی پیش ببرد که به‌طور قطع، اجرای آنها، اتفاقی مهم در عرصه صنایع معدنی و به‌خصوص صنعت فولاد ایران است. طرح نورد 2 که از سوی شرکت فولاد مبارکه توانسته در سال گذشته، مجوزهای لازم را از دولت برای احداث و واردات بخشی از تجهیزات مورد نیاز تولید خود دریافت کند، امسال رسماً، وارد کار عملیاتی می‌شود تا بلکه بتواند تلاش برای تامین و تولید ورق‌های خاص فولادی را پیش ببرد که در نهایت، نه‌تنها منجر به جلوگیری از خروج ارز در کشور شود، بلکه تامین‌کننده سریع نیاز تولیدکنندگانی از جمله نفت و گاز و صنایع خودرو باشد. همان طرحی که نه‌تنها از تمامی توان تولیدی داخلی و مهندسان خبره ایرانی در راه‌اندازی آن استفاده شده، بلکه سطح اشتغال‌زایی آن، درست در شرایطی که کشور با اشتغال، به عنوان یکی از مسائل مهم پیش روی خود برخورد می‌کند، می‌تواند تحولی بزرگ به لحاظ به‌کارگیری نیروی انسانی در صنعت فولاد کشور باشد. بر این اساس آنچه برای سال 99 در پلن فولاد مبارکه برای اجرای بخش‌هایی از طرح نورد 2 تدارک دیده شده است، آن است که بتوان فونداسیون و سیویل کار را تا سقف 30 درصد اجرایی کرد و به گفته مقامات ارشد فولاد مبارکه، اولین سری نقشه‌ها را دریافت کرده و بر اساس آن پیش رفت. بر این اساس پیش‌بینی می‌شود روند اجرایی را از سال 1400 شروع کنیم؛ اما در سال 99 مقرر شده تا بر روی طراحی، مهندسی، تهیه نقشه و گذاشتن کلیه سفارش‌های داخلی و خارجی، کار پیش رود و در عین حال بخشی از عملیات سیویل و ساختمان‌های مورد نیاز هم شروع شود.