زشت و زیبای ویروس تاجدار
همه‌گیری ویروس کرونا چه تبعات روحی و روانی برای ما دارد؟
نرگس حافظی: این روزها به دلیل شیوع نوع جدیدی از ویروس کرونا، بسیاری از مردم جهان در قرنطینه‌اند یا رفت‌وآمدهای خود را محدود کرده‌اند. در ایران نیز با پایان یافتن تعطیلات نوروز، طرح «فاصله‌گذاری اجتماعی» اجرا شده است. چنین تدابیری برای بهبود سلامت جسمی افراد و کنترل بحرانِ پیش‌آمده ضروری است، اما لازم است به پیامدهای روانی این بحران نیز توجه شود و راهکاری متناسب با آن در نظر گرفته شود. پژوهشی که در هفته‌نامه پزشکی لنست (The Lancet)، یکی از معتبرترین و مشهورترین هفته‌نامه‌های پزشکی، منتشر شده، نشان می‌دهد که افراد با قرنطینه شدن در معرض ابتلا به افسردگی، اضطراب، اختلال در خواب و «اختلال استرسی پس از آسیب روانی» (PTSD) قرار می‌گیرند. در چنین وضعیتی، چگونه می‌توانیم به حفظ و ارتقای سلامت روانی خود کمک کنیم؟ چطور بر ترس‌هایمان غلبه کنیم و از روح و روانمان در برابر اخبار منفی و اتفاقات بد ناشی از کرونا محافظت کنیم؟
واقعیت آن است که ترس ما در برابر این بیماری تا حد زیادی به دلیل دانش اندک ماست؛ هنوز نمی‌دانیم یا مطمئن نیستیم که با انجام چه کارهایی یا پرهیز از چه اقداماتی می‌توانیم خود و عزیزانمان را با اطمینان خاطر بالایی از خطر ابتلا به «کووید ۱۹» در امان نگه داریم. بلاتکلیفی و تصویر مبهم از آینده پساکرونایی هم معضل مهم دیگری است که زمینه‌ساز بروز اختلالات اضطرابی می‌شود. اخبار و اطلاعات ضد و نقیض و فراوان هم، ساعتی و حتی دقیقه‌ای ما را به حال خودمان تنها نمی‌گذارد؛ امواجی طغیانگر و مخرب که هر فایده‌ای داشته باشد، بی‌تردید آرامشمان را بر هم می‌زند. بد نیست همین‌جا توصیه کارشناسان سلامت روان را مرور کنیم: بیش از آنکه مراقب باشیم تا به بیماری مبتلا نشویم، باید مراقب افکار و احساساتمان باشیم و دریچه فکر و ذهن خود را برای هر نوع اطلاعاتی باز نگذاریم؛ برنامه‌ریزی روزانه و فراگیری مهارت‌های جدید بر بستر فناوری‌های نوین می‌تواند کمک کند تا راه نفوذ را بر نگرانی‌ها ببندیم؛ خانه‌نشینی فرصت مناسبی برای تقویت قوه خلاقیت است که افراد را وامی‌دارد تا خود را برای تطبیق با شرایط جدید و همزیستی با ویروس کرونا آماده کنند. گویی فراز و نشیب همه‌گیری ویروس کرونا را با همه سختی‌ها و تلخی‌هایش می‌توان به آوردگاهی برای بشر مدرن امروزی توصیف کرد که در آن باید قدرت خود را در مواجهه با بحران‌های جدید محک زند و نقص‌های خود را برطرف کند.
در پرونده پیش رو می‌کوشیم بررسی کنیم که همه‌گیری ویروس کرونا چه تبعات روانی‌ای در جامعه خواهد داشت و چه تغییری در سبک زندگی افراد به وجود خواهد آورد.
