اقتصاد فقیر

اسفند سال 97 که از چشم‌انداز اقتصاد سال 98 نوشتیم، از احتمالات قریب‌به‌یقینی چون رکود تورمی گفتیم؛ تشدید تحریم و سختی‌های تجارت خارجی و مساله این بود که این دوران صعب چقدر ماندگاری خواهد داشت. حالا همه آن احتمالات قطعی را با شدت و حدت بیشتر به چشم دیده‌ایم و به مساله ماندگاری نیز پاسخ می‌دهیم: «درازمدت».

تقریباً مشخص است که دوران سخت اقتصاد ایران سالیانی برقرار خواهد بود تا مگر از طریقی نو، دوباره خود را بازسازد و برخیزد. در سال 99 افت درآمد واقعی و کاهش سطح رفاه قطعی است و آنچه قابل پیش‌بینی نیست واکنش جامعه است به آنچه نه باورش دارد و نه انتظارش. اما رشد صفرگونه اقتصاد ایران درآمدی تولید نمی‌کند که بتواند رفاه و مصرف را در سطحی که بوده حفظ کند. منابع طبیعی مانند آب و خاک و محیط زیست از بین رفته و منابع مالی صندوق‌ها و بانک‌ها ته کشیده است. اقتصاد ایران باید به تمام آنچه در این سال‌ها کم‌اعتنا بوده است مانند بهره‌وری نگاهی تازه و علمی داشته باشد. دیگر تکیه بر منابع طبیعی و مالی گذشته و باد صبا نتوان کرد!