تخلیه اثر شوک بنزین بر تورم
رشد ماهانه شاخص قیمت‌ها به زیر یک درصد رسید
گزارش مرکز آمار در دی‌ماه می‌گوید تورم حاصل از افزایش قیمت بنزین در این ماه تخلیه شده است. بر اساس آمارهای این مرکز، تورم ماهانه گروه حمل‌ونقل در دی‌ماه نسبت به دو ماه قبل از آن، کمتر بوده است. با اجرای طرح افزایش قیمت بنزین در هفته پایانی آبان‌ماه، تورم ماهانه حمل‌ونقل به سطح ۴ /۵ درصد رسید. همچنین در ماه آذر این رقم ۱۴ درصد گزارش شد. حال جدیدترین گزارش در دی‌ماه نشان می‌دهد نرخ تورم حمل‌ونقل با شیب قابل توجهی از ۱۴ درصد به سطح سه درصد کاهش یافته است. با توجه به روندهای تورمی ماهانه و نقطه به نقطه می‌توان گفت اثر مستقیم تعدیل قیمت بنزین تخلیه شده است و از این کانال خطری متوجه نرخ تورم در ماه‌های آتی نیست. «دنیای اقتصاد» که پیشتر در گزارشی با عنوان «دو جریان متفاوت در تورم آبان» تخلیه شدن اثر تورمی بنزین در دو ماه آذر و دی را پیش‌بینی کرده بود، در گزارشی نوشت: بر اساس آمار جدید، نرخ تورم ماهانه کل به رقم ۸ /۰ درصد رسیده که کمترین رقم در نیمه دوم سال جاری است. نرخ تورم نقطه به نقطه و متوسط نیز در دی‌ماه نسبت به آذرماه روند نزولی را ثبت کرده است. علاوه بر تخلیه شدن تورم بنزین، ثبات نرخ ارز و تورم منفی خوراکی‌ها در افت تورم دی‌ماه موثر بوده است.
گزارش تورمی دی‌ماه نشان می‌دهد که تورم ماهانه همسو با تغییرات هوایی کشور با افت دما روبه‌رو شده است. سه دماسنج تورمی، این افت دما را تایید می‌کند. بر اساس آخرین آمارهای گزارش مرکز آمار ایران، نرخ تورم ماهانه در دی‌ماه به 8 /0 درصد رسیده است که طی سه ماه اخیر کمترین نرخ بوده است. همچنین نرخ تورم نقطه به نقطه نیز با افت 5 /1درصدی نسبت به ماه قبل، به سطح 3 /26 درصد رسیده است. نرخ تورم متوسط نیز به عنوان دماسنج سوم، این کاهش دما را ثبت کرده است، از سوی دیگر نرخ تورم متوسط نیز با افت 4 /1درصدی در دی‌ماه سال جاری به 6 /38 درصد رسیده است. گذر شوک بنزینی، کنترل نوسانات ارزی و تورم منفی خوراکی‌ها سه دلیل مهم برای کاهش تورم دی‌ماه بوده است.
نکته قابل توجه در دی‌ماه کاهش نرخ تورم ماهانه حمل‌ونقل به رقم سه درصد است. این در حالی است که در آبان‌ماه (زمان اجرای طرح افزایش قیمت بنزین) این نرخ به میزان 4 /5 درصد افزایش یافت و پس از آن نیز نرخ تورم ماهانه حمل‌ونقل به سطح ۱۴ درصد رسید. بنابراین با توجه به آمار ثبت‌شده در دی‌ماه، می‌توان عنوان کرد که در این ماه تورم بنزین تخلیه شده و احتمالاً در دو ماه پایانی سال، نرخ تورم ماهانه حمل‌ونقل به سطوح کمتر نیز خواهد رسید.
ورود تورم به کانال ۳۰درصدی
گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که نرخ تورم ماهانه در دی‌ماه سال جاری به رقم ۸ / ۰ درصد رسیده است. این رقم در آذرماه سال جاری به میزان 2 /3 درصد گزارش شده بود. بنابراین این آمار نشان می‌دهد که تورم ماهانه در دی‌ماه نسبت به آذرماه کاهش قابل توجهی را ثبت کرده است. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، این کمترین مقدار تورم ماهانه در نیمه دوم سال جاری است، زیرا آخرین بار در شهریورماه، نرخ تورم ماهانه زیر یک درصد گزارش شده بود. حتی این رقم نسبت به دی‌ماه سال قبل نیز کمتر بوده و در سال قبل تورم ماهانه نخستین ماه تابستان به میزان دو درصد گزارش شده بود. پایین آمدن نرخ تورم ماهانه در دی‌ماه سال جاری، نرخ تورم نقطه به نقطه و متوسط را نیز تحت تاثیر خود قرار داده است.
همچنین بر اساس گزارش‌های منتشرشده در دی‌ماه، نرخ تورم نقطه به نقطه به میزان 3 /26 درصد گزارش شده است. این رقم، در آذرماه سال جاری به میزان 8 /27 درصد گزارش شده بود، بنابراین طی یک ماه به میزان 5 /1 واحد درصد از نرخ تورم نقطه به نقطه کاسته شده است. می‌توان پیش‌بینی کرد در صورتی که روند کاهشی نرخ تورم نقطه به نقطه ادامه یابد، تا پایان سال جاری به سطح ۲۲ درصد نیز برسد.
از سوی دیگر آمارهای گزارش شاخص بهای مصرف‌کننده نشان می‌دهد که تورم متوسط در دی‌ماه سال جاری به رقم 6 /38 درصد رسیده است. نرخ تورم متوسط در آذرماه ۴۰ درصد گزارش شده بود و نشان می‌دهد که 4 /1 درصد از این متغیر در دی‌ماه کاسته شده است. به نظر می‌رسد تا پایان سال جاری نرخ تورم متوسط به میانه کانال ۳۰درصدی کاهش یابد. بر اساس ارزیابی دنیای اقتصاد، علاوه بر گذر شوک بنزینی و کاهش نرخ تورم خوراکی‌ها، ثبات نرخ دلار در ماه‌های گذشته نیز بر کنترل نرخ تورم موثر بوده است هرچند در دی‌ماه نرخ دلار نوسانات محدودی را تجربه کرد اما این نوسانات بر نرخ تورم اثر قابل توجهی نداشت.
مهار تورم در اولویت بانک مرکزی
رئیس‌کل بانک مرکزی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام، ضمن اشاره به آغاز به کار عملیات بازار باز تصریح کرد: از این پس، تمرکز خود را بر کنترل تورم خواهد گذاشت. وی همچنین از نظارت شدید بر بانک‌ها و سالم‌سازی ترازنامه آنها خبر داد.
عبدالناصر همتی همچنین هدف از تشکیل بازار باز پولی را کنترل هدفمند تورم عنوان کرد. رئیس‌کل بانک مرکزی در حاشیه نشست کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی و در جمع خبرنگاران گفت: هم‌اکنون بانک مرکزی بر بازار ارز مسلط است و این تسلط را با اجرای سیاست جدید در بازار پولی نیز اعمال خواهد کرد. وی با بیان اینکه تشکیل بازار پولی ۴۰ سال در انتظار اجرا قرار داشت اظهار کرد: خوشبختانه اخیراً موفق شدیم با دریافت مجوزها از مراجع مربوطه و همچنین یک سال کار مداوم، این بازار را پس از ۴۰ سال تشکیل دهیم. طبق گزارش صداوسیما، رئیس‌کل بانک مرکزی با بیان اینکه مهم‌ترین دستاورد تشکیل این بازار، کنترل هدفمند تورم است گفت: تا پیش از این ما نرخ سود را در نظام پولی به صورت دستوری تعیین می‌کردیم، اما با تشکیل این بازار، به‌جای آنکه بی‌هدف به دنبال کنترل تورم باشیم ابتدا مبنای تورمی را که باید داشته باشیم تعیین می‌کنیم سپس سود کوتاه‌مدت بانکی بر مبنای آن تعیین می‌شود. وی با بیان اینکه برای تامین سود کوتاه‌مدت بانکی سازوکار خرید و فروش اوراق اسلامی تعیین شده است افزود: این اوراق که توسط خزانه‌داری کل کشور منتشر می‌شود ابزاری است که به ما کمک می‌کند تا حجم پول را با استفاده از آن بالا و پایین کرده و نرخ تورم را تنظیم کنیم.
عبور بورس از قله 410 هزار واحد
بورس تهران در روزهایی که تحریم‌های اقتصادی آمریکا تحت عنوان تشدید فشار حداکثری به اوج خودش رسیده است، رکوردهای تاریخی پی‌درپی در کارنامه خود به ثبت می‌رساند. بورس اوراق بهادار تهران، 28 دی با فتح ابرکانال 400 هزار واحدی در آستانه 410 هزار واحد قرار گرفت. در این روز شاخص کل با رشد 10 هزار و 517 واحدی معادل 63 /2 درصد به 409 هزار و 962 واحد رسید. بدین ترتیب از ابتدای سال جاری تاکنون بازدهی این بازار با 4 /129 درصد با فاصله زیادی از بازارهای رقیب قرار گرفت. در 19 روز کاری دی‌ماه نیز شاخص با رشد 55 هزار و 966 واحدی 8 /15 درصد برای سهامداران بازدهی به همراه داشته است. در پایان معاملات هفتگی دو هفته قبل شاخص کل بورس به مرز عدد 399 هزار و 445 واحد رسید که تا لمس عدد 400 واحد فقط 555 واحد مانده بود که با انجام معاملات دیروز تعدیل شاخص در اولین روز هفته گذشته از مرز روانی 400 عبور کرد. روزنامه ایران در تحلیل این خبر نوشت: برخی از تحلیلگران بر این باورند با وجود اینکه بسیاری از سهم‌ها از قیمت ارزش ذاتی خودشان عبور کرده و معاملات بازار با عدد دلاری 15 هزار تومان همخوان شده است، اما نه به دلیل ارزندگی بلکه به خاطر رشد نقدینگی موج منابعی که از سایر بازارها به بازار سرمایه آمده، ادامه دارد. از این‌رو، بازار صرفاً بر اساس روند معاملات خریداری می‌کند نه ارزش و ارزندگی سهم‌ها. در مقابل برخی از تحلیلگران روی ارزنده بودن سهم‌ها در بازار تاکید دارند و نظریه اول را نمی‌پذیرند. در این میان، عدم عرضه اولیه سهم‌های جدید خود باعث شده است که منابع به سمت بازار ثانویه هدایت شده و برخی از سهم‌ها با بیش‌ارزندگی روبه‌رو شوند، این در حالی است که برخی از سهم‌ها نیز همچنان به دلیل رشد فروش ناشی از افزایش تیراژ تولید (نه قیمت فروش و تورم) و ارائه گزارش‌های مثبت با تداوم استقبال بازار روبه‌رو هستند. در این میان، گزارش‌های تجدید ارزیابی دارایی برخی از شرکت‌ها که ارزش روزشان با قیمت تاریخی‌شان فاصله زیادی دارد و باعث شناسایی یک درآمد غیرعملیاتی شده و در قبال افزایش سرمایه می‌تواند مورد توجه سهامداران قرار گیرد از جمله دلایل رشد بازار سهام در هفته جاری است. به گواه تحلیلگران، تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌های بورسی تدبیری است که به عنوان یک متغیر یا پیشرانه می‌تواند باعث اقبال به شماری از شرکت‌هایی باشد که با مرور زمان ارزش دارایی‌شان تغییر کرده است.
بازگشت ایرلاین‌های خارجی به ایران
پس از سقوط هواپیمای اوکراین در آسمان ایران که علت آن اشتباه در سیستم پدافند هوایی کشورمان اعلام شد، بسیاری از ایرلاین‌های خارجی اعلام کردند که تا بازگشت آرامش، پروازهای خود در آسمان ایران را متوقف خواهند کرد و همین امر به کاهش جدی تعداد پروازهای عبوری از آسمان ایران منجر شد. اما هفته گذشته یعنی پس از گذشت حدود دو هفته از این حادثه، بررسی‌های انجام‌شده از سوی سایت بین‌المللی فلایت رادار 24 که ترافیک هوایی کشورها را رصد می‌کند، نشان داد که تعدادی از ایرلاین‌ها پروازهای خود از آسمان ایران را از سر گرفته‌اند. روزنامه اعتماد در گزارشی ضمن برشمردن ایرلاین‌هایی که به آسمان ایران بازگشته‌اند، نوشت: هنوز تعداد پروازهایی که از آسمان ایران انجام می‌شود، فاصله زیادی با اعداد ثبت‌شده پیش از اتفاقات اخیر دارد و هنوز تعدادی از ایرلاین‌ها مانند شرکت‌های هواپیمایی اتحادیه اروپا برنامه‌ای برای بازگشت به آسمان ایران اعلام نکرده‌اند اما با بازگشت تعدادی از ایرلاین‌ها، بار دیگر ایران می‌تواند بر امن و ارزان بودن آسمان خود تاکید کند و در این مسیر درآمد مهم خود از محل پروازهای عبوری را بازگرداند.
