پایان خوش‌بینی

به نظر می‌رسد حداقل در مورد اقتصاد ایالات متحده، نیمه‌ خالی لیوان در سال 2014 در حال پیشی گرفتن از نیمه پر آن است. اقتصاددانانی که در اوایل سال جاری میلادی با خوش‌بینی انتظار رشدی حدود سه‌درصدی را برای اقتصاد این کشور داشتند، حالا عقیده خود را تغییر داده‌اند. در حال حاضر که حدود نیمی از سال سپری شده است، پیش‌بینی‌ها در حال تغییر و به قولی واقع‌بینانه شدن هستند. فعلاً البته صریح‌ترین تغییر در پیش‌بینی را صندوق بین‌المللی پول اعمال کرده است. این نهاد بین‌المللی اعلام کرد پیش‌بینی خود را در مورد رشد اقتصاد ایالات متحده از رقم 8/2 که پیشتر از این در گزارش‌های این سازمان اعلام شده بود به دو درصد کاهش می‌دهد. چندی قبل از این اعلام، بانک جهانی نیز پیش‌بینی خود را در مورد رشد اقتصادی جهان کاهش داده بود. انتظار اغلب کارشناسان بر این است که مقامات بانک مرکزی ایالات متحده نیز اقدامی مشابه را در نشست اخیر خود که قرار است روزهای 17 و 18 ژوئن تشکیل شود، انجام دهند. اما مشکل کجاست؟ حداقل صندوق بین‌المللی پول مشکل را از زمستان سختی می‌داند که آمریکا در سه‌ماهه اول سال جاری میلادی با آن روبه‌رو شد. به اعتقاد کارشناسان این سازمان، شروع اقتصاد این کشور آنچنان ضعیف بود که حتی خروج از این وضعیت در 9ماهه باقی‌مانده سال، نمی‌تواند اثرات آن زمستان سخت را به‌طور کامل محو کند و رشد ایالات متحده را به مقدار قبلاً پیش‌بینی‌شده بازگرداند. داده‌های آماری نشان می‌دهد این زمستان اثراتی عمیق بر تمام بخش‌های اقتصاد داشته است. ساخت‌وساز مسکن، صادرات کالاهای آمریکایی، خرید تجهیزات و‌... کاهش شدید یافت. زمستان آنقدر سخت بود که نه‌تنها پروژه‌های ساختمان‌سازی را کاملاً متوقف کرد که مردم حتی حاضر نبودند از خانه‌های خود برای خرید کالاهای نه‌چندان ضروری مثل اتومبیل خارج شوند. کارخانه‌های اتومبیل‌سازی نیز در این سه‌ماهه به دلیل کاهش تقاضا، ضررهای شدیدی را ثبت کردند. آمار نشان می‌دهد در سه‌ماهه اول سال 2014، اقتصاد ایالات متحده با نرخ سالانه‌ای بین 5/1 تا 4/2 درصد منقبض شده است. این ارقام بسیار بدتر از رشد منفی یک‌درصدی است که قبلاً برای این دوره سه‌ماهه پیش‌بینی شده بود. حالا و با آمار جدید، احتمال ثبت نرخ رشدی سه‌درصدی، دور از دسترس خواهد بود. برای رسیدن به نرخ رشد سالانه سه درصد، اقتصاد ایالات متحده باید در 9ماهه سال با نرخ سالانه 6/4 درصد رشد کند که البته غیرممکن است. شاید این آخرین نشست فدرال‌رزرو بتواند نقش مهمی در تحریک رشد اقتصاد ایالات متحده بازی کند. اگرچه کسی انتظار ندارد در همین نشست تصمیمی برای افزایش نرخ بهره گرفته شود اما همه، چشم‌انتظار زمان‌بندی هستند که شاید بتواند تکلیف بازار را تا حد زیادی روشن کند.