سکه در میانه طناب‌کشی دلار و طلا

قیمت طلا در بازار ایران برآیند نرخ ارز (مشخصاً دلار، چراکه در بازارهای جهانی نیز طلا با دلار قیمت‌گذاری می‌شود) و نرخ جهانی طلاست. در بازار سکه فردوسی عامل سومی تحت عنوان حباب قیمتی مثبت و منفی به‌واسطه عدم تعادل‌های مقطعی در عرضه و تقاضای سکه به این موارد افزوده شده و قیمت سکه را تعیین می‌کند. با توجه به این عوامل بازار سکه در ایران عملاً پرنوسان‌تر از بازار طلاست و پیش‌بینی حرکات قیمتی آن سخت‌تر است. با عنایت به موارد مذکور از زاویه این سه فاکتور تحلیلی از وضعیت جاری و یکی دو ماه آتی طلا و سکه در بازار ایران ارائه می‌شود.

رشد نرخ ارز با توجه به نیازهای فصلی

ماه‌های طولانی است که دلار پیشران تعیین قیمت سکه است و جز در چند مقطع محدود و کوتاه که نوسانات جهانی طلا شکل‌دهنده قیمت‌ها بود در سایر روزها و هفته‌ها فعالان بازار سکه بیش از آنکه چشم به بازار جهانی طلا داشته باشند، به بازار داخلی ارز، عملکرد بانک مرکزی، اوضاع سیاست بین‌المللی و میزان عرضه و تقاضای ارز در بازار نیما، چشم دوخته بودند. همزمانی چند عامل اما این روزها باعث جهش مقطعی نرخ ارز شده، جهشی که با توجه به عملکرد چندماهه اخیر بانک مرکزی به نظر پایدار نخواهد ماند و مجدداً قیمت‌ها به تعادلی کم‌نوسان در محدوده زیر 12500 تومان (حداقل تا اواخر سال 1398) بازخواهد گشت، رشد نرخ بنزین و تورم انتظاری ناشی از آن، بی‌ثباتی مقطعی سیاسی کشور و مهم‌تر از آن تقاضای سنتی ارز در انتهای سال میلادی باعث این رشد و جهش نسبتاً قابل توجه شده است.

البته با در نظر گرفتن وضعیت فعلی ذخایر ارزی کشور و رشد قیمت دارایی‌ها در بازارهای موازی از جمله مسکن، این افزایش قیمت را به شرطی که تبدیل به جهش و رشد افسارگسیخته نشود، باید به فال نیک گرفت؛ چراکه مانع خروج سرمایه و منابع ارزی از کشور می‌شود. اما اگر رشد قیمت دلار افسارگسیخته شود و از رقم 14500 تومان فراتر رود باید منتظر ورود سفته‌بازان و احتمال جهش موقتی تا سطح 19 هزار تومان نیز بود.

بهبود شرایط اقتصاد جهانی و رشد شاخص دلار

کاهش نرخ بهره فدرال‌رزرو، بروز جنگ تجاری با چین و حتی اروپا و... باعث افت و تضعیف شاخص دلار نشد و این شاخص همچنان پرقدرت ظاهر می‌شود. بورس‌های آمریکا به سقف‌های جدیدی دست یافته، نرخ بیکاری همچنان در سطوح بسیار پایینی نوسان می‌کند و برای اولین بار طی تاریخ معاصر خود، در پاییز امسال خالص واردات نفت آمریکا به کمتر از صفر رسیده و عملاً آمریکا به صادرکننده نفت خام تبدیل شده است. با این تقویت در شاخص دلار و نبود چشم‌انداز در تضعیف آن، طلا شانس خاصی (حداقل از این کانال) برای رشد قیمتی خود ندارد، مگر آنکه استیضاح ترامپ و احتمال برکناری وی پس از استیضاح جدی شود.

وضعیت جنگ تجاری چین و آمریکا و رشد تقاضای کامودیتی‌های صنعتی

شرایط به گونه‌ای پیش‌ می‌رود که اقتصاددانان و تحلیلگران در مورد ایجاد توافق جامع بین چین و آمریکا در آینده نزدیک (هرچند زمان دقیق این آینده به شدت در هاله‌ای از ابهام قرار دارد) اطمینان یافته‌اند، همین اطمینان نیز باعث شد چند روز پیش برای اولین بار پس از ماه‌ها قیمت فلز مس که به نوعی دماسنج وضعیت رونق و رکود اقتصادی نیز می‌تواند باشد، مجدداً از شش هزار دلار فراتر رفت و میزان ذخایر جهانی مس، آلومینیوم و روی در انبارهای رسمی به کمترین میزان سال 2019 رسیده است، در کنار این موارد شاخص مدیران خرید چین نیز گارد صعودی گرفته است که نشان از خوش‌بینی به آینده و افزایش فعالیت‌های اقتصادی تولیدی، خدماتی و زیرساختی می‌دهد. تمامی این موارد باعث تغییر ترجیح سرمایه‌گذاران و خروج از طلا (تضعیف قیمتی) و بازگشت به عرصه تولید و تجارت می‌شود.

شاخص ترس و طمع و وضعیت آن

شاخص ترس یا VIX با بهره‌گیری از قیمت اختیار معاملاتی که در بازار شیکاگو معامله می‌شود، به دست می‌آید (با محاسبه نرخ ضمنی نوسانات آتی)، افزایش شاخص مذکور نماد افزایش ریسک و احساس خطر سرمایه‌گذاران از چشم‌انداز آتی اقتصاد است. هر زمان ریسک‌ها افزایش یابد می‌توان انتظار داشت قیمت طلا (به عنوان یک پناهگاه امن در هنگامه خطر و رکود) افزایشی باشد. همان‌گونه که مشاهده می‌شود این نمودار هم‌اکنون در وضعیت باثباتی قرار داشته و همین خود عاملی جهت کاهش نرخ طلا طی هفته‌های اخیر و نبود پتانسیل افزایشی خاص در قیمت آن حداقل تا پس از ژانویه است.

بازار سکه، سکه نیست

پس از جمع‌بندی برآیند اثر نرخ دلار و قیمت جهانی طلا آنچه باقی می‌ماند وضعیت بازار داخلی سکه طلا و اثر آن بر قیمت (میزان حباب قیمتی و نوسانات آن) است. فصلی که در آن قرار داریم به‌صورت عادی بازار سکه نوسان خاصی ندارد، از طرف دیگر رشد قابل توجه نرخ ارز نیز باعث هیجان جدید در بازار نشده است، هیجانی که هر بار ایجاد شده اثرات آن در افزایش حباب سکه خود را نمایان کرده است، از این‌رو شاهد هیچ حباب مثبت جدی در قیمت سکه نیستیم و همین امر در صورت تداوم می‌تواند باعث افزایش ثبات بیشتر بازار شود؛ از یک زاویه دیگر نیز می‌توان به موضوع نگریست، نبود حباب نشان‌دهنده پایین بودن انتظارات فعالان اصلی بازار سکه طلا در مورد رشد بیشتر در قیمت ارز و دلار است.