تنوع عقاید در شرکت‌ها

داستان لباس جدید امپراتور یکی از مشهورترین حکایت‌های هانس کریستین اندرسون است. در این حکایت چند شیاد پادشاه را گول می‌زنند و به او می‌باورانند که لباسی افسانه‌ای برایش دوخته‌اند که افراد بی‌ارزش قادر به دیدن آن نیستند. درباریان جرات ندارند بگویند امپراتور لخت است و فقط یک کودک این حقیقت آشکار را بیان می‌کند. نکته اخلاقی داستان آن است که قواعد اجتماعی اغلب چنان افراد را محدود می‌کند که آنها نمی‌توانند دیدگاهشان را ابراز دارند. چند شرکت را می‌شناسید که پروژه‌های پرهزینه مورد علاقه مدیرعامل را به اجرا گذاشتند در حالی که سایر مدیران درباره آن پروژه‌ها مردد بودند؟ ماتیو سید خبرنگار کنونی و ورزشکار سابق در کتاب جدیدش با عنوان «نظرات طغیان‌گر: قدرت افکار متنوع» می‌گوید که «تنوع شناختی» کلید حل این مشکل است. به عبارت دیگر، لازم است تیمی از افراد دارای چشم‌اندازها و پیش‌زمینه‌های فکری متفاوت گرد هم آیند.  او استدلال خود را با مثال ناکامی مقامات آمریکا در پیشگیری از حملات تروریستی 11 سپتامبر آغاز می‌کند. به عقیده او دلیل اصلی این ناکامی آن بود که سازمان سیا تحت تسلط مردان مسیحی سفید‌پوستی بود که نتوانستند بفهمند چگونه اسامه‌ بن‌لادن با استفاده از نشانه‌های اسلامی به جذب نیرو پرداخت یا تیم دولت بریتانیا را در نظر بگیرید که در سال‌های 1990-1989 مالیات عوارض خیابان‌ها را مطرح کرد. آن سیاست فاجعه‌بار به بروز شور‌ش‌هایی  در میدان ترافالگار منجر شد. طراحان آن سیاست همه از طبقه ثروتمند بودند و درک نمی‌کردند که طرح آنها چقدر به قشر کم‌درآمد آسیب می‌زند. افرادی که پیش‌زمینه‌های متفاوت دارند به یک موضوع از زوایای متفاوت نگاه می‌کنند. این موضوع برای همه آشکار است و صرفاً به آن معنا نیست که باید اعضای تیم‌ها از میان افرادی با جنسیت و فرقه‌های متفاوت انتخاب شوند. اگر فقط فارغ‌التحصیلان رشته سیاست کمبریج یا MBA هاروارد یا مهندسان نرم‌افزار استنفورد فارغ از جنسیت یا رنگ پوست انتخاب شوند باز هم این مشکل بروز خواهد کرد چراکه این افراد زیر نظر استادان یکسان درس خوانده‌اند و جهان‌بینی مشابهی دارند.  در جهان مدرن و پیچیده امروزی، اگر قرار باشد دستاوردهای بزرگی حاصل شود باید همکاری برقرار شود. در رشته‌های علوم محض و مهندسی 90 درصد مقالات توسط تیم‌ها -و نه تک‌تک افراد- نوشته می‌شوند. تحلیل ثبت مالکیت معنوی در آمریکا از سال 1975 تاکنون نشان می‌دهد که در تمام 36 دسته تعریف‌شده تیم‌ها جایگاهی برتر دارند. انتخاب یک تیم خوب دو عنصر اصلی دارد. اول، افرادی با دیدگاه‌های مختلف را گردهم آورید. دوم، مطمئن شوید که همه دیدگاه‌ها شنیده و به آنها احترام گذاشته می‌شود. اگر افراد مسوول ظرفیت تحمل نداشته باشند این کار غیرممکن خواهد بود. مطالعه مدرسه مدیریت روتردام درباره 300 پروژه به این نتیجه رسید که احتمال موفقیت پروژه‌های مدیران جوان از پروژه‌های مدیران کهنسال بیشتر بود. شاید دلیل این امر آن باشد که در گروه مدیران جوان اعضای تیم از اینکه نقایص بالقوه را به دیگری یادآوری کنند ترسی نداشتند. توانایی اظهارنظر در سازمان بدون ترس از مجازات «ایمنی روانی» نام دارد. ایمی ادموندسان از مدرسه تجارت هاروارد این مفهوم را در کتابش تعریف کرد. آقای سید از مطالعه‌ای درباره تیم‌های شرکت گوگل نام می‌برد که آشکار می‌سازد ایمنی روانی مهم‌ترین عامل موفقیت کار تیمی در این غول فناوری است. یک راه برای غلبه بر کم‌رویی هنگام اخذ نظرات آن است که همه عقاید خود را بدون ذکر نام بر روی کاغذ بنویسند. به این ترتیب دیدگاه‌هایی که مطرح می‌شوند به بزرگی سن و جایگاه فرد وابسته نیست و بدون ترس یا جانبداری می‌توان آنها را در برابر دیگر نظرات سنجید (هرچند احتمال حدس زدن نام نویسنده را نمی‌توان از بین برد). افزایش تعداد و دامنه نظرات می‌تواند رمز موفقیت باشد. به نوشته آقای سید «علاقه‌مندی به اشتراک دانش در این جهان پیچیده قطعاً سودمند خواهد بود». مزیت دیگر تنوع آن است که غیرخودی‌ها اغلب فرصت‌های سودآوری را می‌بینند که از چشم‌ خودی‌ها دور مانده‌اند. مهاجران 13 درصد از جمعیت آمریکا اما 5 /27 درصد از جمعیت کسانی را که کسب‌وکار جدیدی راه‌اندازی می‌کنند تشکیل می‌دهند. مهاجران به خاطر ماهیت ذاتی خود در مقایسه با افراد عادی ویژگی «بلند شو و حرکت کن» بیشتری دارند چون اگر این‌گونه نبود دست به مهاجرت نمی‌زدند. برخی به این دلیل کسب‌وکار جدید را آغاز می‌کنند که کسب‌وکارهای موجود خارجی‌ها را استخدام نمی‌کنند. اما آقای سید به درستی می‌گوید که استفاده از چند فرهنگ یک مزیت رقابتی به شمار می‌رود. چشم‌اندازهای تازه برای بنگاه‌های موجود نیز مفید هستند. مطالعات نشان می‌دهند بنگاه‌هایی که هیات‌مدیره آنها تنوع بیشتری دارد از بنگاه‌های دارای مدیران مشابه درآمد بیشتری دارند. البته این یک رابطه علی-معلولی نیست. احتمالاً بنگاه‌های موفق آزادانه می‌توانند اعضای مختلفی را برای هیات‌مدیره برگزینند. اما به هر حال یک ذره تنوع آسیبی نمی‌رساند.