گریز از معرکه
چرا هیچ‌کس مسوولیت وضع موجود کشور را نمی‌پذیرد؟
زینب موسوی: جدال لفظی میان چهره‌های سیاسی موضوعی عجیب و غریب و دور از ذهن نیست؛ بیش از همه، پارلمان‌ها در سراسر دنیا، دست‌کم دقایقی از تنش و جدال لفظی و در برخی موارد فیزیکی را تجربه کرده‌اند و این اتفاق، بارها در ادوار مختلف مجلس ایران نیز رخ داده است.
آخرین‌بار، دو هفته پیش (سوم مهرماه) بود که صحن علنی برای دقایقی متشنج شد اما آنچه در میانه این جدال لفظی میان رئیس پارلمان و یکی از نمایندگان، همچون تیری از کمان رها شد، تنها الفاظی نبود که به دلیل عصبانیت به زبان آمده باشد؛ بلکه حاوی نشانه‌های روشن از رویکرد رقابتی و حتی تقابل دو جریان سیاسی نسبت به یکدیگر، در جریان اداره کشور بوده و هست. آنجا که علی لاریجانی در واکنش به فریادهای نصرالله پژمانفر، گفت: «عادت کرده‌اید کارهایتان را با فریاد پیش ببرید. دیکتاتور شما هستید که در کشور این بساط را راه انداخته‌اید و همه تریبون‌ها دست شماست مملکت این‌طوری شده است.» لاریجانی البته مخاطب این اظهارات نماینده مشهد نیز قرار گرفت که «12 سال شما رئیس مجلس هستید. مملکت دست شماست یا ما؟»
تقابل و رقابت سیاسی میان جریان‌ها در کشور اگرچه طی 40 سال گذشته از انقلاب، به امری نسبتاً عادی تبدیل شده و بارها در آستانه برگزاری هر انتخابات، عیان‌تر از هر زمان دیگر شده است اما این تقابل حالا به مرحله‌ای رسیده که هر جریان سیاسی، اقدامات جریان رقیب را در دوره مسوولیت، غلط می‌خواند و نابسامانی‌ها را به زمین رقیب پرتاب می‌کند؛ این موضوعی است که بیش از همه طفره افراد، چهره‌ها و جریان‌های سیاسی از مسوولیت را به ذهن متبادر می‌سازد.
البته فرار از مسوولیت به سیاسیون محدود نمی‌شود و این معضل که می‌توان آن را یکی از چالش‌های کشور خواند، در میان برخی مسوولان در همه رده‌های مدیریتی و سیاستگذاری وجود دارد؛ چالشی که برخی صاحب‌نظران آن را مولود ابرچالش تعمیق شکاف میان قدرت و مسوولیت معرفی می‌کنند.
آنها بر این باورند که گرچه در همه نقاط دنیا، سیاستمداران و مسوولان متمایل به فرار از پاسخگویی و پذیرش مسوولیت‌اند اما فصل ممیز آن با رخداد این موضوع در ایران، بی‌هزینه بودن فرار از مسوولیت برای مسوولان ایرانی است؛ موضوعی که بارها پس از اتخاذ و اجرای سیاست‌های خرد و کلان مشاهده کرده‌ایم.
در پرونده حاضر در پی پاسخ به این سوال هستیم که چرا هیچ فرد یا نهاد تصمیم‌گیر در کشور، در بسیاری از موارد به ویژه در بزنگاه‌ها، مسوولیت سیاست‌هایی را که مسبب به وجود آمدن برخی نابسامانی‌ها در وضع موجود کشور بوده بر عهده نمی‌گیرد؟ همچنین به مشکلات ساختاری کشور که زمینه را برای طفره مسوولان از مسوولیت فراهم می‌کند نیز می‌پردازیم.
