سفره‌های کوچک‌تر

  جواد حیدریان: ممکن است شما هم تجربه فشارهای اقتصادی این سال‌ها را در خانواده خودتان یا آدم‌های پیرامونتان داشته باشید. اینکه آدم‌های معمولی با زندگی‌های متوسط آرام‌آرام زندگی‌شان از کیفیت تهی شده است و گهگاه در گعده‌های خصوصی و حتی عمومی اظهار می‌کنند که در این ماه‌ها فشار بر روی آنها آنقدر زیاد شده که به چشم خود می‌بینند روزبه‌روز دارند فقیرتر می‌شوند.

تازه این مشاهده ملموس و عینی برای قشرها و طبقاتی است که حداقلی از درآمد و دارایی را دارند. وقتی لایه‌های زیرین جامعه و طبقه فرودست را نگاه می‌کنید می‌بینید مساله بسیار غم‌انگیزتر جلوه می‌کند. صف‌های طولانی گوشت و هجوم گاه و بیگاه به فروشگاه‌های مواد غذایی در روزهای نوسانات ارز و طلا و البته در پس اعمال فشارهای خارجی و تحمیل تحریم‌ها در کنار ناکارآمدی و ضعف مدیریت اقتصادی و دخالت‌ها در قیمت‌گذاری و... توانسته بخش مهمی از جامعه را با چالش‌های معیشتی مواجه کند. اتفاقی که به باور پژوهشگران زمینه فقیرتر شدن جامعه ایرانی و افزوده شدن بر تعداد فقرا در کشور است. آمارها نشان می‌دهد شرایط اقتصادی کشور توانسته درصد بسیاری از مردم را برای درآمدهای روزانه و مسائل معیشتی با چالش مواجه کند. طبق اعلام مرکز پژوهش‌های مجلس خط فقر خانوار چهارنفره ساکن تهران در پایان تابستان سال 1397 حدود دو میلیون و ۷۳۰ هزار تومان برآورد شده است. این در حالی است که در شش‌ماهه دوم سال وضعیت به مراتب بدتر بوده است. تا جایی که بر اساس اعلام مرکز آمار ایران، در بهمن سال ۱۳۹۷ نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه 3 /42 نسبت به بهمن سال گذشته رسید. در بهمن‌ماه ۱۳۹۷ نرخ تورم کشور 5 /23 بود و در پاییز نیز عدد 7 /11 را نشان می‌دهد. برآورد اغلب اقتصاددانان بر این اندیشه استوار است که اگر شرایط به همین شکل پیش برود و روندها در طول ماه‌های منتهی به سال 1398 مدیریت نشوند و در روندهای سیاسی و دیپلماتیک در کنار مدیریت صحیح اقتصاد کشور به ریل سلامت هدایت نشوند، شرایط اقتصادی کشور بسیار نگران‌کننده خواهد بود و بی‌تردید سفره‌های مردم کوچکتر و تعداد فقرا افزون‌تر خواهد شد.

تحلیل آمارها نشان می‌دهد خط فقر به طور دائم در حال پیشروی است و در انتهای سال ۱۳۹۷ خط فقر نسبت به دو سال قبل بسیار بیشتر شده است. دلیل این رشد خط فقر، رشد بیشتر شاخص قیمت گروه‌های خوراکی نسبت به سایر گروه‌ها در سال ۱۳۹۷ ارزیابی شده است. افزایش قابل توجه نرخ تورم در سال ۱۳۹۷ باعث شده خط فقر و همچنین هزینه سبد مصرفی فقرا افزایش یابد. طبق همین برنامه خط فقر در بهار ۱۳۹۷ نسبت به بهار ۱۳۹۶ در مناطق مختلف حدود ۹ تا ۱۱ درصد رشد داشته است. افزایش خط فقر در بهار آینده نسبت به بهار گذشته پیام ناخوشی است که ممکن است حال احسن را برای مردم ایران در آستانه سال نو بر باد دهد.