تبردار

پگاه قائمیان: هشدارها درباره تخریب‌های زیست‌محیطی، روزانه افکار عمومی را هدف گرفته است. حالا یکی از متخصصان جنگل از نابودی جنگل‌های ایران طی 30 سال آینده خبر داده است. ابراز نگرانی که به نظر می‌رسد ریشه در ناکارآمدی مدیریتی و تغییرات اقلیمی در ایران دارد. متخصصان و کارشناسان مختلف محیط زیست هر روز هشدار تازه‌ای درباره تخریب بخش‌های مختلف زیستگاه‌های این مرز و بوم می‌دهند. از بحران پیچیده آب در ایران گرفته تا بیابان‌زایی رو به رشد و همچنین تخریب جنگل‌های شمال و نابودی جنگل‌های جنوب و جنوب غرب که اخیراً با صحبت‌های هادی‌ کیا‌دلیری رئیس انجمن جنگلبانان ایران در گفت‌وگو با رسانه‌ها بار دیگر در مرکز توجه قرار گرفته است. او برنامه‌ریزی‌های کوتاه‌مدت و بدون آینده‌نگری مسوولان منطقه را از عوامل مهم تخریب این جنگل‌ها عنوان کرده است.

سرزمین ایران در حال حضر از نظر پوشش گیاهی از فقیرترین کشورهای جهان محسوب می‌شود. در حالی که بر اساس استنادات تاریخی و جغرافیایی در گذشته دارای سطح وسیعی از پوشش‌های گیاهی و جانوری بوده است و امروزه تنها سطح اندکی از آن در ایران باقی مانده است. مساحت جنگل‌های ایران 14 میلیون و 319 هزار هکتار عنوان شده است در حالی که طبق برآوردهای محققانی چون مرحوم مهندس ساعی جنگل‌شناس معروف ایرانی، در گذشته مساحت جنگل‌های ایران بیش از 30 میلیون هکتار بوده است که نشانگر تخریب پوشش گیاهی ایران از گذشته تا به امروز است.

افزایش جمعیت و نیاز جوامع به مواد غذایی که باعث شده جنگل‌ها به زمین‌های کشاورزی تبدیل شوند، استفاده از جنگل‌ها به عنوان سوخت، شیوع آفات گیاهی، احداث جاده‌های بین جنگلی و ورود انسان‌ها به مناطق جنگلی برای فرار از آلودگی‌های شهری تنها چند دلیل از دلایل فراوان تخریب و نابودی جنگل‌ها در ایران هستند.

درختان عامل موثری در تثبیت خاک و جلوگیری از فرسایش خاک به شمار می‌روند. جنگل‌ها به کمک شاخ و برگ درختان از سرعت باد می‌کاهند و با ریشه گیاهان خاک را حفظ می‌کنند. از سوی دیگر باعث زیاد شدن ظرفیت نگهداری آب در خاک می‌شوند که این عوامل از ویژگی‌های مفید خاک‌های جنگلی است.

با این حال در سال‌های گذشته عملکردهای مطلوبی در زمینه حفاظت از جنگل‌های کشور نیز صورت گرفته است. به طور مثال رصد و پایش جنگل‌های ایران از طریق نقشه‌های ماهواره‌ای که در طول روز دوبار از ایران تصویر ارسال می‌کند، سبب شده آتش‌سوزی‌ها روزانه مورد پایش قرار بگیرند و همچنین قابلیت کنترل برداشت‌های قاچاقچیان چوب نیز صورت بگیرد. همچنین در طول 40 سال اخیر 300 هزار هکتار جنگل‌کاری در مناطق شمالی ایران انجام شده که جزو عملکردهای قابل ملاحظه در حفاظت از جنگل‌های کشور به شمار می‌رود.