غارت خاک
خاک ایران از کی و چگونه به کشورهای عربی قاچاق می‌شود؟
جواد حیدریان: دو دهه است که پیدا و پنهان، موضوع قاچاق خاک حاصلخیز ایران به کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس، سوژه خبری رسانه‌ها و البته تایید و تکذیب مدیران کشور است. بعد از بالا گرفتن ماجرای همیشگی قاچاق سوخت به دلیل پایین بودن قیمت در کشور و انتشار گزارش خبرنگار شبکه استانی فارس که به سواحل خلیج‌فارس رفته و رد لوله‌های قاچاق سوخت را در زیر دریا زده بود و بعد هم با دوربین موبایلش گالن‌های چند هزارتنی لنج‌های قاچاق‌بر را فیلم گرفته بود که چطور سوخت تولید ایران را به کشورهای مختلف قاچاق می‌کنند، قاچاق خاک ایران چون زخم چرکین سر باز کرد و دوباره بر سر زبان‌ها افتاد. دوباره گزارش‌ها از انتقال خاک ایران به بهانه صادرات سیمان و گل از جنوب کشور به کشورهای خلیج‌فارس منتشر شد. همان‌طور که پیشتر گزارش‌های خبری و تصویری از این رویداد منتشر شده بود. حالا هم این خبرها در حال دست‌به‌دست شدن است. خبرهایی که از استمرار قاچاق خاک ایران خبر می‌داد.
تحلیل میزان حساسیت بر قاچاق خاک در اظهارات مدیران، نگاه متخصصان و رویکرد رسانه‌ها نشان می‌دهد، ارزش خاک حتی در بعد مادی آن چندان برای ناظران روشن نیست و قیمت واقعی خاک به سبب تجدیدناپذیر بودن آن، لحاظ نمی‌شود و کمتر کسی است که بداند خاک بسیار بیشتر از آب دارای اهمیت و حتی ارزش‌گذاری اقتصادی است، چراکه آب (جز آب‌های ژرف) قابلیت تجدیدپذیری دارد و به قولی با یک دوره مدیریت صحیح و تغییر الگوهای مصرف و البته استمرار ترسالی قابلیت احیای بخشی از منابع از دست‌رفته وجود دارد اما در مورد خاک مطلقاً این‌طور نیست. برای شکل‌گیری یک سانتیمتر خاک زمانی حدود 500 تا 800 سال، لازم است! این دوره زمانی باورنکردنی ارزش‌های غیرمادی خاک را نیز بیش از پیش روشن می‌کند. ارزشی که فراتر از مادیت و ورای قیمت‌گذاری و سود و زیان پیش‌پاافتاده بشری است. با همه اینها بسیاری از جنگ‌ها و قتل و کشتارها و البته حماسه‌ها و ایثارها در طول تاریخ برای حفاظت از خاک بوده است که در صورت‌بندی معنوی، سرزمین یا وطن تداعی شده است؛ دارایی که ورای همه قیمت‌گذاری‌های مادی است.
با این همه به دلیل ولنگاری مدیریتی در چند دهه اخیر، خاک ایران به طور مستمر در حال قاچاق به کشورهای عربی خلیج‌فارس است. کشورهایی که خاک حاصلخیزی ندارند و خاک شنی آنها قابلیت کشاورزی و دیگر کاربری‌های لازم را ندارد، نیازمند واردات خاک هستند. بنابراین این دولت‌ها در یک سیاست جاه‌طلبانه بلندمدت، با تطمیع قاچاقچیان مزدور وطنی، خاک رس و البته باارزش ایران را در قالب‌های مختلف از جمله در قالب صادرات گل، سیمان و... به این کشورها قاچاق می‌کنند. تا علاوه بر تامین نیازهای خود در بعد کشاورزی، برای ساخت جزایر مصنوعی و خشک کردن دریا برای جانمایی سازه‌های بتنی و فلزی از آن استفاده کنند. با این همه با گذشت دو دهه از رسانه‌ای شدن این خیانت آشکار در آذر 95، مجلس دهم لایحه «حفاظت از خاک» را در دستور کار قرار داد که اگرچه تصویب نکرد اما بعد از آن و به‌رغم تصویب «ممنوعیت فروش و قاچاق خاک ایران» در مجلس شورای اسلامی، این اتفاق هنوز در حال انجام است.
