یک سر و هزار سودا

مرتضی مرادی: گروه خاورمیانه و شمال آفریقای بانک جهانی، یکی از گزارش‌های ویژه خود را در سال 2018 به ایران اختصاص داده است. گزارشی با عنوان «پایش اقتصادی ایران: غلبه بر چالش‌های اقتصاد» که تصویر نقش‌جهان اصفهان نیز در صفحه اول آن نقش بسته است. این گزارش  در سه بخش تنظیم شده است. گزارشی 60صفحه‌ای که مطالعه آن به خوبی می‌تواند خواننده را در مورد وضعیت اقتصادی ایران آگاه کند. متن روان این گزارش به همراه نمودارها و جداول به زیبایی تنظیم‌شده آن به حدی قابل توجه و منظم است که نمی‌گذارد مسیر مطالعه منحرف شود.

بخش اول آن مربوط به تغییرات اقتصاد کلان ایران طی چند سال گذشته است. به طوری که به تغییرات شاخص‌های مختلف تولید و درآمد، موقعیت خارجی، نرخ ارز، تورم و... می‌پردازد. بخش دوم گزارش بانک جهانی چشم‌انداز و ریسک‌های پیش‌روی ایران با توجه به اعمال مجدد تحریم‌های نفتی را مورد بررسی قرار می‌دهد. بخش آخر آن نیز به طور ویژه به فقر اختصاص داده شده است. گزارش مورد نظر در بررسی روندهای فقر و نابرابری در ایران دو دوره 2009 تا 2012 و 2012 تا 2016 را در نظر می‌گیرد و با ارائه حقایق آماری، یک چارچوب منسجم در تحلیل فقر و تجزیه‌وتحلیل اقتصادسنجی به این سوالات پاسخ می‌دهد که چرا نرخ‌های فقر بر اساس خطوط فقر بین‌المللی طی این دوره نوسان کرده‌اند. ارتباط یارانه‌های نقدی، رشد اقتصادی و تورم طی این دو دوره با نرخ‌های فقر و نابرابری بررسی می‌شود. ویژگی دیگر گزارش بانک جهانی در مورد تحلیل فقر این است که به بررسی و ارائه داده‌های کشوری محدود نمی‌شود. بلکه داده‌های بسیار خوبی از فقر روستایی و شهری و فقر منطقه‌ای و مقایسه آن با وضعیت کشورهای دیگر ارائه می‌شود. ما در این پرونده سعی کرده‌ایم که به طور خلاصه و در دو گزارش جداگانه، مهم‌ترین نکاتی را که گزارش «پایش اقتصادی ایران» دارد، به همراه تعدادی از مهم‌ترین نمودارهای آن ارائه کنیم.