هنر رزم

مرتضی مرادی: چین در جهان به عنوان یک استثنا در مبارزه با فقر شناخته می‌شود. آیا تا به حال هیچ کشوری توانسته در طول تاریخ همچون چین با روی آوردن به خط‌مشی اقتصاد آزاد که چهار دهه پیش آغاز شد مردمش را از فقر نجات دهد؟ یک هرم فقر را در نظر بگیرید. در سال 1978 از هر 10 نفر در چین، 9 نفر فقیر بودند و زیر خط فقر شدید بین‌المللی تعیین‌شده از سوی بانک جهانی که پایین‌تر از دو دلار در روز بود زندگی می‌کردند. امروزه این هرم فقر برعکس شده است. در نتیجه اصلاحات انجام‌شده در چین در دوره شیائوپنگ و رهبران پس از او که بعد از مائو در سال 1976 بر سر کار آمدند، امروز تقریباً همه 3 /1 میلیارد نفر از مردم چین که قبلاً بیشتر عمرشان را در گرسنگی به سر می‌بردند، کالری دریافتی‌شان دو برابر شده است.

بیشتر نسل‌های قبلی ساعت‌های متوالی از روز را در تلاش بودند تا بتوانند غذای کافی برای خودشان و فرزندانشان فراهم کنند، اما امروز خانواده‌ها در چین می‌توانند در کنار یکدیگر غذا بخورند و با هم وقت بگذرانند. از سال 1978، چین چهار دهه رشد سریع اقتصادی را تجربه کرده است. طبق «قاعده 72» (قاعده‌ای سرانگشتی که با تقسیم عدد 72 بر نرخ رشد سالانه تعیین می‌کند که اندازه یک اقتصاد بعد از چند سال دو برابر می‌شود) اقتصاد چین به طور میانگین تقریباً هر هفت سال یک‌بار بعد از سال 1978 دو برابر شده است. طبق داده‌های بانک جهانی با توجه به خط فقر 9 /1 دلار در روز، از سال 1981 تا 2013 چین توانسته است 850 میلیون نفر از مردم خود را از زیر خط فقر به بالای آن برساند و درصد افرادی که در فقر شدید زندگی می‌کنند طی این دوره از 88 درصد به 85 /1 درصد کاهش یافته است.

در این پرونده به این سوالات پاسخ می‌دهیم که چین چگونه در دوره مائو وارد فقر شدید شد و چند قحطی را تجربه کرد. سپس توضیح خواهیم داد که دنگ شیائوپنگ بعد از مائو چگونه توانست اقتصاد چین را وارد مسیر رشد اقتصادی کند و این کشور را از تله فقر نجات دهد. همچنین اینکه چین امروزه در چه مسیری قرار دارد و درس‌های این کشور برای جهان در حال توسعه چیست؟