آفتاب، دریا و جراحی

هرسال هزاران بیمار برای عمل جراحی باسن و زانو از سراسر اروپا و خاورمیانه به شهر کوچک زابک (Zabok) در کرواسی می‌روند. بیمارستان سنت‌کاترین این شهر در زمینه ارتوپدی تخصص دارد. برخی از بیماران به دلیل عدم امکان درمان در کشورشان به این بیمارستان می‌آیند و مراجعه برخی دیگر به آن دلیل است که یا هزینه جراحی‌های بخش خصوصی بسیار بالاست یا آنها مجبورند زمان زیادی در صف انتظار بمانند. خدمات درمان نازایی در باربیداس، تغییر جنسیت در بانکوک، دندانپزشکی در مجارستان یا مکزیک و کاشت مو در ترکیه ارائه می‌شوند.

ارائه آمار و ارقام دقیق دشوار است. بخشی به آن دلیل که کشورهای مختلف تعاریف متفاوتی از گردشگری سلامت دارند. در برخی از آمارها مراجعه به چشمه آب گرم یا مراجعه یک گردشگر به بیمارستان نیز لحاظ شده‌اند. بنگاه پژوهشی «متحدان تحقیق بازاری» در سال 2016 ارزش این صنعت را 61 میلیارد دلار برآورد کرد اما کیث پولارد از بنگاه پژوهش‌های درمانی «لاینگ بیسون» متخصص در داده‌های گردشگری درمانی این رقم را کمتر و حدود 10 تا 15 میلیارد دلار می‌داند.

افزایش شمار بیماران طبقه متوسط جامعه در کشورهای آسیایی و آفریقایی بدان معناست که اگر مردم نتوانند در کشور خود به درمان دسترسی پیدا کنند حاضرند برای آن درجاهای دیگر پول بپردازند. همچنین تبلیغات گسترده مصرف‌کنندگان را تشویق می‌کند یک روش درمانی را با هزینه‌ای بسیار کمتر در آن سوی مرزها تجربه کنند. به عنوان مثال میانگین هزینه جراحی تعویض دریچه قلب در آلمان 30 هزار یورو ولی در اتریش 15 هزار یورو است بدون آنکه تفاوتی در کیفیت کار وجود داشته باشد. جراحی باسن در بریتانیا 12 هزار یورو، در ترکیه 10 هزار یورو و در لهستان فقط 4725 یورو هزینه دارد.

دولت‌ها به افزایش تقاضا واکنش نشان می‌دهند. کره جنوبی، مالزی و دوبی سرمایه‌گذاری‌های سنگینی را در تاسیس مراکز پزشکی تخصصی در منطقه انجام داده‌اند تا بتوانند بیماران خارجی را جذب کنند. منطقه مراقبت‌های بهداشتی دوبی در تلاش است بیماران کشورهای حاشیه خلیج‌فارس را به سمت خود بکشاند. بیمارانی که در گذشته برای درمان به اروپا یا آمریکا ارجاع داده می‌شدند.

برخی مناطق و تخصص‌های خاص رشد بسیار خوبی داشته‌اند. آقای پولارد می‌گوید سفرهای بین‌المللی به منظور عمل بارورسازی (IVF) روبه افزایش است زیرا بسیاری از کشورهای ثروتمند دیگر این درمان را رایگان ارائه نمی‌دهند و دسترسی به آن را برای افراد جوان و کسانی که ناراحتی‌های درمانی دارند محدود ساخته‌اند.

والری کروک استاد جغرافیا در دانشگاه سیمیون فریزر در بریتیش کلمبیا می‌گوید فقدان اطلاعات دقیق و معتبر درباره کیفیت بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها و همچنین پزشکان و جراحان آنها مانعی بر سر راه گسترش گردشگری درمانی به حساب می‌آید. کمیسیون مشترک که یک سازمان غیرانتفاعی است اغلب بیمارستان‌های بین‌المللی را تایید می‌کند و به ارائه‌دهندگان خدمات پزشکی استوار‌نامه می‌دهد. در حالت دیگر، بیماران مجبورند صرفاً به شهرت بیمارستان یا واسطه‌گرانی که سفرهای درمانی را تبلیغ می‌کنند اتکا داشته باشند. بیماران اغلب نمی‌فهمند که این واسطه‌ها منحصراً برای درمانگاه‌های خاصی کار می‌کنند و حق کمیسیون آنها نیز مخفی می‌ماند. اگر کارها درست پیش نرود دست بیماران از همه‌جا کوتاه خواهد بود. دکترها اغلب از این گلایه دارند که بیمارانشان از یک سفر درمانی به خارج بازگشته‌اند در حالی که شرایط بیماری آنها پیچیده‌تر شده است. دو بنگاه آنلاین نوپا به نام‌های کونومدیکال (Qunomedical) و مدیگو (Medigo) در برلین امیدوارند که شرایط را بهبود بخشند. آنها به بیماران این امکان را می‌دهند تا با دسترسی به اطلاعات شفاف در مورد هزینه‌ها و کیفیت کارکنان و خدمات، در میان فراهم‌کنندگان خدمات درمانی به جست‌وجو بپردازند. هر دو بنگاه از بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های تحت پوشش خود کارمزد می‌گیرند و این کارمزد در وب‌سایت می‌آید. مدیگو کارمزدهایی را نیز از بیماران و مشتریان شرکتی دریافت می‌کند. بیماران خلاصه بیماری خود را می‌نویسند و مشاوران در انتخاب مراکز درمانی به آنها کمک می‌کنند. این‌گونه اطلاعات جذابیت درمان در خارج را بیشتر می‌کند.

بااین حال کسب درآمد از گردشگری درمانی هنوز دشوار است. تحولات نرخ ارز می‌تواند بلافاصله یک مقصد گردشگری را از جذابیت بیندازد. به عنوان مثال، افرادی که در «سافاری جراحی» در آفریقای جنوبی فعالیت دارند می‌گویند بازار این سافاری به خاطر نوسان نرخ ارز آسیب دیده است. برخی اوقات نیز پیش‌بینی تقاضا درست نیست. در زمان آغاز ساخت بیمارستان 2000 تخت‌خوابی «شهردرمان» در جزیره کیمن انتظار می‌رفت این پروژه دو میلیارد‌دلاری بتواند سالانه بیش از 17 هزار بیمار خارجی -عمدتاً از آمریکا- را جذب کند. اما نشریه «سفر پزشکی بین‌المللی» در زمان افتتاح اولین بخش بیمارستان در 2014 گزارش داد که در سال اول کمتر از هزار بیمار خارجی به بیمارستان مراجعه کردند. طبق تحقیقاتی که به دنبال آن و از سوی یک کمیته حساب‌های عمومی دولتی صورت گرفت بخشی از این اتفاق به آن دلیل بود که حامیان پروژه چشم‌انداز آن را برمبنای یک مطالعه غلط ترسیم کرده بودند. همچنین از آنجا که شرکت‌های بیمه آمریکایی علاقه‌مند نبودند بیماران را به خارج از کشور بفرستند اعزام بیمار از آمریکا کمتر شد.

ارائه‌دهندگان خدمات درمانی گاهی خود برای خدمت‌رسانی به بیماران مسافرت می‌کنند. ویکام کاپور یکی از مدیران بین (Bain) می‌گوید چین در گذشته یکی از صادرکنندگان بیماران بود اما هم‌اکنون بیمارستان‌های آمریکایی از قبیل جان هاپکینز، درمانگاه کلیولند و مرکز پزشکی دانشگاه پیتزبورگ در حال انعقاد قراردادهای همکاری مشترک با بیمارستان‌های چین هستند تا خدمات درمانی را در داخل کشور ارائه دهند. درهرصورت، مراقبت‌های درمانی بیش از پیش سیال شده‌اند.