سازوبرگ تعادل

تب‌وتاب قیمت‌ها در بازار مسکن بر اثر هجوم نقدینگی و انتظارات تورمی در ماه‌های اخیر باعث شد تا ارکان مختلف بخش مسکن از متولیان گرفته تا ذی‌نفعان و صاحب‌نظران در جلسه‌ای گردهم بیایند تا در مورد وضعیت بازار مسکن چاره‌اندیشی کنند و در نهایت به دیالوگی در سطح بالا، میان وزیر، کارشناسان و فعالان حوزه‌های مختلف برای کنترل و مهار قیمت‌ها در این بازار، دست پیدا کنند. با این هدف معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی از بسته پیشنهادی موسوم به تعادل‌بخشی بازار ملک رونمایی کرد و راهکارهای مورد نظر را به بحث و بررسی گذاشت. در بسته مربوطه ۹ راهکار تشویقی و تنبیهی برای تحریک عرضه و مهار تقاضای سرمایه‌ای پیش‌بینی شده تا از این طریق، هزینه سفته‌بازی‌های ملکی افزایش یابد و حجم عرضه در بازار معاملات مصرفی آپارتمان با هدف تسهیل جریان خرید توسط خانه‌اولی‌ها تقویت شود. بررسی محتویات این بسته نشان می‌دهد راهکارهایی که وزارت راه و شهرسازی در شرایط فعلی برای تعادل‌بخشی بازار ملک ارائه کرده است، برنامه جدیدی نیست و از قبل هم در جهت ساماندهی بازار مسکن به ویژه در طرح جامع مسکن مطرح بوده اما به دلایل مختلفی چون مساله منابع مالی و نبود انتظام در درون مجموعه دولت اجرایی نشدند. اگرچه برخی کارشناسان نیز معتقدند تعدادی از راهکارهایی که اکنون دولت در این بسته پیشنهاد داده در تناقض با سیاست‌های قبلی آن است و اکنون به اصلاح آن پرداخته است. با این حال از بین این راهکارهای نُه‌گانه به‌زعم کارشناسان سه راهکار بازارگاه الکترونیکی مسکن، مشوق برای افزایش عرضه منطبق با الگوی تقاضا و مالیات ضدسوداگری برای بازار زمین قابلیت اجرایی دارد و اگر در این شرایط در میدان عمل به شکل مناسبی اجرایی شوند می‌توانند بر بازار اثرگذاری مثبتی داشته باشند. البته راهکارهایی چون انتقال ماموریت وصول مالیات بر خانه‌های خالی از سازمان امور مالیاتی به شهرداری‌ها، تسریع در تصویب لایحه قانونی پیش‌فروش ساختمان، حمایت از ساخت و عرضه واحدهای مسکونی کوچک‌متراژ، تسریع در اجرای برنامه بازآفرینی شهری، تغییر ماموریت بانک مسکن از تخصصی به توسعه‌ای و تسریع در عرضه زمین‌های وابسته به دولت به منظور افزایش عرضه واحدهای منطبق با الگوی مصرف از دیگر برنامه‌هایی است که به منظور کنترل بازار مسکن در بسته مذکور پیشنهاد شده است. در این راستا نیز؛ وزیر راه و شهرسازی در خصوص این بسته در کانال تلگرامی از عموم مردم درخواست کرد که در سیاستگذاری در بخش مسکن با توجه به تحولات اخیر در بازارهای مختلف، مشارکت کنند. از طرفی عباس آخوندی در نوشته تلگرامی خود، از اصول شش‌گانه‌ای گفته است که به اعتقاد او،‌ برای جلوگیری از تصمیمات هیجانی که معمولاً در زمان‌های التهاب بازار گرایش عمومی به سمت آنها می‌رود، در تدوین این بسته رعایت شده است. این اصول که مهم‌ترین آن پایبندی به اصول بازار رقابتی و عدم مداخله دولت در بازار است، به‌ عنوان خطوط قرمز ورود دولت به بازار مسکن، معرفی شده است.