پرش از مانع بزرگ

  زینب موسوی: عمر کابینه دوم حسن روحانی هنوز به یک سال نرسیده اما زمزمه ترمیم کابینه که اواخر سال گذشته از مجلس شنیده می‌شد، حالا به یک مطالبه مهم پارلمان‌نشین‌ها از رئیس‌جمهوری تبدیل شده و به نظر می‌رسد دولتی‌ها هم بی‌تمایل به ایجاد تغییراتی در درون کابینه نیستند؛ تغییراتی که به‌زعم مجلسی‌ها باید در تیم اقتصادی دولت حسن روحانی رخ دهد. اصلی‌ترین دلیل برای طرح این مطالبه چالشی، جهش نرخ ارز در چند ماه اخیر و تحمیل اثرات منفی معیشتی و روانی آن بر جامعه بوده است.

ترمیم کابینه از منظر نمایندگان مجلس آنچنان در شرایط فعلی اقتصادی کشور اولویت دارد که درخواست‌های متعددی برای تحقق این موضوع به هیات رئیسه پارلمان ارسال می‌شود و نامه‌نگاری نمایندگان با روحانی نیز افزایش یافته.

یک هفته پس از آنکه مجلسی‌ها «فوریت» بررسی لایحه «اصلاح بخشی از ساختار دولت» یعنی لایحه‌ای را که دولتی‌ها پیش از آغاز به کار دولت دوازدهم برای ترمیم ساختار خود به مجلس بردند رد کردند، ۵۰ نماینده نامه‌ای به حسن روحانی نوشتند و از او خواستند وزیران اقتصادی خود ازجمله وزیر کار، وزیر اقتصاد و وزیر کشاورزی دولت دوازدهم را برکنار و افرادی دیگر را جایگزین کند. هفته پیش هم 187 نماینده خطاب به حسن روحانی نامه نوشتند و از او خواستند پیش از آنکه در راستای وظایف و اختیارات نظارتی خود، کابینه را با ابزار استیضاح اصلاح کنند، خود تغییر در مجموعه مدیریت تیم اقتصادی دولت را در اولویت قرار دهد.

در این میان آنچه بر ضروری بودن این مطالبه می‌افزاید، گسترش دامنه بحران ارزی کشور و زایش بحران‌های معیشتی و اجتماعی متاثر از جهش نرخ ارز است. از سوی دیگر، نبود چشم‌انداز روشن برای اقتصاد ایران به همراه بازخوردهای اجتماعی منفی ناشی از نارسایی‌های موجود در سیستم اقتصادی که بیش از همه کارآمدی دولت در حوزه اقتصادی را زیر سوال می‌برد، حالا اصلاح کارآمدی و کارایی دولت از طریق ترمیم کابینه را به عنوان مهم‌ترین و در دسترس‌ترین راه جلوه می‌دهد.

اما یکی از اصلی‌ترین سوالاتی که در این موضوع باید به آن توجه کرد آن است که تغییر در کدام سطح باید رخ دهد؟ تغییر پارادایم یا تغییر تیم اقتصادی دولت؟ در این میان اگر راه دوم و تغییر تیم اقتصادی و جایگزینی افراد جدید را به‌تنهایی مدنظر قرار دهیم، به دلیل مشخص نبودن سهم هریک از اعضای تیم اقتصادی دولت در بروز و دامنه‌دار شدن بحران فعلی اقتصادی ایران، شاید چشم‌انداز بهبود وضعیت، مبهم باشد و میزان حصول نتیجه قابل پیش‌بینی نباشد.

در این پرونده می‌خواهیم بررسی کنیم که ‌ترمیم کابینه چه سودی برای اقتصاد ایران دارد و این ترمیم چگونه باید انجام شود تا بهترین نتیجه را بدهد. تغییر پارادایم مهم است یا تغییر تیم اقتصادی؟ همچنین اگر ترمیم کابینه و تیم اقتصادی دولت برای عبور از بحران اقتصادی لازم است، کدام بخش‌های تیم اقتصادی، برای کارآمدتر شدن دولت، نیازمند ترمیم یا تغییر هستند؟