مفسدان به‌گوش

هنوز تا اجرای تحریم‌های خصمانه جدید ایالات متحده آمریکا علیه اقتصاد ایران باقی مانده است اما کاسبان تحریم آماده نشستن بر سر خوان نعمت تحریم شده‌اند؛ سفره‌ای که تحریم‌ها اجرا نشده، با سیاست‌های ناصحیح داخلی گشوده شده است؛ هرچند هنوز پر نباشد.

هر اندازه که در دور گذشته تحریم‌های سخت، که با اجماع بین‌المللی همراه بود، اقتصاد ایران پشتوانه‌ای قوی از درآمدهای نفتی قبل از تحریم داشت، این‌بار، اقتصاد ایران افتان و خیزان به پیشواز تحریم‌ها می‌رود. التهابات درونی اقتصاد باعث شده است تا دولت، سیاست‌هایی اتخاذ کند که خود، تحریمی داخلی و مقدمه‌ای بر تحریم خارجی باشد. سیاست‌های ارزی و ممنوعیت‌های تازه در تجارت خارجی از همین حالا فرمان خبردار «کاسبان تحریم» را فریاد زده است و آنان را در اول صف دریافت‌کنندگان رانت و مجوزهای خاص و تسهیلات قرار داده است.

تجربه تحریم‌های گذشته و فساد فراگیری که حوزه‌های مختلف اقتصادی مانند فروش و صادرات نفت، تجارت خارجی و مبادلات پولی را مبتلا کرد، هنوز برای سیاستگذار درس عبرتی نشده است. سیاستگذار همچنان از ترس مرگ دست به خودکشی می‌زند و برای فرار از تبعات تحریم، گام‌هایی به سوی ایجاد زمینه فساد برمی‌دارد. نمونه اخیر ورود چند هزار خودرو در عین ممنوعیت واردات یا تخصیص نابهینه ارز دولتی به واردات گوشی تلفن همراه به وضوح آینه‌ای تمام‌نما از غلط بودن تصمیمات و فسادپذیر بودن سیستم‌های موجود است. با چنین سیاست‌هایی و چنین سیستمی، اجرایی شدن تحریم‌ها خوش‌خوشان کاسبان تحریم و مفسدانی است که اسب خود را برای بهره‌برداری زین کرده‌اند. اهمیت سیاستگذاری هر اندازه که هست، در دوره تحریم دوچندان می‌شود و اگر به خطا رود، تاوانش صدچندان.