آچارکشی

خروج آمریکا از برجام اگرچه بازگشت تحریم‌های ایران را قطعی کرد، دست‌کم این حسن را داشت که به ماه‌ها تعلیق پایان داد. واشنگتن برای احیای تحریم‌ها یک دوره زمانی 90 تا 180 روزه تعیین کرده، اما تهران اولتیماتومی 45 تا 60 روزه به اعضای اروپایی گروه 1+5 داده تا تضمین‌های لازم برای تامین منافع اقتصادی ایران را پیشنهاد کنند.

تحریم اگرچه در ایران مسبوق به سابقه است، اما در مقطع فعلی به دلیل اثرگذاری بر «ابرچالش‌های اقتصادی» احتمالاً خطر مضاعفی خواهد داشت؛ ابرچالش‌هایی که طی سال‌های گذشته تنها بر ابعاد آنها افزوده شده و گامی موثر برای حل و فصلشان برداشته نشده است. از دیگر تفاوت‌های مهم دوره قبلی تحریم با وضعیت فعلی می‌توان به این نکته اشاره کرد که تحریم سال‌های ابتدایی دهه 1390 پس از یک دوره درآمد سرشار نفتی اتفاق می‌افتاد و در آن زمان وضعیت ذخایر ارزی بسیار قابل اتکاتر از امروز بود. با این حال، تمام داستان هم منفی نیست. برخلاف دور قبلی تحریم‌ها، این بار تقریباً تمام جامعه جهانی با تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا مخالفت کرده و دونالد ترامپ را در مسیر فشار بر ایران تنها گذاشته‌اند. هرچند هنوز مشخص نیست که در پایان بازه زمانی 180روزه تعیین‌شده از سوی ترامپ، کدام کشورها همچنان پای ایران خواهند ایستاد، به نظر می‌رسد از این پس سیاستگذاران اقتصاد ایران در معرض تصمیم‌های جدیدی قرار دارند؛ تصمیم‌هایی که بر وضعیت جامعه و فضای سیاسی ایران هم اثرگذار خواهد بود. در مجموعه پیش رو تلاش کرده‌ایم ببینیم اقتصاد ایران در شرایط جدید چه سمت‌وسویی خواهد گرفت و برای عبور از این چالش تازه به چه نوع سیاستگذاری نیاز دارد؟