بحران کتاب نخواندن

یک‌بار دیگر خبرهایی تلخ و هولناک از کودک‌کشی منتشر شده است. قتل هولناک پسربچه 10‌ساله‌ای که با 21 ضربه چاقو به دست مردی جوان به قتل رسید و جنایت علیه دخترکی پنج‌ساله به نام سلاله که در یک انبار در یکی از روستاهای استان گلستان به دست مردی جنایتکار خفه شد، در روزهای پنجم و ششم اردیبهشت‌ماه رخ داد و اخبار مربوط به آن تا اوایل هفته گذشته در رسانه‌ها و فضای مجازی در حال انتشار بود. روزنامه «قانون» در گزارشی با شرح چند مورد از جنایاتی که اخیراً علیه کودکان رخ داده، نوشت: «خبرهای تلخ در مورد کودکان در حالی منتشر می‌شود که لایحه حمایت از کودکان سال‌هاست از این مجلس به مجلس بعدی ارسال می‌شود و بیش از هفت سال است که در مجالس مختلف خاک می‌خورد و گویا عزم و اراده‌ای جدی برای تصویب آن وجود ندارد. برخی افراد در سایه عدم قوانین حمایتی متقن و نگاه مهربانانه مسوولان به کودکان، گستاخ شده و فکر می‌کنند می‌توانند هر رفتاری با این فرشته‌های کوچک داشته باشند؛ هرچند که مدت‌هاست حقوقدانان و فعالان حقوق کودکان به طرق مختلف از نمایندگان مجلس و مسوولان خواسته‌اند که این لایحه را که می‌تواند گامی بزرگ در جهت احیای حقوق مغفول‌مانده کودکان باشد به تصویب برسانند. اما در این لایحه چه حمایت‌هایی از کودکان به عمل آمده است؟ در این لایحه، به مواردی مانند سرپرستی، فرار از خانه، زندانی والدین، خشونت مستمر، عدم ثبت ولادت، سوءرفتار، بهره‌کشی، نادیده گرفتن عمدی سلامت و بهداشت روانی و جسمی کودکان، ممانعت از تحصیل آنها، خرید و فروش کودکان و فعالیت مجرمانه به وسیله کودک اشاره و مقرر شد دفتری با عنوان «حمایت قضایی از کودکان و نوجوانان» تحت نظر دادستان پیش‌بینی شود و دستگاه‌هایی مانند سازمان بهزیستی، سازمان اقدامات تامین تربیتی، وزارت آموزش و پرورش، وزارت کار و نیروی انتظامی وظایفی را در این خصوص برعهده گیرند که این وظایف عبارتند از: شناسایی کودکان در معرض خطر، توانمندسازی، برقراری امنیت و معرفی به مراجع قضایی یا حمایتی برای برداشتن خطر از کودک.»

پیش‌فروش نوزادان

هفته گذشته آمارهای مختلفی از آسیب‌های اجتماعی منتشر شد. یک عضو کمیسیون اجتماعی مجلس به وجود 35 هزار کودک بی‌هویت در استان تهران اشاره کرد و گفت: معضل خرید و فروش کودکان و نوزادان کاهش یافته اما رفع نشده است. سلمان خدادادی با بیان اینکه نوزاد معتاد از مادران معتاد و کارتن‌خواب متولد می‌شوند، عنوان کرد: والدین به دلیل فقر و عدم آگاهی به مراقبت‌های پزشکی توجه ندارند و نوزاد معتاد متولد می‌شود. کودکان در کنار پدر و مادر معتاد، معتاد می‌شوند. آسیب‌های زیادی کودکان دارای والدین معتاد را تهدید می‌کند که کودک‌فروشی یکی از این آسیب‌هاست. حتی دیده شده که مادران به دلیل اعتیاد نوزادان خود را در قبال مبلغی اندک پیش از تولد پیش‌فروش می‌کنند. آن‌طور که خبرگزاری مهر گزارش داده، این نماینده مجلس با بیان اینکه سودجویان و مافیای خرید و فروش کودکان و نوزادان از آنها در مسیر تکدی‌گری و خرید و فروش مواد مخدر استفاده می‌کنند، اظهار کرد: متاسفانه شاهد تکدی‌گری دختران ۱۲ یا ۱۳‌ساله هستیم که در آغوش آنها نوزادانی قرار گرفته که مافیا آنها را برای جلب توجه و سوءاستفاده از احساسات مردم از مادران معتاد خریداری و در این مسیر استفاده می‌کنند. او با بیان اینکه ۹۰ درصد خانواده کودکان کار توان نگهداری از آنها را ندارند، تصریح کرد: اغلب این کودکان ترک تحصیل کرده و برای تامین معیشت خانواده راهی خیابان‌ها، مراکز بازیافت زباله و کوره‌پزخانه می‌شوند. البته وضعیت کودکان خیابانی بسیار بدتر و فجیع‌تر از کودکان کار است زیرا کودکان خیابانی تحت سلطه و سوءاستفاده مافیا قرار دارند. این نماینده مجلس با بیان اینکه کودکان بی‌شناسنامه و بی‌هویت تنها از طریق روابط غیراخلاقی و نامشروع به دنیا نمی‌آیند، گفت: بسیاری از این کودکان پدر و مادر دارند اما از سر فقر و نداری و عدم توانایی در نگهداری سر راه گذاشته می‌شوند. کودکان بی‌هویت به چند دسته تقسیم می‌شوند؛ برخی از مادرانی متولد می‌شوند که از سر فقر و نداری کودک خود را سر راه می‌گذارند، برخی دیگر حاصل ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی و برخی دیگر نیز حاصل کارتن‌خوابی هستند که پدرشان مشخص نیست.

60 درصد مبتلایان به ایدز شناسایی نشده‌اند

بیش از 36 هزار مورد ابتلا به ویروس اچ‌آی‌وی یا ایدز در کشور تشخیص داده شده، اما این موارد تنها 40 درصد از کل مبتلایان به این بیماری در ایران هستند؛ 60 درصد باقی‌مانده هنوز شناسایی نشده‌اند. پروین افسرکازرونی، رئیس اداره کنترل ایدز و بیماری‌های آمیزشی وزارت بهداشت، در یک نشست خبری، درباره آخرین آمار ابتلا به اچ‌آی‌وی یا ایدز در کشور گفت: تا ابتدای دی‌ماه 1396 حدود ۳۶ هزار و ۵۷۱ مورد ابتلا به این بیماری تشخیص داده شده که ۵۰ درصد آن در گروه سنی ۲۱ تا ۳۵ سال اتفاق افتاده است. موارد شناسایی‌شده ۴۰ درصد آمار مبتلایان هستند و ۶۰ درصد آنها هنوز از وضعیت خود آگاهی ندارند. شاخص‌ها نشان می‌دهند که ما این موارد را دیر شناسایی می‌کنیم. به همین دلیل احتمال اینکه افراد ۲۱ تا ۳۵‌ساله در سنین نوجوانی به این بیماری مبتلا شده باشند، وجود دارد. همچنین بیشتر موارد ابتلا به اچ‌آی‌وی یا ایدز در سنین کمتر از ۱۵ سال به دلیل انتقال بیماری از مادر به کودک درگیر آن شده‌اند.

رشد آمار زنان جان‌باخته بر اثر مصرف مواد مخدر

سه هزار و 12 نفر در سال 1396 بر اثر مصرف مواد مخدر و محرک در کشور جان خود را از دست داده‌اند. تعداد کل این قربانیان در مقایسه با سال قبل از آن که آمار تلفات سه هزار و 190 نفر بود، 6 /5 درصد کمتر شده، اما تعداد زنانی که بر اثر سوءمصرف مواد مخدر جان باخته‌اند بیشتر شده است. بر اساس اعلام سازمان پزشکی قانونی کشور، از سه هزار و 12‌‌نفری که در سال 1396 قربانی سوءمصرف مواد مخدر شده‌اند، دو هزار و 659 نفر مرد و 353 نفر زن هستند. آن‌طور که خبرگزاری صداوسیما گزارش داده، آمار زنان فوت‌شده بر اثر اعتیاد با رشد 9 /2‌درصدی مواجه شده و از 343 فوتی در سال 1395 به 353 فوتی در سال گذشته رسیده است. در سال گذشته استان‌های تهران با 660، فارس با 311 و خراسان رضوی با 244 بیشترین و استان‌های خراسان جنوبی با 16، ایلام با 22 و کهگیلویه و بویراحمد با 24 فوتی کمترین آمار مرگ بر اثر سوءمصرف مواد مخدر را داشته‌اند. از کل تلفات اعتیاد در سال گذشته، دو هزار و 640 نفر به دلیل سوءمصرف مواد مخدر و 372 نفر به دلیل مصرف مواد محرک و عوارض آن جان خود را از دست داده‌اند.

آمار اعتیاد در جامعه کارگری

بین ۲۳ تا ۲۷ درصد از جامعه کارگری کشور مصرف‌کننده مواد مخدر هستند. انوشیروان محسنی‌بندپی، رئیس سازمان بهزیستی کشور، این آمار را با اشاره به اینکه مصرف گل، بعد از تریاک بیشترین شیوع را در کشور دارد، اعلام کرده است. آن‌طور که ایسنا گزارش داده، فاطمه عباسی، رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان سازمان بهزیستی نیز گفته است: ۱۳ درصد از معتادان کشور گل مصرف می‌کنند. او گفته است: بر اساس آخرین شیوع‌شناسی مصرف مواد مخدر، 6 /84 درصد از مصرف‌کنندگان مردان مجرد و با تحصیلات دیپلم و زیر دیپلم و 4 /15 درصد از مصرف‌کنندگان نیز زنان هستند. ۱۵ درصد از مصرف‌کنندگان «گل» دانشجویان هستند. دانش‌آموزان نیز 7 /3 درصد مصرف‌کنندگان این ماده مخدر هستند.

مامور گشت ارشاد لوح تقدیر گرفت

مامور زن گشت ارشاد که در حال تذکر درباره رعایت حجاب با یکی از شهروندان درگیر شده بود، پس از انتشار فیلم این درگیری در فضای مجازی مورد انتقاد شدید مردم و مسوولان دولتی قرار گرفت، اما هفته گذشته اعلام شد که ناجا از این زن تقدیر کرده است. روزنامه شرق در گزارشی از این ماجرا نوشت: «در جلسه کمیسیون امنیت ملی با فرماندهان ناجا، در پاسخ به علت تاخیر ناجا در اطلاع‌رسانی درباره حوادث مختلف، سردار اشتری اعلام کردند دو روز بعد از حادثه درگیری خانمی در پارک، مامور ناجا در محل فرماندهی کل مورد تشویق قرار گرفته و لوح تقدیر از ایشان دریافت کرد.» این توئیت علیرضا رحیمی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی است و به ماجرای ویدئویی اشاره می‌کند که در هفته‌های گذشته درگیری نیروهای گشت ارشاد با دختری را نشان می‌داد که در آن یک زن جوان به گشت ارشاد معترض بود و در مقابل، مامور گشت ارشاد به تندی با او برخورد کرد. شدت تاثیر این ویدئو در اذهان عمومی به حدی بود که ناجا بلافاصله اطلاعیه منتشر کرد و وزارت کشور دستور پیگیری داد و اخباری نیز درباره در انتظار خدمت قرار گرفتن نیروی متخلف منتشر شد، اما حالا و پس از اتفاقات دومینوواری که از هفته گذشته در این‌باره روی داده، خبرها حاکی از تشویق و اهدای لوح تقدیر به این مامور گشت ارشاد است.

چاپ بیش از یک میلیون کتاب طی 40 سال

یازدهم اردیبهشت‌ماه سی‌و‌یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب بدون حضور حسن روحانی افتتاح شد. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم که در مصلای امام خمینی برگزار شد، گفت: رئیس‌جمهوری همیشه دغدغه فرهنگی جدی دارند، تا آخرین ساعت قرار بود میزبان‌شان باشیم اما به دلیل پاره‌ای از اتفاقات بین‌المللی و یکسری از مسائل داخلی به تصمیمات ایشان نیاز بود. عباس صالحی با بیان اینکه کتاب سرمایه ماندگار ملت‌هاست، اظهار کرد: خوشبختانه انقلاب اسلامی در این زمینه گام‌های موثری برداشته است. ۴۰ سال از عمر انقلاب می‌گذرد که طی این ۴۰ سال حدود یک میلیون و 230 هزار عنوان کتاب در کشور ما چاپ شده است. طبق گزارش ایسنا، وزیر ارشاد با اشاره به کم بودن سرانه کتاب‌خوانی در کشورمان گفت: ارتقای کتاب‌خوانی فقط بر عهده یک نفر و وزارت ارشاد نیست بلکه باید حاکمیت، دولت و ملت برای ارتقای سرانه کتاب‌خوانی تلاش کنند. اگر به کمک این موضوع نیایند مخاطرات جدی در پیش‌رو خواهیم داشت. ما نیاز به یک عزم جدی در رسانه، حاکمیت و ملت داریم. اگر بحران آب را درک می‌کنیم، بحران کتاب نخواندن کمتر از بحران آب نیست و باید آن را درک کنیم.

درهای خانه سیمین و جلال باز شد

شامگاه هشتم اردیبهشت‌ماه همزمان با زادروز سیمین دانشور، خانه‌موزه سیمین و جلال افتتاح شد. بعد از درگذشت سیمین دانشور، مساله مالکیت این خانه که به دست جلال آل‌احمد برای همسرش سیمین ساخته شده، به ماجرایی جنجالی تبدیل شده بود. در نهایت هشتم اردیبهشت‌ماه 1393 اعلام شد که شهرداری تهران این خانه را از وارث سیمین دانشور خریده و حالا پس از چهار سال، خانه این زوج نویسنده با عنوان خانه موزه سیمین و جلال افتتاح شده است. محمدجواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر، در مراسم افتتاح این خانه موزه گفت: خوشحالیم یکی از انتظارات بزرگ اهالی فرهنگ و هنر برآورده شده و خانه سیمین و جلال به عنوان یکی از سرمایه‌های مهم این شهر به آغوش شهر بازگشت.